یک ماموریت انسانی اولین ماموریت سرنشین‌داری بود که به اعماق “ترانشه آتاکاما” در شرق اقیانوس آرام رفت و به عمق حیرت آور هشت کیلومتری زیر سطح دریا رسید.
“ترانشه” به فرورفتگی‌های مصنوعی یا طبیعی در سطح زمین گفته می‌شود که ژرفای آنها از پهنایشان بیشتر و پهنای آنها از درازایشان بسیار کمتر است. ترانشه‌ها اساساً جوی‌های عمیقی هستند که ممکن است دارای ویژگی‌های دیگری نیز باشند. ترانشه‌های طبیعی در کف اقیانوس‌ها به وفور یافت می‌شوند که برخی از آنها مانند ترانشه‌های مغاکی همچون “درازگودال ماریانا” ممکن است عمق بسیار زیادی داشته باشند. این ترانشه‌ها ممکن است زیستگاه جانوران باشند. در سطح خشکی نیز ترانشه‌های طبیعی گوناگون دیده می‌شود که برخی از آنها ممکن است تبدیل به دره یا ویژگی‌های طبیعی بزرگ دیگر شوند.
“ویکتور وسکوو”(Victor Vescovo) بنیانگذار شرکت”کالادان اوشنیک”(Caladan Oceanic) با دکتر “اسوالدو الوآ”(Osvaldo Ulloa) مدیر موسسه “میلنیو د اوشن‌گرافیا”(Milenio de Oceanografia) در این سفر حماسی همراه شد.
آنها شیرجه خود را به اعماق ترانشه آتاکاما در تاریخ ۲۱ ژانویه انجام دادند و اولین غواصی آنها به عمیق‌ترین نقطه این ترانشه که عمیق‌ترین نقطه جنوب شرقی اقیانوس آرام است و در سواحل کشورهای شیلی و پرو قرار دارد، انجام شد.
“وسکوو” می‌گوید: توانایی غواضی در امتداد کف دریا به مدت سه ساعت و بررسی نکات جالب همراه با شخصی که اغلب دوران حرفه‌ای خود را به مطالعه در این منطقه گذرانده است، فوق‌العاده بود.
هدف از این ماموریت، فراتر از اکتشاف، نقشه‌برداری از بستر این ترانشه، برای تعیین محل قرار دادن حسگرها برای پروژه جدید در اعماق اقیانوس بود.
این خندق که به نام “ترانشه پرو-شیلی” نیز شناخته می‌شود، در اثر فرورانش(حرکت جانبی و رو به پایین) صفحه اقیانوسی “نازکا” در زیر صفحه قاره آمریکای جنوبی ایجاد شده است.
این ترانشه حدود ۵۹۰۰ کیلومتر امتداد دارد و در امتداد بخش بزرگی از سمت غربی قاره آمریکای جنوبی قرار دارد.
البته این اولین شیرجه عمیق برای “وسکوو” که فرمانده سابق نیروی دریایی ایالات متحده است، نبود، چرا که قبلاً نیز به اعماق دریا از جمله عمیق‌ترین نقطه روی زمین به نام “گودال چلنجر”(Challenger Deep) شیرجه زده بود. او همچنین اولین کسی است که به اعماق هر چهار درازگودال اقیانوسی جهان رفته است.
“گودال چلنجر” ژرف‌ترین نقطه شناخته‌شده در اقیانوس‌های جهان است. این نقطه در “درازگودال ماریانا” در اقیانوس آرام واقع است و ژرفای آن ۱۰ هزار و ۹۰۲ تا ۱۰ هزار و ۹۲۹ متر است.
“وسکوو” درباره تجربه جدید خود می‌گوید: حیات دریایی خارق‌العاده‌ای مشاهده شد. بسیاری از خیارهای دریایی و بزرگ‌ترین پیچک‌های باکتریایی را دیدم.
خیارهای دریایی معمولاً به عنوان “هولوتوریان‌ها” شناخته می‌شوند که در کف اقیانوس جایی که هیچ نوری به آنها نمی‌رسد، می‌نشینند. این جانداران بدنی چرم‌گون دارند و بیشتر در کف دریاها زندگی می‌کنند. نامگذاری این جانوران به‌خاطر شکل خیارمانندشان است.
خیار دریایی جانور خزنده‌ای است که به آهستگی به روی گلسنگ‌ها یا صخره‌ها می‌خزد و تکه‌های غذا را از محیط اطراف جمع کرده و مصرف می‌کند. دست‌هایش مایع چسبنده‌ای ترشح می‌کند که جمع‌آوری غذا از روی زمین را برای او آسان می‌سازد. پاهای ردیفی سرخ‌رنگ روشن و مجموعه دست‌های تغذیه‌کننده بنفش و زرد بسیاری از گونه‌های خیار دریایی برای استتار مناسب نیستند.
دکتر “اولوآ” درباره تجربه جدید خود می‌گوید: امروز روز بزرگی برای علم شیلی است. به لطف “ویکتور وسکوو” و شرکت “کالادان اوشنیک” ما توانستیم به طور مستقیم شاهد غنای زمین شناسی و بیولوژیکی شگفت انگیز ترانشه آتاکاما باشیم.
وی افزود: کاوش و اکتشاف در کنار “ویکتور” یک امتیاز فوق‌العاده و تجربه ارزشمندی بود و ما از او و همچنین کل تیم پشتیبانی بسیار سپاسگزاریم.
“وسکوو” نیز گفت: ما در اینجا شاهد پیچک‌های باکتریایی بلندی بودیم که از روی سنگ‌ها خارج شده بودند و هرگز نور خورشید را نمی‌دیدند و انرژی خود را از مواد معدنی و گازهایی که از سنگ‌ها بیرون می‌آید، می‌گرفتند که بسیار خارق‌العاده است.
رسیدن به اعماق ترانشه آتاکاما، تنها اولین مورد از تعدادی از غواصی‌های برنامه‌ریزی شده در شرق اقیانوس آرام بود که به منظور نقشه‌برداری از اعماق اقیانوس‌ها انجام می‌شود.
تاکنون حدود ۱۵ هزار ۴۰۰ کیلومتر مربع از بستر دریا توسط این تیم نقشه‌برداری شده است و عمده اطلاعات جمع آوری شده از مناطقی بوده است که قبلا نقشه‌برداری نشده بود.
