به گزارش صدای حوزه، سوم اسفند سال ۶۷ پیامی از سوی امام خمینی (ره) صادر شد که در آن خطاب به روحانیت، مراجع، مدرسین، طلاب و ائمه جمعه و جماعات استراتژی نظام جمهوری اسلامی ایران و رسالت حوزه‌های علمیه را تعیین کردند. این پیام منشور روحانیت نام گرفت.
توصیف امام خمینی (ره) از جایگاه شهدا در انقلاب اسلامی
حجت‌الاسلام روح‌الله رحمانی‌مهر کارشناس مذهبی در گفت‌وگویی درباره منشور روحانیت امام خمینی (ره) گفت: این منشور در ابتدای خود، با سلام و صلوات بر شهدا آغاز و جایگاه ویژه شهدا در انقلاب را این‌گونه توصیف می‌کند: «یکی چون من عمری در ظلمات حصارها و حجاب‌ها مانده است و در خانه عمل و زندگی جز ورق و کتاب منیت نمی‌یابد و دیگری در اول شب یلدای زندگی سینه سیاه هوس‌ها را دریده است و با سپیده سحر عشق عقد وصال و شهادت بسته است و حال من غافل که هنوز از کتم عدم‌ها به وجود نیامده‌‌ام، چگونه از وصف قافله سالاران وجود وصفی کنم؟ من و امثال من از این قافله فقط بانگ جرسی می‌شنویم، بگذارم و بگذرم».
وظیفه طلاب و روحانیون در برابر انقلاب اسلامی
وی ادامه داد: بدون شک انقلاب ما خون بهاى هزاران شهید پاکباخته است و طبق متن ابتدایی این منشور، طلاب و روحانیون باید اسلامى بودن این انقلاب را حفظ کنند تا خون هزاران شهید هدر نرود و راهى باز نشود که دنیا طلبان براى منافع شخصى خود از خون ریخته هزاران شهید سوء استفاده کنند تا در فضای سنتی حوزه، چهره تازه‌ای از روحانیت انقلابی و پیشرو نشان داده شود که در متن زندگی طلبگی و در مسیر فقاهت جواهری از واقعیت‌های بیرونی و عینی و ملموس جامعه غافل نیست و در عین دعوت به آخرت، می‌داند که مسیر اصلاح آخرت از اصلاح دنیا می‌گذرد.
صدور منشور روحانیت برای پایمال نشدن خون شهدا
رحمانی با بیان اینکه امام خمینی (ره) بعد از پایان ۸ سال دفاع مقدس برای پایمال نشدن خون شهدا، باتوجه به اینکه خودشان اهمیت تبیین جایگاه و نقش حوزه را تشخیص داده بودند به میدان آمدند و پیامی تحت عنوان منشور روحانیت صادر کردند، گفت: امام این کار را انجام داد تا بزرگ‌ترین و ماندگارترین منشور جمهوری اسلامی درباره روحانیت و حوزه‌های علمیه را این‌گونه آغاز کند: «خدمت حضرات روحانیون سراسر کشور و مراجع بزرگوار اسلام و مدرسین گرامی و طلاب عزیز حوزه‌های علمیه و ائمه محترم جمعه و جماعات دامت برکاتهم» آغاز شود و به نام منشور روحانیت مشهور شود.
منشور روحانیت زمانی صادر شد که فضای فکری حوزه‌ها در رخوت و انفعال شدید بود
این کارشناس مذهبی ادامه داد: معمار کبیر انقلاب در شرایطی از پیوستگی دین و سیاست سخن گفت و کلام مرحوم سیدحسن مدرس (دیانت ما عین سیاست ما و سیاست ما عین دیانت ماست) را فریاد زد که فضای فکری حوزه‌ها در رخوت و انفعال شدید بود و از هر گونه دخالت در مسایل اجتماعی و سیاسی پرهیز می‌کرد و وظیفه و رسالت خود را تنها در مباشرت اعمال عبادی فردی یا مناسک دینی محدود اجتماعی می‌دانست.
