به گزارش صدای حوزه، کرسی آزاداندیشی زنان جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران با موضوع «بررسی چالش‌های پیش روی پیشرفت زنان در جامعه امروز» با حضور حجت الاسلام و المسلمین دکتر کدخدایی، مدیر گروه جنسیت و خانواده مؤسسه شناخت، در تالار گفتمان باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران برگزار شد.
کدخدایی طی سخنانی با تأکید بر اینکه کرسی آزاداندیشی باید به صورت چالشی و طرح موضوعات و دغدغه‌های کف جامعه پیش برود، اظهار داشت: موضوع جلسه به صورت تک متغیره مطرح شود و آسیب‌ها و تهدیدهای موضوع را موافقین و مخالفین به صورت تک متغیره مطرح کنند.
او تصریح کرد: ذهن حسابگر انسان در نوع عرصه‌ای که بر فرزندآوری مطرح است، در پاسخگویی اثرگذار است. بنابراین سؤال به صورت تک متغیره به چالش بین موافقین و مخالفین به اشتراک گذاشته خواهد شد.
بحران افزایش سن ازدواج
مدیر گروه جنسیت و خانواده دانشگاه تهران با اشاره به موضوع افزایش سن ازدواج در جامعه گفت: سؤالاتی در رابطه با سن ازدواج مطرح بود که با دو دسته سؤال به صورت عمده مواجه شدیم.
بخش اول از جوانان که اظهار داشتند از ازدواج زودهنگام پشیمان هستند و از اینکه بهار زندگی را صرف ازدواج و خانواده و فرزندآوری کرده‌اند اظهار ندامت داشتند، زیرا اعتقاد داشتند هیچ نوه وجه اجتماعی برای خود ایجاد نکرده‌اند بجز همسر شدن و مادر شدن که به این ترتیب خود را بدون منزلت اجتماعی می‌دانند.
کدخدایی همچنین به افرادی اشاره کرد که به بهانه تحصیل و تصاحب مشاغل و جایگاه و رویش اقتصادی و اجتماعی از فرصت ازدواج عقب مانده و در حال حاضر هم فرصت ازدواج چندانی ندارند و ادامه داد:
این جوانان اعلام می‌کنند که اگر شرایط ازدواج امروز هم برایشان مهیا باشد، دیگر حوصله فرزندآوری ندارند زیرا خود را دارای شغل و سمت اجتماعی و تراز بالا می‌دانند، بنابراین فرزند را مزاحم ادامه رشد و یا تثبیت شرایط اقتصادی خود دانسته و آنها نیز اظهار ندامت می‌کنند که چرا در اوان جوانی ازدواج نکرده‌اند و تشکیل خانواده و فرزند را که با ارزش‌تر می دانند، در آن زمان به دست نیاورده‌اند.
تقابل نگاه فمنیستی و ارزشی در موضوع ازدواج و فرزندآوری
او در جمع‌بندی سؤال اول بیان کرد: سه خط‌کش را مطرح کردیم که اولین خط‌کش، نگاه فمنیستی و جنسیتی است که نگاه کلان است. سعی می‌کند نگاه متعادلی را از نظر خود نشان دهد؛ اینکه معیار و خط‌کش شما چیست؟
پاسخ سؤال دارای اهمیت است. بنابراین در پاسخ به این گونه سؤالات خط‌کش ارزشی نیاز است تا ارزش‌ها را مشخص کنیم و تا زمانی که این ارزش‌ها را مشخص نکنید ارزش‌ها با هم تضاد پیدا می کنند و برخی از این ارزش‌ها فدای برخی دیگر می‌شوند.
بیشتر بخوانید:
آسیب شناسی مسأله ازدواج و فرزندآوری
راه اندازی اولین دوره مشاوره اسلامی سطح ۴ گرایش ازدواج و خانواده در قم
او ادامه داد: تا زمانی که معیار سنجش درست تعیین نشود، چنین تعارض‌هایی در زندگی همواره نمایان است. همواره باید این حسابگری وجود داشته باشد که کدام ارزش‌ها ذاتی و چه چیزهایی فدای چه چیزی شود.
مدیر گروه جنسیت و خانواده دانشگاه تهران، اولین واکنش فمنیست‌ها به مسئله زن و خانواده را بعد از قرن ۱۹ عنوان کرد که طی آن خانواده از سه بخش ظالم یعنی مرد خانواده، مظلوم یعنی زن خانواده و مزاحمان آزادی یعنی فرزندان تشکیل شده بود.
ظهور نگاه فمنیست‌ها در قوانین سیاست‌گذاران داخلی
کدخدایی تصریح کرد: چینن رویکردی اکنون در کشور ما حاکم است که چرا فرزندآوری، حضور زنان در جامعه و ثروت‌آفرینی برای آنها را محدود می‌کند. و این، نگاه، نگاه فمینیستی است. این که بانوان در اثر فرزندآوری و تربیت فرزند ۶ -۷ سال از منبع قدرت، ثروت و آزادی دور شوند و محدودیت داشته باشد.
او با بیان اینکه نگاه فمنیست‌ها به مسئله زن و خانواده در قوانین سیاست‌گذاران نیز ظهور و بروز داشت، ادامه داد: قانون مرخصی و زایمان از طرف خود دستگاه‌های نظارتی و سیاستگذاری این مرخصی‌ها مورد مخالفت قرار گرفت و این، نمونه‌ای از رواج این نگاه در جامعه است.
