به گزارش صدای حوزه، حجت‌الاسلام خیرآبادی، مسئول اداره موقوفات حوزه علمیه، در مجمع ملی مطالبه‌گران مردمی اوقاف و اماکن مذهبی با ذکر پیشینه‌ای از دفتر موقوفات و امور خیریه گفت: این سازمان با حضور حجت‌الاسلام اعرافی از سال ۹۵ تاسیس و مدیریت شد. اکنون نیز حجت‌الاسلام حسین‌نژاد مسئول سازمان هستند.
وی افزود: از همان ابتدا سیاست‌ها و اهداف این سازمان و وضعیت مطلوب حوزه های علمیه تعیین و تنظیم شد. مشکلاتی هم در خصوص قوانین اوقاف وجود داشت. بحثی که وجود دارد این است که برخی موقوفات مربوط به حوزه علمیه است و دیگر موقوفات مربوط به سازمان اوقاف.
خیرآبادی با اشاره به اینکه حدود ۲۰۰ هزار رقبه حوزوی داریم، اظهار کرد: وقف‌نامه‌هایی که تنظیم می‌شوند، متولی دارند و یا یک مرجع اعلم شهر آن را پایه‌ریزی کرده و سازمان اوقاف نیز متولی آن خواهند شد.
مسئول اداره موقوفات حوزه علمیه ادامه داد: اگر مثلا یک زمین کشاورز‌ی خشک شده و قابل استفاده نیست، در اختیار منابع طبیعی قرار می‌گیرد. بخشی از موقوفات ما بابت حق انتفاع از بین رفته است.
خیرآبادی همچنین افزود: همه موقوفات مربوط به حوزه علمیه نیستند، برخی از آنها درصدبندی شده‌اند و به عنوان مثال حوزه در اولویت سوم وقف قرار گرفته و یا کلا ۱۰ درصد آن متعلق به حوزه است.
وی با اشاره به اینکه استان‌های اصفهان و خراسان در بحث مدیریت و شورا جدا هستند اما همصدایی وجود دارد، ابراز کرد: به غیر از این دو استان، سازمان در هر یک از استان‌ها یک نماینده دارد که موقوفات را بررسی و برنامه‌ریزی می‌کند. در هر مدرسه هم مدیر مدرسه مسئولیت دارد.
خیرآبادی همچنین یادآور شد: اینکه در بحث موقوفات شفاف‌سازی وجود ندارد درست است اما در حوزه علمیه سامانه‌ای برای ثبت موقوفات داریم.
مسئول اداره موقوفات حوزه علمیه تاکید کرد: در بحث مطالبه‌گری باید کار چند قسمت بشود، موقوفات قدیمی و جدید. بهتر است که بیشتر توجهات را از موقوفات گذشته برداشته و موقوفات جدید را بررسی کنیم. واقف در هر زمانی که برای وقف‌نامه خویش شرطی گذاشته باشد، نمی‌شود در آن تغییری ایجاد کرد.
وی ادامه داد: در سه نقطه تولیت ها مجزا شدند، آستان قدس رضوی، حرم حضرت معصومه و عبدالعظیم حسنی و نیز در شاهچراغ. رهبری صراحتا تولیت جداگانه منصوب کرده‌اند.
خیرآبادی تصریح کرد: اگر درگیری بین موقوف‌علیه و متولی ایجاد شود، سازمان اوقاف ورود می‌کند. موقوف‌علیه نمی‌تواند مدیریت موقوفه را برعهده بگیرد مگر در شرایط خاص.
مسئول اداره موقوفات حوزه علمیه خاطرنشان کرد: در خصوص موقوفات جدید، آیین‌نامه‌ها به شکلی است که مسئولیت و تولیت و با یک نفر باشد و چارچوب‌ها به گونه‌ایست که کسی نتواند دخالت کند.
وی در پاسخ به شبهه موقوفه حوزه علمیه صدر، گفت: تولیت آن که حجت‌الاسلام والمسلمین عراقی هستند که توسط رهبر معظم انقلاب منصوب شده‌اند. اگر مدارکی وجود دارد که در این وقف مشکلی وجود دارد، می‌توانیم بررسی کنیم.
خیرآبادی همچنین افزود: وقف یک صدقه جاریه است. حضرت علی برای اقشار ناتوان چاه حفر می‌کردند. مردم می‌خواهند مانند پیشوای خود وقف کنند که صدقه آن بعد از فوت نیز شامل حالشان بشود.
وی ضمن اشاره به اینکه در قوانین اوقاف مشکلاتی وجود دارد، اظهار کرد: قوانین اوقاف نیاز به تغییر نسبت به اقتضای زمان دارد.
مسئول اداره موقوفات حوزه علمیه ادامه داد: کار مطالبه‌گری باید مبنایی انجام بشود نه مصداقی زیرا زمان بیشتری صرف می‌شود و ممکن است به نتیجه هم نرسد.
پی نوشت: طبق اطلاع صدای حوزه موقوفات بسیاری در کشور هستند که با اینکه متعلق به حوزه می باشند اما در اختیار سازمان اوقاف هستند و عایدی قابل توجهی برای حوزه های علمیه ندارند. در بسیاری از موارد کار حقوقی و قضایی لازم است که اهتمام چندانی برای فک و آزادسازی آنها مشاهده نمی شود. مدارس کلاسیک بسیاری در شهرها ساکن موقوفات حوزوی هستند اما آموزش و پرورش بابت آن اجاره ای پرداخت نمی کند و موارد بسیار دیگر.
بحث شفاف سازی هم متاسفانه در مورد موقوفات حوزوی هم مراعات نشده است و سامانه ای که به آن اشاره شده است نتوانسته شفافیتی برای موقوفات حوزوی به ارمغان بیاورد.
خبرهایی هم از عدم مراعات درست نیت واقف در موقوفات مربوط به حوزه از سوی سازمان اوقاف به ما رسیده است که در زمان مناسب به آن هم خواهیم پرداخت!
