دو هزار طلبه روانشناس یا تعداد معدودی متخصص حوزوی؟!

به گزارش خبرنگار صدای حوزه، اخیرا حجت الاسلام عالم زاده نوری، معاون تهذیب و تربیت حوزه‌های علمیه در گفتگو با خیرگزاری ایلنا نکاتی را گفت که مورد توجه رسانه های داخلی و خارجی قرار گرفت؛ نقطه ثقل خبرها این دو جمله بود:
– دو هزار طلبه روانشناس داریم
– برخی روانشناس‌های دانشگاهی، نوجوانان را به فعل حرام توصیه می‌کنند

طبق روال رسانه های پرهیاهو و زرد و به تبع آنها متاسفانه حتی در کانال ایتای مرکز مدیریت حوزه و برخی خبرگزاری های حوزوی که ذوق زده تیتر زدند ” دو هزار طلبه روانشناس داریم”، نکات دقیق این مصاحبه دیده نشد و برداشت های غلط از آن به ذهن مخاطب ایرانی مخابره شد مثل این موارد:
۱٫ طلبه ها در حوزه های غیرتخصصی اصرار به ایفای نقش دارند، یک روز زنان طلبه ترغیب می شوند بازیگر شوند تا سینما را از شر سلبریتی ها نجات دهند و یک روز قصد ورود به دنیای پزشکی و واکسن را دارند و امروز هم می خواهند جای روانشناسان را تنگ کنند!

۲٫ حوزه علمیه همه را به جز خودش منحرف و غیرقابل اعتماد می داند و معتقد است روانشناس‌های دانشگاهی، نوجوانان را به فعل حرام توصیه می‌کنند! (با حذف سور قضیه یعنی “برخی”)

۳٫ اساسا حوزه ای که با بدیهیات علمی روز جهان مقابله می کند محکوم به انزوا و شکست است، در نقد صحبت های معاون تهذیب حوزه تلاش وافری برای یادآوری تفوق مطلق علوم انسانی بر حوزوی دیده می شود.

اما در پاسخ به این سه انگاره توجه به این سه نکته راهگشاست:
۱٫ متن مصاحبه حجت الاسلام عالم زاده نوری به اندازه کافی گویاست و نشان می دهد وی کاملا متوجه حوزه های تخصصی روانشناسی و عدم جواز ورود افراد غیر متخصص به آن حوزه های دانشی هست:
” ما در حوزه علمیه حدود دو هزار طلبه داریم که به صورت تخصصی در زمینه روانشناسی و مشاوره تحصیلات دانشگاهی دارند. از این میان، تنها افراد معدودی هستند که توان درمان افسردگی‌های حاد که به اختلال تبدیل شده را دارند. درمانگریِ مشکلات روانشناختی، وقتی به مرحله حادی رسیده باشد، کار بسیار پیچیده‌ای است./ سطحی از افسردگی هم وجود دارد که شدت آن زیاد نیست و پایداری ندارد؛ در این حد که فردِ افسرده، از زندگی راضی نیست و به نوعی دَمَغ است. در خصوص این افراد کلمه افسردگی به کار نمی‌رود. نمونه‌اش کسانی هستند که غم و حزنی دارند، اما مشکلشان پایدار و شدید و حاد نیست. ناامیدی‌های مقطعی کمی آنها را آزار می‌دهد، نیاز به امید و نشاط بیشتری دارند. روحانیون در حل و فصل این مشکل بسیار توانا هستند و می‌توانند به این افراد کمک کنند.”

رسالت سنگین دوهزار طلبه روانشناس حوزوی برای کمک به نوجوانان در مواجهه با مشکلاتی مثل افسردگی

۲٫ در بی اعتمادی حوزه به دیگران هم سالهاست که شاهد گاف ها و سوتی های اشتباه برخی حوزویان و بهره برداری رسانه های مسأله دار هستیم تا چنین نگاهی به بخشی از جامعه ایرانی پمپاژ شود و کار به جایی می رسد که طلبه ای که بر اساس نگاه اخلاقی، حتی به خود اجازه نمی دهد خودش را از یک گناهکار به اصطلاح تابلو هم بالاتر بداند متهم به بدبینی نسبت به دیگران می شود.

معاون تهذیب حوزه در این مصاحبه می گوید: ” علوم روانشناختی همان پنجره‌ای است که به هر حال موضوعاتی را در ارتباط با روان انسان برای ما روشن می‌کند، ولی می‌توانیم پنجره‌ای دیگر را بگشاییم و آن پنجره منابع دینی است.” او بیماری های حاد روانشناختی را حوزه تخصصی کسانی می داند که تحصیلات تخصصی در این زمینه داشته اند و اینها بیانگر نگاه دقیق وی به جایگاه هاست.
وی در ادامه می گوید: “البته یک چالش در این میان وجود دارد؛ گاهی وقت‌ها آموزه‌های دینی ما با آموزه‌های روانشناختی همخوانی ندارد یعنی دین در مورد موضوعی، توصیه‌ای می‌کند و روانشناسی توصیه دیگری دارد. گاهی شنیده شده که برخی روانشناس‌های دانشگاهی نوجوانان را برای آرامش روانی به فعل حرام توصیه کرده‌اند.”؛ همانطور که مشخص است توصیه های ضددینی روانشناسان در حد استثنا و شنیده شده ها مطرح شده است که غیر قابل انکار هم هست.

۳٫ در زمینه جایگاه علم روانشناسی اتفاقا معاون تهذیب حوزه از جمله افرادی هست که نگاه متفاوتی دارد و این مسأله چند بار باعث بحث های جدی درباره حوزویان آشنا با علوم روانشناختی شده است، به عنوان مثال این موارد را مرور کنید:

نگاه متفاوت استاد عالم زاده نوری به مشاوره روانشناختی و تبیین سنت مشاوره دینی
وقت خیزش روانشناسان حوزوی!
 کدام روانشناسی؟!