کدخدایی تصریح کرد: مرخصی شیردهی و بارداری را به دلیل اینکه بانوان از سلسله مراتب رشد اجتماعی فاصله می‌گیرند، لغو کردند و اعتقاد بر آن بود که اگر یک بانو کارمند است و در اثر رشد سازمانی می‌تواند دو سال دیگر مدیر بخش و دو سال بعد از آن مدیر کل شود، فرزندآوری و مرخصی‌ها او را از این رشد بازمی‌دارد. بنابراین همه این مرخصی‌ها را لغو کردند.
چرا جمله «فرزند کمتر، زندگی بهتر» در جوامع اسلامی ترویج شد؟
مدیر گروه جنسیت و خانواده دانشگاه تهران در پاسخ به آسیب‌های فرزندآوری و دستاوردهایش، اظهار داشت: زمانی که فمنیست‌ها با رویکردهایشان، یعنی خط‌کش لذت‌گرایی، وضعیت را این چنین دیدند، از نظام مردسالاری استفاده کردند تا زنان را به استثمار بکشند و آنها را با مسائل مادری و فرزندآوری سرگرم کنند.
او تصریح کرد: این برنامه برای آن بود که بانوان را از لذت‌ها دور کنند و به این ترتیب نجابت، حجاب و عفاف و فرزندآوری را در مادران برای ساخت نظام مردسالاری جلوه دادند. اوج این تفکر زمانی بود که غرب در انقلاب جنسی حدود دهه ۷۰ و ۸۰ اتفاق افتاد که ما امروزه در شاخص‌های انقلابی و جنسیتی همان دوره غرب گرفتار شده‌ایم.
کدخدایی با بیان اینکه در غرب نیز در سالیان اخیر شوکی وارد شده دال بر این که اگر این روند ادامه داشته باشد، کثرت مهاجران و مسلمانان مطرح می‌شود و جمله فرزند کمتر زندگی بهتر برای جوامع اسلامی مطرح شد، اظهار داشت:
بحث مقابله با فرزندآوری از یک منظر به عنوان مانع لذت‌گرایی بود و از منظر دیگر اینکه منافع را باید دید. اینکه افراد لذت‌گرا یا منفعت‌گرا باشند؛ شرایط را برایشان ایجاد کرده‌اند که دنیای خودش را ببیند و منافع دنیایی خودش را در نظر داشته باشد.
موضوعیت انسان در رویکرد الهی
مدیر گروه جنسیت و خانواده دانشگاه تهران با اشاره به اینکه هدف خلقت انسان، عبودیت بندگی خداوند است و عبودیت یعنی هر جا مصادیق تعبد و عبودیت بیشتر شود، اهداف الهی در زمین بیشتر محقق می‌شود، تصریح کرد:
در این موضوع، انسان موضوعیت دارد و تکثر و تکثیر انسان موضوعیت پیدا می‌کند. بنابراین خط‌کش سوم توسعه پیدا کرده است و به معیار و خط‌کش ارزشی مصلحت‌گرایانه رسیده است که هر سه بعد باید دیده شود و قاعده کلی این است فرزندآوری برای جوامع خوب است ولی در نگاه فردی باید جداگانه مشاوره شود.
او ادامه داد: در جوامع دینی چنین رویکردی غلبه فوق‌العاده دارد و درنهایت سیاستگزاری و الزامات حول دو محور اصلی آموزش و آموزش‌دهنده خواهد بود.
پرهیز از مدل آموزشی ۲۰۳۰
کدخدایی با تأکید بر مسئله آموزش و پرهیز از مدل آموزشی ۲۰۳۰، اظهار داشت: آموزش ضروری لازم‌الاجرا است، اما نه مدل ۲۰۳۰، زیرا آموزش و پرورش را زیر سؤال می‌برد.
او تصریح کرد: در ۲۰۳۰ دغدغه این است که ازدواج را باطل می‌داند اما روابط بین دخترها و پسرها را ضروی و لازم می‌داند که چنانچه اگر بین دختر و پسری رابطه جنسی نباشد، آنها بیمار تلقی می‌شوند. همچنی ناین مدل آموزش را در روابط جنسی و جلوگیری از بارداری و بیماری های مقاربتی بیشتر مدنظر دارند تا بحث فرزندآوری مشروع و سالم.
در مجموع ازدواج را که سالم‌ترین راه ارتباط بین جنس مخالف است و فرزندآوری را ایجاد می کند، به رسمیت نمی‌شناسد.
این استاد دانشگاه به نکته دیگری در آموزش اشاره کرد و گفت: مسئله دیگر آن است که چه کسی باید این آموزش را بدهد. به جای اینکه آموزش و پرورش به صورت رسمی آموزش را ارائه دهد، باید در بسته‌ای عادی‌تر نیز آموزش گنجانده شود؛ مانند خانواده‌ها که لازم است به نوعی فرزندان خود را پرورش دهند که آنها بدانند چه روابطی در چه سطحی و چه نوع ارتباطی داشته باشند.
کدخدایی با اشاره به اینکه روابط جنسی و عاطفی شدیدترین نوع نیازها است، گفت: لازم است تحقق این نیازها حتماً در غالب ازدواج خود را نمایان کند و در غیر این صورت منجر به مسئله‌های اجتماعی، فردی، روانی، عاطفی و … می‌شود و صدمات بسیاری به همراه خواهد داشت.
