به گزارش صدای حوزه، در ادامه گزارشی از نظام آموزشی و منابع درسی حوزه علمیه نجف را می توانید مطالعه نمایید:
سقوط رژیم در عراق فرصتی فراروی حوزه هزارساله نجف برای بازسازی قرار داد. این حوزه هر چند سازمان مدیریت متمرکزی ندارد اما با حدود ۱۵ هزار طلبه تقریباً از نظام آموزشی و منابع درسی ذیل پیروی می‌کند با این توضیح که طلبه می‌تواند در یک مدرسه ثبت نام و فرایند آموزشی هر دوره را طی کند یا همه دروس را به صورت آزاد بگذراند و صرفاً با شرکت در امتحانات از برخی مزایا مانند شهریه و اقامت برخوردار شود.
دوره تمهیدی:
برخی از مدارس پس از ورود طلبه برای یک دوره موقت دروسی مانند«التحفه السنیه بشرح المقدمه الاجرمیه» تالیف محمد محی الدین عبدالحمید، «خلاصه المنطق» تالیف عبدالهادی فضلی، «الوجیز فی احکام العبادات» آیت الله سیستانی را تدریس و در صورت موفقیت طلبه، ثبت نام او را نهایی می‌کنند البته این دوره در همه مدارس اجرا نمی شود
«دوره مقدمات»
در این دوره در نحو دروسی مانند: «شرح قطر الندی و بل الصدی» ابن هشام، «الفیه» ابن مالک، «شرح ابن الناظم علی الفیه ابن مالک» ابن ناظم- این کتاب را به جای سیوطی می خوانند- «مغنی اللبیب» ابن هشام، تدریس می شود. هرچند علم صرف مورد اهتمام جدی نیست اما در برخی مدارس«تصریف العزی» تالیف الزنجانی را تدریس می‌کنند.
دروس فقهی مقدمات عبارتند از: «المسائل المنتخبه العبادات و المعاملات» آیت الله سیستانی، «المسائل المنتخبه العبادات و المعاملات» آیت الله خویی و برخی هم کتاب «منهاج الصالحین» آیت الله خویی را درس می‌دهند. «شرائع الاسلام» محقق حلی، نیز از منابع فقهی مقدمات است. برخی هم در آخر مقدمات «الحلقه الاولی» شهید صدر را می خوانند.
برخی دروس جنبی دوره مقدمات هم عبارتند از«مختصرالمعانی» تفتازانی، عقائدالامامیه» علامه مظفر، «بدایهالمعرفه» حسن مکی العاملی و «باب الحادی عشر» علامه حلی.
«دوره سطح»
دروس اصلی فقهی این دوره، دو کتاب «اَللُّمعَهُ الدِّمَشقیه» شهید اول و «دروس تمهیدیه فی الفقه الاستدلالی» تالیف محمد باقر ایروانی است. در اصول هم «اصول الفقه» محمدرضا مظفر و «الحلقه الثانیه» شهید صدر مدنظر است. در این دوره برخی دروس جنبی در کلام:«تلخیص محاضرات فی الالهیات» آیت الله سبحانی، «تجرید الاعتقاد» خواجه نصیر نیز خوانده می شود. هر چند فلسفه کمتر مورد توجه است اما برخی«بدایه الحکمه» علامه طباطبایی، و بیشتر علاقه مندان به فلسفه «دروس تمهیدیه فی الفلسفه» تالیف شیخ علی العبود رو مطالعه می کنند.
«دوره سطح عالی»
در این دوره «المکاسب» شیخ انصاری در فقه و «کفایه» آخوند خراسانی در اصول محور اصلی هستند هرچند بین طلبه های غیر عراقی خواندن«رسائل» شیخ انصاری هم تا حدی رواج دارد.
«درس خارج»
مراجع تقلید کنونی نجف«آیت‌الله سیستانی»، «آیت الله بشیر نجفی»، «آیت الله اسحاق فیاض»،«آیت الله یعقوبی» و «آیت الله محمد السند» می‌باشند
مهم ترین اساتید دروس خارج نیز عبارتند از: «سید محمدرضا سیستانی»، «شیخ محمد باقر ایروانی»«سید مجتبی حسینی»، «شیخ هادی آل راضی» «محمد باقر سیستانی» «سیدمنیر خباز» «شیخ حسن جواهری» «سید جعفر حکیم» سید حسین حکیم»
