به گزارش خبرنگار صدای حوزه، از آغاز دوره ریاست جمهوری آقای رئیسی که البته هنوز دوسه ماه بیشتر نیست که شروع شده است، شاهد اتفاقات خوبی در روش مردم داری و گزارش دهی و اتاق شیشه ای ریاست جمهوری شده ایم که طبق نظرسنجی های داخلی و خارجی، امید به آینده را در زمنیه های مختلف کشورداری بسیار افزایش داده است. اینکه کلیدواژه های امید و اعتماد در جامعه زیر چتر کارآمدی ارتقا پیدا کند یعنی می توان ادعا نمود که روندژوهی و اقدام پژوهی درستی را بطور کلی در حال تجربه کردن در سطح کلان جامعه شاهد هستیم و خواهیم بود.
در گفت و گوی اخیر آقای رئیس جمهور شاهد بودیم که در زمینه اقتصاد، محورهای جدی مورد بحث قرار گرفت و از رصد لحظه به لحظه سفره مردم تا روند به ثبات رسیدن بازار مسکن تشریح شد. در زمینه سیاسی از مذاکرات نتیجه محور سخن گفتند و تقابل عملگرایه با آمریکایی های پراگماتیست را مطرح کردند که تغییررویکرد محوری و عمیقی را نشان می داد. در زمینه بهداشت و درمان نیز از اقناع و استدلال و همراهی مردم با واکسیناسیون به عنوان نگاه دولت یاد کردند که راهبرد درستی در زمینه پیشگیری از مقاومت و تعارض و تردید بود و نکات رسانه ای و امنیتی و فرهنگی جالبی را در برداشت.
اما در این منظومه فکری و عملیاتی آقای رئیسی، مساله ای که تو ذوق می زد اصطلاحا و بقول معروف همچنان در لاغری و محرومیت به سر می برد، مساله فرهنگ بود. تاریخ ریاست جمهوری در کشور ما نشان داده که سیستم فرهنگ در قیاس با سایر سیستم ها از ضریب کافی برخوردار نیست. اساسا در میدان اجرا، انچه که نرم و نادیدنی است، در همان سطح می ماند. امر بنیادین و انتزاعی که البته محوری و پیشران هم تلقی می شود، به محاق می رود. در اتاق های فکر دولت ها، تفکرات پوزیتیویکال غلبه می کند و امور روزمره، امور اصلی پنداشته می شود و امور جدی و محوری و بنیادین به حاشیه می رورد چرا که در ظاهر امر، خط مقدم چالش ها و محل درگیری ها چیز دیگری است و کسی حمایت یا مطالبه هم نمی کند و اندک مطالبه گران هم تعدادی پژوهشگر و جوان داشجو و طلبه عدالت خواه یا فرهیخته هستند که در قاموس فرهنگی یا محلی از اعراب ندارند یا تلاشی برای دیده شدن و انعکاس آنها صورت نمی گیرد.
اینکه فرهنگ زیربناست یا اقتصاد روبناست را اصلا محل بحث نمی دانم و معتقدم که سیالیت مسائل و شرایط ایجاب می کند که چه مقوله ای در دستور کار ویژه قرار گیرد. اینکه امر راهبردی کدام است و تاکیتک ها چه مقوله ای را ایجاب می کنند هم محل بحث من نیست. الان آنچه که بشدت حائز اهمیت است، رویکرد و دیدگاه دولت انقلابی به مساله فرهنگ است. صحبت از فرهنگ یعنی توجه به سبک زندگی و معضلات جمعیتی و رویدادهای برساخته از رسانه. یعنی عنایت ویژه به شبکه های اجتماعی که الان کلان مسائل نظام را یا طرف تاثیرند یا موثر.
اینکه آقای رئیسی سخن محوری شان در حوزه فرهنگ این بود که جوانان امروز دیگر علاقه ای به مهاجرت یا حضور یا ماندگاری در غرب ندارند و بخشی از خبرگزاری های داخلی همسو هم با به به و چه چه آن را تیتر ویژه کردند، یا از سر کم دقتی بود یا نگاه ناپخته و سرسری به فرهنگ و مسائل و مطالعات فرهنگی. نباید در برخورد با مقوله فرهنگ، شیرجه ای و شعاری بیان کنیم و عمل نماییم. توجه سه فوریتی داشتن به مقوله هویت و آسیب شناسی دقیق از مسائل نوجوان و جوانان و جمعیت، ادبیات دیگری می خواهد و موضع گیری با اشراف بیشتر و باکیفیت تری را مطالبه می کند.
این بیان که جوانان امروز به غرب علاقه دارند یا ندارند، سخن از آرمانی است که بنظر می رسد در شرایط فعلی با چالش هایی روبروست و آمار و ارقام چیز دیگری می گوید و در این سوی میز، مخاطبین فرهیخته در عرصه فرهنگ را نه تنها امیدوار نمی کند که نشان از گم شدن پاشنه آشیل های حوزه فرهنگ و رسانه درچشم انداز دولت جدید دارد. دغدغه اینجاست که در مواجهه با فرهنگ دچار سطحی نگری شویم و با گام دوم انقلاب هم در عرصه فرهنگ، تعارف و شوخی کنیم.
یک مقایسه ساده میان عرصه اقتصاد و سیاست و فرهنگ و امنیت که چهار کلاس سیستم نظام هستند نشان می دهد که مظلوم ترین و نحیف ترین صورت برای فرهنگ است. برای مثال شما می توانید سخت ترین و پیچیده ترین مفاهیم اقتصادی چون بورس و ارز و طلا را در کف جامعه بسنجید و ادبیاتش را رصد کنید و همچنین تحلیل های سیاسی و تغییرات جریانی را در ادبیات عموم جامعه بشنوید و از بصیرت سیاسی و جریان شناسی مردم لذت ببرید و حوزه امنیت را با گاندوهای یک و دو می توانید در سطح افکار عمومی روند پژوهی بکنید، ولی مبتذل ترین دعواهای معرفتی را در عرصه فرهنگی و رسانه ای شاهد باشید و اینکه معیار و میزان ورود به ورزشگاه چگونه باید باشد هنوز محل چالش ها و تردیدهای جدی فقهی و معرفتی و امنیتی! است!!.
خواهش اهالی فرهنگ این است که از ابتذال دیگاه های گذشته که ساده ترین کار فرهنگی را دیکتاتوری برای رسیدن به بهشت می دانستند و اصطلاح مهندسی فرهنگی مقام معظم رهبری را نیز نوعی رادیکالیسم و اجبار ترجمه می کردند فاصله بگیرید. تقاضای دغدغه مندان حوزه فرهنگ و معرفت از رئیس جمهور انقلابی و محترم از این جهت که عقبه و حتی پیشران موفقیت در عرصه های اقتصادی و سیاسی را پیوست اجتماعی و فرهنگی باید دانست که یک مساله پذیرفته شده ای است، این است که نگاه تحول خواه و ضدفساد و انقلابی دولت را به سمت پیشرفت و اعتلای فرهنگ سرایت داده و از تکرار تراژدی فرهنگ در دوره های گذشته و بازتولید بیگانه در ادبیات فرهنگی و سبک زندگی اجتماعی فاصله بگیرند و اجازه ندهید که حوزه فرهنگ همچون گذشته با سطحی نگری حاصل از پروپاگاندا و کم لطفی و محجوریت اندیشمندانش در حوزه و دانشگاه مواجه شده و دچار سوءمدیریت شود.
