به گزارش خبرنگار صدای حوزه در اصفهان، حجت الاسلام امیر صالحی کارشناس مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی اصفهان، در نشست علمی چالش‌های فقهی، پزشکی و اخلاقی غربالگری جنین، با اشاره به خطرات آزمایشات غربالگری جنین و احتمال سقط جنین در این آزمایش، گفت: مراجع می‌فرمایند اگر خوف عقلایی سقط هرچند با درصد احتمال بسیار کم وجود داشته باشد این عمل حرام است و باید از آن اجتناب کرد.
وی در ادامه افزود: همه پزشکان زحمت کش و کادر درمانی عزیز باید مراقب باشند که آزمایشاتی که برای بررسی سلامت جنین انجام می‌شود اگر خطر سقط جنین را به دنبال داشته باشد و ضروری نباشد حرام شرعی است، وظیفه مادر و پزشک این است که مانع سقط جنین بشوند و حفظ سلامت جنین واجب است.
حجت الاسلام صالحی خوف عقلایی در خصوص خطر سقط جنین را مهمترین عامل در خصوص مسأله غربالگری به ویژه در مرحله آمیوسنتز برشمرد و اظهار کرد: دومین بحث در زمینه غربالگری این است که غربالگری کروموزومی برای کودکان مبتلا به سندروم داون است، جدای از مسأله خوف خطر برای جنین در این آزمایشات، باید پرسید آیا سندرم داون مجوز سقط جنین است؟ مراجع معظم تقلید نظیر آیت الله مکارم و آیت الله سبحانی سندرم داون را مجوز سقط جنین نمی‌دانند.
خطر جانی برای مادر نمی‌تواند مجوز سقط جنین باشد
کارشناس مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی اصفهان، خاطرنشان کرد: در نگاه اومانیستی و مادی شاید بتوان سندرم داون را مجوز سقط دانست، اما در نگاه شرعی و دینی نمی توان گفت چنین سندرمی مجوز سقط جنین است، رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند چنین مشکلاتی مجوز اینکه بخواهیم حق حیات را از یک بچه بگیریم نیست.
وی ادامه داد: سؤال این است که بیماری‌هایی نظیر تالاسمی که می تواند همراه با سختی و دشواری باشد مسأله شدت و ضعف بیماری کودک مطرح است، در شرایطی که بیماری شدت و ضعف توأم با حرج نداشته باشد نمی‌توان مجوز سقط داد و چون آزمایشات غربالگری نشان دهنده شدت و ضعف بیماری مانند تالاسمی نیست مراجع می‌فرمایند نمی‌توان دستور به سقط جنین داد.
حجت الاسلام صالحی خطر جانی برای مادر قبل از دمیده شدن روح را مجوز سقط برای جنین عنوان کرد و گفت: پس از دمیده شدن روح در جنین خطر جانی برای مادر را نمی توان مجوز سقط دانست، در تشخصی ناهنجاری‌ها اولا باید تشخیص قطعی و یقینی باشد، نکته دیگر اینکه صرف ناقص الخلقه بودن مجوز سلب حق حیات از یک بچه نیست، بسیاری از مراجع تنها خوف ضرر عقلایی برای جان مادر را مجوز سقط می‌دانند.
وی در ادامه افزود: برخی مراجع نظیر رهبر معظم انقلاب حرج را مجوز سقط با شرایطی نظیر عدم دمیده شدن روح در جنین می‌دانند، اما بنابر فتوای مراجع اگر جامعه می‌تواند این حرج را برطرف کند و مشکلات این خانواده را برطرف کند حرج مجوز سقط جنین نیست.
کارشناس مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی اصفهان با بیان اینکه حرج به معنای هرنوع سختی و مشقت نیست، تصریح کرد: سختی و مشتقی که غیرقابل تحمل باشد منظور و مفهوم از حرج است، سختی و مشقتی که ضرر عقلایی داشته باشد را می‌توان حرج عنوان کرد نه هر مشکل و سختی که در مسائل مختلف با آن مواجه هستیم.
حتی نطفه‌ای که از راه حرام تشکیل شده است، نباید سقط شود
حجت الاسلام صالحی با اشاره به اینکه در نهایت زمانی که حرج شدید و خوف عقلایی بود کسی قائل به وجوب سقط نشده است، گفت: هیچکسی از مراجع نگفته است با شرایط موجود سقط واجب است بلکه تنها جواز سقط را داده‌اند و افراد نباید وادار به سقط جنین بشوند، در مسائل متعددی شاهد هستیم که دستور به سقط داده شده است اما با مقاومت والدین سقط انجام نشده و فرزند سالم به دنیا آمده است.
وی ادامه داد: نمی‌توان هرچیزی را حرج دانست، حتی نطفه‌ای که از راه حرام تشکیل شده است را شرع اجازه سقط نمی‌دهد، تشخیص نوع حرج با عرف مطلع است، مشکلات اقتصادی را ملاک برای سقط نمی‌توان عنوان کرد، جایی که هرج تشخیص داده شد اما والدین این حرج را به جان خریدند، کسی حق ندارد آنها را اجبار کند تا سقط جنین انجام بدهند، تحمیل استرس و نگرانی و هزینه‌ها برای غربالگری اجباری صحیح نیست و کسی حق ندارد والدین را مجبور به غربالگری کند.
کارشناس مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی مجوز سقط را پیش از دمیده شدن روح در جنین عنوان کرد و افزود: مسأله ولوج روح را باید مورد بحث کارشناسی قرار داد، وقتی برخی فقها ملاک را حرکت اختیاری جنین می‌دانند نمی‌توان گفت صرفا چهار ماهگی زمان ولوج روح است چون یافته های علمی نشان می‌دهد گاهی ممکن است جنین در دو ماهگی حرکت داشته باشد.
حجت الاسلام صالحی اظهار کرد: ولوج روح و اینکه روح در جنین دمیده شده باشد، باید مورد بررسی قرار بگیرد، باید توجه داشت که مجوز سقط آثار وضعی سقط جنین را برنمی‌دارد، انجام سقط جنین چه با جواز شرعی چه بدون مجوز دیه دارد، طبق فتوای برخی فقها نظیر آیت الله مکارم شیرازی وقتی والدین راضی به سقط جنین هستند حق دریافت دیه را والدین ندارند و دیه به عنوان ارث به خواهر و برادر بچه می‌رسد.
وی با اشاره به اینکه گاهی پزشک از والدین برای بخشش دیه سقط جنین اجازه می‌گیرد، تصریح کرد: بنابر فتوای مراجع پیش از سقط جنین نمی‌توان رضایت به بخشش دیه داد و پزشکان عزیز باید توجه داشته باشند والدین امکان طلب دیه دارند و اگر پس از سقط طلب دیه کنند دارای حق هستند و حتی برخی مراجع می‌فرمایند در صورت مشارکت والدین در سقط باید دیه به طبقه دوم وراث تعلق بگیرد.
