به گزارش خبرنگار فضای مجازی صدای حوزه، حجت الاسلام محسن قنبریان در کانال ایتای خود نسبت به پرسش و پاسخی که از دکتر ملکیان صورت گرفته بود، نقد و واکنشی داشت که در قالب یادداشت منتشر کرد. متن پرسش و پاسخ و نقد حجت الاسلام قنبریان بر پاسخ ارائه شده را در ادامه می خوانیم:
سوال:آیا می توان گفت که دینداری مطابق با جهان بینی مدرنیستی، نوعی تعلق خاطر داشتن نسبت به دین است؟
پاسخ: خیر. انسان مدرن نمی تواند به دین تعلق خاطر داشته باشد و اگر چنین تعلق خاطری داشت، یا از دین تلقی معنوی دارد یا مدرنیته اش یک مدرنیته تمام عیار نیست. مثل بسیاری از ما. افراد زیادی را دیده ام که واقعاً در زندگیشان تضاد است. روشنفکرانه ترین حرفها را می زنند، ولی روز عاشورا اگر برای سینه زنی بیرون نرود، یک عذاب وجدانی می گیرد. حالا سینه زنی ای که فکر نمی کنم حتی از استحبابش هم نشود دفاع کرد. یا می گوید، امسال متاسفانه شب احیاء خوابمان برد و نتوانستیم یک مسجدی برویم و یک قرآنی روی سرمان بگذاریم. این شخص، یک مدرن تمام عیار نیست. مدرن ناشرمنده می گوید این حرفها یعنی چه؟
نقد: بنظر میرسد حرف جناب ملکیان نادرست نباشد. با این توضیح که مطلق عزاداری با مدرنیته تضاد ندارد؛ اما عزاداری اباعبدالله -لااقل آنچه در جامعه معاصر شیعی شایع است- با مدرنیته سازگار نیست.
اگر عزاداری از هر جهت به اصطلاح اینان بنیادگرایانه خالی شود وهیچ مطالبه انقلابی وآرمانی نداشته باشد و صرفا گرامیداشت «یک قدیس» باشد که «محبت واحسان» به بشر ارزانی کرده، یا از باب «تفدیه» و… به آن واقعه تماشا شود قابل جمع با مدرنیسم است!
والبته تحریف بزرگ عاشوراست چنانچه شهید مطهری در حماسه حسینی به این انحراف وتحریف پرداخته است.
عزاداران مسیحی اروپا، نه عیسای انقلابی ومبارز علیه ظالم ویاریگر مظلوم را سینه میزنند ونه شعار پیروزی خون بر شمشیر را در آموزه های خود دارند.
بلکه عیسی را فدا شده برای کفاره گناهان امت میدانند وتفدیه اورا در خود شبیه سازی میکنند.
این برداشت سکولار وفردی از مسلوب شدن مسیح نه با قاتلان دیروزش (بنظر مسیحیان) کاری دارد ونه تابعی در امروز دارد ونه رد ونفی ای بر سلطان وسلطه ای دارد ونه…
از قضا برخی روشنفکران سکولار ماهم تلاش برای قرائتی سکولار ومدرن از عاشورا دارند که اگر بگیرد ای بسا شاهد عزاداری ای مدرن مثل اروپا هم بشویم!
مثلا مجید محمدی برای همسان سازی عاشورا با جهانی سازی غرب و هم راستا کردن عاشورا ومدرنیته دارد: «تفسیر مسیحائی از رنج ومصیبت امام، سازگاری بیشتری باساختار مدرن دارد»
(عاشورا در گذار به عصر سکولار/مقاله ی فرهنگ عاشورا در عثر سکولار ص ۲۰۷ تا۲۲۵).
جمع بندی
صرف سینه زنی ،حتی زنجیر وقمه زنی منافاتی با مدرنیته ،سکولاریزم و جهانی سازی ندارد آنچه در تضاد هست روح اعتراضی عاشورا وتلاش برای جامعه موعود وآموزه های سیاسی- اجتماعی آن است .
همین مشکل با جمکران هم هست حاتم قادری سالی ۳ میلیون زائر جمکران با مدرنیته را ناسازگار میخواند در حالی که قریب همین جمعیت در زیارتگاههای واتیکان، فاطیما و… هم دیده میشوند بدون تضاد با مدرنیته.
سازگار کردن عاشورا و عزاداری حسینی با مدرنیته با اصل گرفتن مدرنیته در گرو قرائتی سکولار از عاشورا است چیزی که متفکران دینی مثل مطهری و روشنفکران مسلمان دهه ۳۰ و۴۰ شمسی آنرا ظلم مضاعف به حسین وتحریف ومیان تهی کردن عاشورا از عاشورا میدانند.
نکته جالب اینکه این قرائت مدرن از عاشورا وعزاداری با قرائت سنتی وغیر انقلابی مورد اعتراض مصلحان دیروز قرابتی نزدیک یافته است از این روست که قمه زنی طرفداران شبکه های شیرازی مورد پوشش رسانه های مدرن غرب واقع میشود اما عزاداری معقول اما حماسی وانقلابی بحرین ولبنان و عراق و ایران مورد بی مهری و حتی غضب این رسانه های جهانی است.
