وی با بیان اینکه مردم در راستای بزرگداشت قیام اباعبدالله(ع) به اربعین اهتمام دارند، عنوان کرد: شاید فلسفه اربعین این باشد که ما در اربعین به امام حسین(ع) رجوع داریم. گویا برای اربعین یک ملاک قرار داده شده که مردم به سمت ارزش‌های حاکم بر ماجرای عاشورا برگردند.
عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه در خصوص رویکرد سیاسی اربعین چند نکته وجود دارد، عنوان کرد: اول این است که در اربعین عمده ترین احکام عبادی ما در یک مناسکی مجتمع هستند که این مناسک قاعدتاً بار سیاسی و محتوایی دارد. ما درباره حج با یک مناسکی مواجه هستیم که این مناسک عمدتاً فارغ از محتوا نیست یعنی بار سیاسی جدی دارد. در قالب حج ابراهیمی مسلمانان با محوریت اسلام و توحید گرد هم جمع می‌شوند که در نهایت با روح توحیدی به نفی سلطه طاغوت و استکبار می‌پردازند.
حجت الاسلام والمسلمین ایزدهی با بیان اینکه مناسک حج مراسمی از جانب همه مسلمانان و نشست هم اندیشی بسیار گسترده آنان است که در آن چند اتفاق رخ می دهد، گفت: در حج وحدت جهان اسلام و دیپلماسی عمومی بین مسلمان و نخبگان رخ می‌دهد. در محفل حج همه در یک جهت نماز می‌خوانند و در حوزه سیاست همه به یک سند، کتاب و غایت استناد دارند. آن توحید محوری و نفی طاغوت در ماجرای اربعین که بازگشت به سوی امام حسین(ع) است به شکل دیگری رخ می‌دهد، یعنی همگان در دایره ایمان گرد هم جمع می‌شوند. اربعین نماد دارالایمان است یعنی همه مومنان و شیعیان جهان اسلام مناسکی را انجام می‌دهند که بار معنایی جدی دارد.
وی افزود: این مناسک از یک جهت ناظر به غایت است که همگان به سمت غایت حرکت میکنند و غایت این ماجرا امام حسین(ع) است با همه فضایل و ویژگی‌هایی که در آن وجود دارد. در اربعین امر به معروف، ظلم ستیزی، حکومت محوری، و عدالت محوری و قواعدی حاکم است که در حوزه دین و شریعت باید حاکم باشد. ماجرای اربعین با همه فضایل و برجستگی‌های امام حسین(ع) مردم را به سوی انسانیت دعوت می‌کند و از ترک سنت پیامبر(ص) بازمی‌دارد و آنها را به امر به معروف و نهی از منکر ارجاع می‌دهد.
عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه اگر اربعین نماد بازگشت به قیام اباعبدالله(ع) است طبعاً مناسک اربعین هم به معنای ارجاع به سیره امام حسین(ع) است که باید متجلی شود. اربعین فارغ از مسیر حرکتی که مسلمانان و مومنان در آن حرکت میکنند باید دارای یک سبک زندگی مبتنی بر سبک زندگی مهدوی باشد. یعنی زندگی در زمان ظهور مهدی موعود محقق می‌شود. قاعدتاً دست یکدیگر را گرفتن، کمک و رفع شکاف بین فقیر و غنی، نبود فاصله طبقاتی، امداد به دیگران با شوق و اشتیاق همه نه در راستای منافع مادی و شخصی بلکه در راستای منافع و مصالح دینی با رویکرد فطری ما را در مسیر به سبک زندگی مهدوی قرار می‌دهد.
حجت الاسلام والمسلمین ایزدهی افزود: تمدن مادی جهان عمدتاً بر اصالت سرمایه، رفاه و آسایش تاکید می‌کند اما تمدن مبتنی بر اربعین حسینی و اهل بیت(ع) می تواند به جای آسایش به ما آرامش بدهد. شخص با یک سختی خود را به کربلا می‌رساند اما این سختی‌ها بر آرامش، همگرایی، ایثار و کمک مبتنی هستند در این رفتار تمدنی به طور قطع فاصله فقر و غنا، جامعه دوقطبی و سرمایه داری و فقیربودن جایگاهی نخواهند داشت. اگر ما در این فضا و با این گونه حرکت پیش برویم به تمدنی خواهیم رسید که می تواند عالم را در بر بگیرد و ارزش هایی را در جامعه احیا کند، همان ارزشهایی که امام حسین(ع) تلاش کردند مردم را به آنها بازگرداند.
وی با بیان اینکه در مسیر اربعین همه کسانی که از اقصا نقاط دارالایمان آمدند یعنی کشورهای شیعی و جهان اسلام بر محور مقاومت در یک دیپلماسی نخبگانی می توانند همدیگر را تقویت کنند و یکپارچگی و وحدت در جهان شیعه ایجاد کنند، خاطرنشان کرد: البته با توجه به اینکه اربعین نماد قدرت جهان شیعه است و نماد بسیج همگانی منظم و هدفمند در دارالایمان است، این ایجاد قدرت می تواند به قدرت نرم افزاری و سخت افزاری تبدیل شود و این مهارت اربعینی را به سایر اقصا نقاط دنیا ارجاع بدهد. اگر مساله ما صدور ارزش‌های انقلاب است باید این امر در فضای نخبگانی و دیپلماسی عمومی اربعین توسعه پیدا کند و در نهایت خاستگاه و وجه غالب فرهنگی و تمدنی در جهان اسلام قرار گیرد.