هنوز در حوزه‌های علمیه افرادی هستند که علیه انقلاب و اسلام ناب محمدی فعالیت دارند
وی با اشاره به خطر تحجرگرایان در حوزه‌های علمیه گفت: قطعاً هنوز در حوزه‌های علمیه افرادی هستند که علیه انقلاب و اسلام ناب محمدی فعالیت دارند و طبق منویات امام خمینی (ره) در منشور روحانیت امروز عده‌ای با ژست تقدس مآبی چنان تیشه به ریشه دین و انقلاب و نظام می‌زنند که گویی وظیفه‌ای غیر از این ندارند. خطر تحجرگرایان و مقدس نمایان احمق در حوزه‌های علمیه کم نیست. طلاب عزیز لحظه‌ای از فکر این مارهای خوش خط و خال فارغ نشوند. اینها مروج اسلام آمریکایی‌اند و دشمن رسول اللّه (ص). آیا در مقابل این افعی‌ها نباید اتحاد طلاب عزیز حفظ شود؟
زمانی در مدرسه فیضیه، امام خمینی (ره) را ناپاک می‌دانستند
رحمانی‌مهر با اشاره به اینکه امام خمینی (ره) در ادامه بحث خطر روحانیون وابسته و متحجر که اعتقاد به جدا کردن دین از سیاست در حوزه‌های علمیه دارند گفت: امام خمینی (ره) این جملات تکان دهنده را می‌نویسند: «در مدرسه فیضیه، فرزند خردسالم، مرحوم مصطفی از کوزه‌‌ای آب نوشید، کوزه را آب کشیدند، چرا که من فلسفه می‌گفتم. تردیدی ندارم اگر همین روند ادامه می‌یافت، وضع روحانیت و حوزه‌ها، وضع کلیساهای قرون وسطی می‌شد که خداوند بر مسلمین و روحانیت منت نهاد و کیان و مجد واقعی حوزه‌ها را حفظ کرد. علمای دین باور در همین حوزه‌ها تربیت شدند و صفوف خویش را از دیگران جدا کردند. قیام بزرگ اسلامی‌‌مان نشأت گرفته از همین بارقه است». (صحیفه امام خمینی » جلد ۲۱، صفحه ۲۷۹)
آنقدر که اسلام از این مقدسین روحانی نما ضربه خورده است، از هیچ قشر دیگر نخورده است
این کارشناس مذهبی ادامه داد: حضرت امام خمینی (ره) در ادامه هشدار می‌دهد که باید مراقب بود تا تفکر جدایی دین از سیاست از لایه‌های تفکر اهل جمود به طلاب جوان سرایت نکند و یکی از مسائلی که باید برای طلاب جوان ترسیم شود، همین قضیه است که چگونه در دوران وانفسای نفوذ مقدسین نافهم و ساده لوحان بی‌سواد، عده‌ای کمر همت بسته‌اند و برای نجات اسلام و حوزه و روحانیت از جان و آبرو سرمایه گذاشته‌اند. امام می‌فرماید؛ «آنقدر که اسلام از این مقدسین روحانی نما ضربه خورده است، از هیچ قشر دیگر نخورده است و نمونه بارز آن مظلومیت و غربت امیرالمؤمنین (ع) که در تاریخ روشن است. بگذارم و بگذرم و ذائقه‌ها را بیش از این تلخ نکنم … ولی طلاب جوان باید بدانند که پرونده تفکر این گروه همچنان باز است و شیوه مقدس مآبی و دین فروشی عوض شده است».
نظر رهبر معظم انقلاب درباره منشور روحانیت امام خمینی (ره)
رحمانی‌مهر با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب رویکرد امام خمینی (ره) را ادامه داده و دنبال می‌کنند، گفت: حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سال‌های اخیر رویکرد امام در منشور روحانیت را به دقت تعقیب کرده‌اند و در دیدارهای پی در پی خود با روحانیون از آن سخن گفته‌اند. گویا، وظیفه ما روحانیون و طلاب است که در سالگرد انتشار این نامه تاریخی به بازنگری و بازخوانی دقیق آن بپردازیم و برای حرکت آینده حوزه‌ها و حضور سرنوشت‌ساز روحانیت در جامعه از آن بهره گیریم.
ایشان می فرمایند: «توصیه می‌کنم، این پیام را مثل یک درس، مثل یک کتاب، مثل یک لوح آسمانی که همواره انسان باید بخواند و مکرر بخواند، بخوانید» بعد می فرمایند: «خود من واقعا مکرراً خوانده‌ام. مخصوصاً بعضی از بخش‌های این پیام را هرچه انسان می‌خواند احساس می‌کند، روی کلمه کلمه آن باید تأمل کند و التذاذ ببرد.» همچنین می‌فرمایند: «این پیام را این‌گونه مردم و روحانیون عزیز ما باید تأمل کنند. واقعاً اینها فیوضات معنوی پروردگار است که برقلب اماممان نازل شده است.»
منشور روحانیت را همه مردم باید بخوانند و عمل کنند
وی در پایان گفت: معنای سخنان آیت‌الله خامنه‌ای این است که منشور روحانیت، پیامیست که نه تنها روحانیون، بلکه مردم هم باید آن را بخوانند. این پیام از الواح آسمانی است و فیوضات معنوی خداست که بر امام عزیز ما و قلب ایشان نازل شده است. البته روحانیون باید بیشتر، جدی تر و مکرر این پیام را بخوانند. زیرا خطاب و تأکید امام به روحانیون در این منشور بیش از دیگران است.
