به گزارش صدای حوزه، حوزه‌های علمیه پس از پیروزی انقلاب و تشکیل حکومت اسلامی با مسائل جدید و مستحدثه‌ای روبرو شدند که برای پاسخ به آن‌ها نیاز بود تا در عین توجه به فقه سنتی، فقه نظام را نیز مدنظر قرار دهند.
همین امر سبب شد حوزه علمیه کم و بیش به مسائل جدید و مبتلابه ورود داشته باشد، ولی این ورود به صورت سازمان یافته نبود و فعالیت‌ها بیشتر شکل جزیره‌ای به خود گرفته بود، تا این‌که رهبر معظم انقلاب در سفر به قم و دیدار با علما و فضلای حوزه بر تأمین نیازهای نظام توسط حوزه‌های علمیه تأکید ویژه‌ای کردند.
مقام معظم رهبری در سخنانی حوزه علمیه را مادر نظام دانستند و فرمودند: «از آن طرف، حوزه‌های علمیه هم نمی‌توانند بی تفاوت بمانند. حوزه‌ی علمیه، بخصوص حوزه‌ی علمیه‌ی قم مادر این نظام است… نظام از حوزه‌ها حمایت می‌کند، حوزه‌ها از نظام حمایت میکنند؛ همکاری میکنند، به یکدیگر کمک میکنند.»
همین تأکید رهبر معظم انقلاب سبب شد تا مراجع معظم تقلید، علما، فقها و مسئولان حوزه از جمله مدیریت حوزه‌های علمیه کشور، اعضای شورای عالی حوزه، اعضای جامعه مدرسین و… نگاه ویژه‌ای به این مسأله داشته و مکرراً در مباحث خود، بر پاسخگوی حوزه به نیازهای نظام اسلامی که از آن به مسائل مستحدثه یاد می‌شود تأکید کنند. مسائل مستحدثه‌ای که به دلیل پیچیدگی‌های دنیای مدرن روز به روز بر تعداد آن‌ها افزوده می‌شود.
خوشبختانه چند سالیست که حوزه علمیه به صورت جدی و البته با برنامه منسجم و منظم در عرصه فقه نظام ورود داشته و در جهت پاسخگویی به مسائل مستحدثه و جدید حکومت اسلامی، دروس خارج متعددی را با حضور اساتید برجسته خود برگزار می‌کند.
در همین راستا گزارشی از دروس خارج نظام های اسلامی تهیه شده است که به شرح ذیل است:
گزارش اولیه دروس خارج نظام‌های اسلامی حوزه‌های علمیه قم، مشهد و اصفهان
در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ مدارس و مراکز حوزه علمیه قم، مدرسه سطح چهار حوزه علمیه خراسان و دفتر امور فضلای حوزه علمیه اصفهان اقدام به برگزاری سلسله دروس خارج نظام‌های اسلامی در حوزه‌های علمیه قم، اصفهان و مشهد کرده که در این گزارش به آن پرداخته می‌شود.
نکته مهم: طلاب و فضلای علاقه‌مند می‌توانند لیست دروس خارج نظام‌های اسلامی حوزه علمیه قم را در سامانه نجاح به آدرسhttp://login.ismc.ir/ مشاهده و آن‌ها را انتخاب کنند.
دروس خارج نظام‌های اسلامی حوزه علمیه قم
سلسله دروس خارج نظام‌های اسلامی حوزه علمیه قم در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ در ۲۰ درس شامل فقه روابط اجتماعی، فقه نظام سیاسی، تفسیر اجتماعی قرآن، فقه سیاسی، فقه تقنین، فقه مالکیت، فقه پیشگیری از جرم، مکتب و نظام اقتصادی اسلام، فقه رمز ارز، فقه سیاسی، بانکداری و معاملات جدید، فقه نظام سیاسی، فقه نظام جامع خانواده، فقه القضاء، فقه الاخلاق، فقه فضای مجازی، فقه روابط بین‌الملل و سیاست خارجی، فقه امنیت خارجی، فقه روابط بین‌الملل و فقه تربیت برگزار می‌شود.
