به گزارش خبرنگار صدای حوزه، نقش حاکمیت در فرهنگ، ظرافت‌ها و الزامات فراوانی دارد و در طول سال‌های بعد از انقلاب، تجربیات موفق و ناموفق متعددی در این رابطه به دست آمده است.
همین تجاربِ بعضا ناموفق، برخی از سیاست‌گذاران و مسئولان فرهنگی را به این باور رسانده است که حاکمیت هرچه در فرهنگ دخالت کمتری داشته باشد آسیب‌ها نیز کمتر خواهد بود. اما تجارب موفق در این زمینه، خلاف این ادعاست؛ البته بعضی از این اظهارنظرهای به ظاهر دلسوزانه از سوی چهره‌هایی صادر می‌شود که در پس پرده این حرف، به دنبال قطع ید نظام در مسائل فرهنگی و در نهایت استحاله فرهنگی هستند.
تجربه موفق اصلاح روند عزاداری در جامعه
یکی از تجربه‌های موفق این موضوع، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی صحیح در مورد مناسک و جلوه‌های عمومی عزاداری اهل بیت علیهم السلام خصوصا حضرت اباعبدالله علیه السلام می‌باشد که با دقت نظر در ذائقه عمومی مردم طی سال‌های اخیر، تفاوت فاحشی در سلیقه عمومی مردم مشاهده می‌شود.
در سال‌های گذشته، مداحی‌های محبوب و فراگیر، عموما ریتم و سبک‌های مطلوبی نداشت و با شیوه‌های عزاداری نامناسبی همراه بود. مداحی‌های اصطلاحا اگزوزی، ریتم‌های تند و تقلیدی از موسیقی‌های پاپ، اشعار سبک و دور از نگاه آرمانی شیعه (استفاده از عبارت‌های مانند سگ رقیه و … ) رفتارهایی سبک مثل لطم‌زنی‌های نمایشی، قلاده آویزان کردن، برهنه شدن هنگام سینه‌زنی، قمه‌زنی، استفاده از تمثال اهل بیت علیهم السلام و … از جلمه مواردی بود که سال‌های نه چندان دور مورد توجه جامعه و جوانان قرار داشت.
مسائلی از این دست، هر یک در طی چندسال به واسطه اقدامات نرم و یا قهری نظام اصلاح و بهبود یافته است که برخی از آن به عنوان نمونه بیان می‌شود:
- استفاده از اشعار سبک و وهن‌آلود
مجموعه های فرهنگی مرتبط با ادبیات و شعر، خصوصا با تاکیدات رهبر معظم انقلاب و عنایت ویژه ایشان به شعر، خصوصا شعر آئینی و انقلابی، به تدریج و بعد از اقداماتی همچون برگزاری رویدادهای متنوع شعری، تربیت شعرای جوان و مستعد، ارج نهادن به اشعار صحیح و پر مغز و … توانستند علاوه بر ارتقاء سطح کیفی اشعار، بر اشعار مورد استفاده در مداحی‌ها و عزاداری‌ها نیز تاثیر مطلوبی داشته باشند.
- برهنه شدن در هنگام سینه‌زنی
اقدامی که چندان شایسته مراسم منتسب به اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام نبود و در سال ۹۳ با اقدام بجای دفتر رهبر معظم انقلاب بهبود چشم‌گیری پیدا کرد؛ در آن سال و در پی انتشار صحبت‌های حجت الاسلام فلاح زاده راجع به نظر حضرت ایت الله خامنه‌ای مدظله العالی درباره مطلبوب نبودن برهنه شدن در مجالس، مورد استقبال هیئت‌های انقلابی و به تبع آن دیگر هیئت‌ها واقع شد؛ و الان معمولا در هیئات مذهبی، برهنه شدن جو غالب نیست.
- سبک‌های تند و تقلیدی
رسانه‌های رسمی از جمله صداوسیما، با بها دادن به مادحین انقلابی، جوان، خوش صدا و خوش سبک، توانسته در سال‌های اخیر ذائقه مردم را تغییر دهد. در این بین مداحان با استعداد زیادی نیز پرورش یافتند که هنر رسانه‌های رسمی، کشف به موقع و ارج نهادن به آنها بود.
- استفاده از تمثال اهل بیت علیهم السلام
از دیگر مسائلی که موجب نازل شدن معارف دینی و سطحی نگری میشد، استفاده از تمثال اهل بیت علیهم السلام بود که الان تقریبا هیچ اثری از آن در بین مردم دیده نمی‌شود. این مورد اما با تصویب قانون توانست مسیر درستی به خود بگیرد. قانونی که در سال ۸۵ به تصویب رسید و بر آن اساس چاپ تمثال و استفاده از آن در هیئات مذهبی ممنوع شد.
- قمه زنی
اما جمع شدن قمه زنی از مناسک آئینی در کشور، کاملا به واسطه یک امر قهری و ورود نیروی انتظامی به ماجرا بود. بعد از تاکید رهبر معظم انقلاب بر حرمت قمه‌زنی، قوه قهریه نظام با هر شکل آن در سطح جامعه مقابله کرد و با همراهی مردم، اکنون دیگر اثری از قمه زنی در ایام عزاداری نیست و حتی قمه‌زنی‌های مخفی نیز رونقی ندارد.
برکات نظام اسلامی
این اتفاقات مبارک و اصلاح رفتار جامعه در شیوه عزاداری، از برکات نظام مقدس جمهوری اسلامی و از نمونه‌های نقش مثبت حاکمیت در ترویج و تصحیح شعائر دینی به شمار می‌رود. نقشی که اگر نظام اسلامی نباشد، نمی‌توان در جامعه پیاده‌سازی کرد.
البته رد پای اقدامات رهبر معظم انقلاب در تمامی این موارد به وضوح روشن است؛ از برگزای جلسه سالیانه با مادحین، تا جلسات منظم با شعرا و فتواهای شرعی و بها دادن به شعر و سبکِ فاخر و به طور کلی، برگزاری مناسک آئینی به شیوه صحیح.
نکته قابل توجه موضوع آن است که آحاد مردم، در مردمی‌ترین و غیر حکومتی‌ترین رفتارهای خود، متاثر از شیوه صحیح عزاداری هستند؛ مجموعه اقدامات در طول سال‌های اخیر، باعث شده در ایستگاه‌های صلواتی، ضبط خودروها، تلفن‌های همراه و … همه تحت تاثیر مادحین طرازی همچون: محمود کریمی، میثم مطیعی، مهدی رسولی، محمدحسین پویانفر، حسین طاهری، رضا نریمانی، مجید بنی فاطمه باشند.