استاد: آیت‌الله علیرضا اعرافی
موضوع: فقه روابط اجتماعی
زمان و مکان: سه شنبه‌ها، ساعت ۷:۲۵ غیر حضوری
استاد: آیت‌الله محسن اراکی
موضوع: فقه نظام سیاسی
زمان و مکان: چهارشنبه‌ها، ساعت ۱۰، مرکز جامع ولی امر
استاد: آیت‌الله محمود رجبی
موضوع: تفسیر اجتماعی قرآن
زمان و مکان: چهارشنبه‌ها، ساعت ۱۶، نمازخانه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
استاد: آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست
موضوع: فقه سیاسی
زمان و مکان: چهارشنبه‌ها، ساعت ۹، نمازخانه دارالشفاء
استاد: آیت‌الله عباس کعبی
موضوع: فقه روابط بین‌الملل و سیاست خارجی
زمان و مکان: چهارشنبه‌ها، ساعت ۱۰، مدرسه مشکات
استاد: آیت‌الله محمد قائنی
موضوع: فقه تقنین
زمان و مکان: پنج شنبه‌ها، ساعت ۸:۳۰، موسسه بقیه الله
استاد: آیت‌الله محسن فقیهی
موضوع: فقه پیشگیری از جرم
زمان و مکان: شنبه تا سه شنبه، ساعت ۱۱، مدرسه آیت الله العظمی گلپایگانی
استاد: آیت‌الله مهدی‌هادوی تهرانی
موضوع: مکتب و نظام اقتصادی اسلام(نهاد بازار)
زمان و مکان: شنبه تا سه شنبه، ساعت ۱۰:۳۰، مدرسه آیت‌الله گلپایگانی
استاد: آیت‌الله محمدحسین احمدی فقیه یزدی
موضوع: فقه مالکیت
زمان و مکان: چهارشنبه‌ها، ساعت ۶، غیر حضوری
استاد: آیت‌الله عباسعلی زارعی سبزواری
موضوع: فقه رمز ارز
زمان و مکان: چهارشنبه‌ها، ساعت ۹
استاد: آیت‌الله محمد جواد فاضل لنکرانی
موضوع: فقه سیاسی
زمان و مکان: چهارشنبه‌ها، ساعت ۸، مسجد مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)
استاد: آیت‌الله هادی عباسی خراسانی
موضوع: فقه مسائل بانکداری و معاملات جدید
زمان و مکان: شنبه تا سه شنبه، ساعت ۸، مدرسه دارالشفاء
استاد: آیت‌الله عبدالکریم فرحانی
موضوع: فقه نظام سیاسی
زمان و مکان: پنج شنبه‌ها، ساعت ۱۱، دفتر دبیرخانه علوم انسانی اسلامی مفتاح
استاد: آیت‌الله سید منذر حکیم
موضوع: فقه نظام جامع خانواده
زمان و مکان: شنبه‌ها و سه شنبه‌ها، ساعت ۱۶، دفتر دبیرخانه علوم انسانی اسلامی مفتاح
استاد: آیت‌الله جواد حبیبی تبار
موضوع: فقه القضاء
زمان و مکان: شنبه تا چهارشنبه، ساعت ۹، مدرسه امام کاظم(ع)
استاد: آیت‌الله محمدباقر تحریری
موضوع: فقه الاخلاق
زمان و مکان: پنج شنبه‌ها، ساعت ۹، مرکز تخصصی اخلاق و معنویت آیت‌الله سعادت پرور
استاد: آیت‌الله عباس رفعتی نائینی
موضوع: فقه فضای مجازی
زمان و مکان: دوشنبه‌ها، ساعت ۱۶، دفتر دبیرخانه علوم انسانی اسلامی مفتاح
استاد: حجت الاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمی‌حاجی
موضوع: فقه تربیت
زمان و مکان: شنبه تا سه شنبه، ساعت ۹ تا ۱۰
استاد: حجت الاسلام والمسلمین سید سجاد ایزدهی
موضوع: فقه روابط بین‌الملل
زمان و مکان: شنبه تا سه شنبه، ساعت ۷، مدرسه فیضیه
استاد: حجت الاسلام والمسلمین علی رضائیان
موضوع: فقه امنیت خارجی(روابط بین‌الملل)
زمان و مکان: شنبه تا سه شنبه، ساعت ۸، حرم حضرت معصومه(س)، حجره ۳۲
دروس خارج نظام‌های اسلامی حوزه علمیه خراسان
دروس خارج نظام‌های اسلامی حوزه علمیه خراسان نیز شامل ۱۷ درس در موضوعات فقه حکومتی، فقه معاشرت، فقه پزشکی، فقه فضای مجازی، فقه اقتصادی، فقه نظام اجتماعی اسلام، فقه خانواده، فقه موسیقی و غنا، فقه شعائر و فقه سلوک اجتماعی برگزار می‌شود.
استاد: آیت‌الله سید احمد علم الهدی
موضوع: فقه حکومتی(ادامه فقه المقاومه)
زمان و مکان: همه روزه، ساعت ۱۰ صبح، دفتر امام جمعه محترم مشهد
استاد: آیت‌الله شیخ رجبعلی رضازاده
موضوع: فقه معاشرت(فقه العشره)
زمان و مکان: چهارشنبه‌ها، ساعت ۸، مدرسه آیت‌الله العظمی‌خویی
استاد: آیت‌الله شیخ مهدی مروارید
موضوع: فقه پزشکی(مسئولیت طبیب)
زمان و مکان: همه روزهه، ساعت ۱۰:۳۰، مدرسه آیت‌الله العظمی‌خویی
استاد: آیت‌الله شیخ محمد مروارید
موضوع: فقه پزشکی(ادامه تلقیح مصنوعی)
زمان و مکان: همه روزه، ساعت ۸ صبح، مدرسه آیت‌الله العظمی‌خویی
استاد: استاد مهدی زمانی فرد
موضوع: فقه فضای مجازی
زمان و مکان: ۸:۲۵ تا ۹:۱۵، مدرسه علمیه نواب
استاد: استاد محسن ملکی
موضوع: فقه پزشکی(احکام فقهی داروسازی)
زمان و مکان: چهارشنبه‌ها، ساعت ۸:۳۰ تا ۹:۱۵، مدرسه آیت‌الله العظمی‌خویی
استاد: استاد حمید درایتی
موضوع: فقه اقتصادی(شرکت‌های تعاونی)
زمان و مکان: ۸:۱۵ تا ۹، مدرسه آیت‌الله العظمی‌خویی
استاد: استاد سید عبدالهادی مرتضوی
موضوع: فقه پزشکی(مسائل دیه جنین)
زمان و مکان: سه شنبه‌ها، ساعت ۹:۳۰، مدرسه آیت‌الله العظمی‌خویی
استاد: استاد ابوالفضل عادلی نیا
موضوع: فقه نظام اجتماعی اسلام
زمان و مکان: چهارشنبه‌ها، ساعت ۸:۴۵ تا ۹:۳۰، مدرسه آیت‌الله العظمی‌خویی
استاد: استاد غلامرضا باقری کیا
موضوع: فقه اقتصادی(بررسی مسائل جدید خمس)
زمان و مکان: همه روزه، ساعت ۱۰ صبح، مدرسه علمیه سلیمانیه
استاد: استاد علی قربانی
موضوع: فقه اقتصادی(فقه بورس)
زمان و مکان: همه روزه، ساعت ۹:۳۰، مدرسه آیت‌الله العظمی‌خویی
استاد: استاد محمدحسن ربانی بیرجندی
موضوع: فقه پزشکی
زمان و مکان: چهارشنبه‌ها، ساعت ۷ صبح، مدرسه آیت‌الله العظمی‌خویی
استاد: استاد محمدحسن ربانی بیرجندی
موضوع: فقه سلوک اجتماعی
زمان و مکان: چهارشنبه‌ها، ساعت ۲ عصر، مدرسه علمیه نواب
استاد: استاد سید محسن حسینی فقیه
موضوع: فقه خانواده(جایگاه اذن پدر در ازدواج)
زمان و مکان: همه روزه، ساعت ۱۰ صبح، مدرسه آیت‌الله العظمی‌خویی
استاد: استاد محمد عصمتی
موضوع: فقه حکومتی(فقه قانون اساسی)
زمان و مکان: چهارشنبه‌ها، ساعت ۷ صبح، تربیت حیدریه، حسینیه مقام معظم رهبری
استاد: استاد سید محمدمحسن حسینی فقیه
موضوع: فقه شعائر
زمان و مکان: چهارشنبه‌ها، ساعت ۱۰ صبح، مدرسه آیت‌الله العظمی‌خویی
استاد: استاد محمدجواد انصاریان
موضوع: فقه موسیقی و غنا
زمان و مکان: همه روزه، ساعت ۱۰ صبح، مدرسه آیت‌الله العظمی‌خویی
دروس خارج نظام‌های اسلامی حوزه علمیه اصفهان
دروس خارج نظام‌های اسلامی حوزه علمیه اصفهان نیز در موضوعات فقه سیاسی، فقه الحدود، فقه سبک زندگی، فقه الاقتصاد و فقه سرقت برگزار می‌شود.
استاد: آیت‌الله سیدابوالحسن مهدوی
موضوع: فقه سیاسی
زمان و مکان: آغاز کلاس‌ها از آبان‌ماه می‌باشد(مکان آن متعاقباً اعلام می‌شود)
استاد: آیت الله هادی نجفی
موضوع: فقه الحدود
زمان و مکان: چهارشنبه، ساعت ۹ تا ۱۰
استاد: استاد عبدالامیر خطاط
موضوع: فقه سبک زندگی
زمان و مکان: چهارشنبه‌ها ساعت۸ صبح(شروع از آبان‌ماه)
استاد: استاد محمد فقیهی
موضوع: فقه سرقت
زمان و مکان: شنبه و دوشنبه
استاد: استاد سیدمحمد موسوی
موضوع: فقه الاقتصاد
زمان و مکان: شنبه تا چهارشنبه، ساعت ۱۶
