آشنایی با مفهوم پذیره نویسی در بورس

این مقاله با هدف این که خوانندگان درک بهتری از تعهد پذیره نویسی، انواع تعهد پذیره نویسی، تفاوت بین تعهد پذیره نویسی و قرارداد پذیره نویسی داشته باشند، تدوین شده است. به همین منظور، در ادامه به طور مفصل به موضوعات اشاره شده خواهیم پرداخت.

پذیره نویسی چیست؟

پذیره نویسی یا underwriting contract، به قراردادی گفته می شود که طی آن، خرید و فروش اوراق بهادار بین یک موسسه که می تواند به شکل یک شرکت، بانک، و غیره باشد و یک سرمایه گذار انجام می گیرد. از جمله اصطلاحات مورد استفاده در قرارداد پذیره نویسی می توان به قیمتی که امنیت را بین مردم گسترش می دهد (قیمت پیشنهاد عمومی)، بودجه حاصل از سود کارمزدی (گسترش کارمزد) و تاریخی که باید تسویه حساب انجام شود (تاریخ تسویه حساب) اشاره داشت.

هدف از پذیره نویسی به دست آوردن اطمینان از مسئولیت پذیری کلیه بازیکنان آن است، این امر منجر به کاهش درگیری بین آن ها می شود. بد نیست بدانید، تعهد پذیره نویسی را با عنوان قرارداد پذیره نویسی یا underwriting contract می خوانند.

تعریف دیگری که می توان برای پذیره نویسی به کار برد، توافق نامه ای تحریر شده بین اتحادیه بانکداران سرمایه گذاری (یک گروه کارشناسی) و شرکت صادر کننده (یک صادرکننده جدید برای اوراق بهادار) است. این توافق نامه تضمین کننده درک متقابل افراد از مسئولیت خود در این فرآیند مالی است. در این قرارداد، تعهد گروه مشروط بر خرید اوراق بهادار جدید، قیمت توافق شده، قیمت فروش مجدد اولیه و تاریخ تسویه حساب بیان شده است. 

در واقع، قرارداد پذیره نویسی، قراردادی بین شرکتی است که به صدور اوراق بهادار جدید پرداختی و گروه مورد تأییدی که موافقت خود را برای خرید و فروش مجدد آن ها اعلام کرده است، اطلاق می گردد. این قرارداد بین شرکت صادر کننده، بانکداران جدید امنیتی و سرمایه گذاری که یک سندیکا را تشکیل داده، برقرار است.

سندیکا، متشکل از گروه موقت متخصصان مالی است که برای انجام معامله های مالی بزرگ در کنار یکدیگر جمع شده اند، تا فعالیتی مهم و دشوار را در کنار یکدیگر به ثمر برسانند. انواع مختلفی از قرارداد پذیره نویسی وجود دارد که از جمله آن ها می توان به توافق نامه حداکثری، توافق نامه mini-maxi، توافق نامه همه یا هیچ و توافق آماده به کار اشاره کرد.

پذیره نویسی یک قرارداد تضمین شده توسط یک سازمان یا بانک برای فروش مقدار مشخصی از سهام و بدهی های صادر شده توسط یک شرکت به صورت محدود است. مطابق قانون شرکت ها، وقتی شخصی موافقت خود را برای تصاحب سهام مشخصی در توافق نامه پذیره نویسی که نشانگر مالکیت او است، اعلام می کند، در واقع این فرآیند را توافق پذیره نویسی گویند. به همین منظور، به شرکت های سرمایه گذاری که ضمانت فروش سهام دارند، کمیسیون هم داده می شود.

پذیره نویسی بنا به دلایلی که در ادامه ذکر می شود، از اهمیت برخوردار است. اشخاص مسئول صدور سهام که به عنوان صادرکنندگان سهام شناخته می شوند، می توانند برای قرار داد پذیره نویسی سهام خود تصمیم بگیرند. البته، اگر میزان سهام مورد تحریر قرار نگرفته باشد، احتمال این که از طریق مشترکین پذیرفته شود و پول به صورت کامل به آن ها بازپرداخت شود، وجود دارد. 

فرآیند قرارداد پذیره نویسی در بانک به چه صورت است؟

قرارداد پذیره نویسی که یک کارکرد کلیدی در دنیای مالی اسـت، به چرخش بهتر مالی کمک می کند. این اصطلاح در سطوح ابتدایی برای افرادی که به نام نویسی خود برای مقدار ریسک های پول که مایل هستند به دست آوردند، به کار برده می شود. در طی فرایند پذیره نویسی، افراد معتبر، ریسک مربوط به اعطای وام مالی را به متقاضیان براساس تحقیق و ارزیابی کامل، پرداخت می کنند.

اکنون که به طور مفصل با پذیره نویسی آشنایی پیدا کرده اید، می توانیم به مراحل مختلفی که در طی فرآیند پذیره نویسی رخ می دهند اشاره کنیم:

مرحله اول اعتبار شما است

اعتبار شما در واقع با وضعیت مالی شما به طور مستقیم ارتباط ندارد. درعوض، اعتباری که جمع کرده اید میزان بدهی شما و پرداخت های شما را نشان می دهند. شرکت ها به بررسی سوابق مالی شما می پردازند و سپس متناسب با وضعیت شما، تصمیم به بستن قرارداد با شما می گیرند.

ظرفیت، مرحله دوم فرآیند پذیره نویسی است

در واقع، ظرفیت به توانایی وام گیرنده در بازپرداخت وام هایش اشاره دارد. این مرحله می تواند به شما برای سنجش وضعیت مالی خود و جریان پولتان کمک کند. زیرا این امر مطالعه دقیقی درباره اینکه آیا می توانید بدهی وام خود را پرداخت کنید یا نه، ارائه می دهد.

یک سرمایه گذار با تمرکز بر میزان دارایی و درآمد شما می تواند توانایی شما را در گرفتن وام ارزیابی کند. از آنجایی که شرکت های سرمایه گذار به دارایی های شما نگاهی با جزئیات خواهند داشت، بهتر است قبل از آن ها خود به بررسی ظرفیت مالی‏تان بپردازید، تا با اطلاعات بهتری بتوانید تصمیم گیری کنید.

مرحله، آخر تضمین کنندگان هستند

شما با استفاده از تضمین کنندگان می توانید برای سرمایه گذاری های مالی مختلف اقدام کنید. فراموش نکنید، تضمین کنندگانی که به بانک یا شرکت سهامی ارائه می کنید، باید هم راستای ارزش دارایی های شما باشند.

شما برای اطمینان از فرآیند پذیره نویسی می توانید، سه نکته زیر را مدنظر بگیرید:

• از ارائه مدارک معتبر و مورد نیاز خود اطمینان حاصل کنید.
• اگر فرد متعهد یا وام دهنده شما، سوالاتی درباره مدارک یا فرآیند پذیره نویسی دارد، در دسترس باشید تا بتوانید در زمان مناسب پاسخگوی آن ها باشید.
• در طی فرآیند پذیره نویسی، از درخواست وام یا سرمایه گذاری های دیگر خودداری کنید.

آخرین مرحله از فرآیند پذیره نویسی، تصمیم گیری است. هنگامی که بانک یا سرمایه گذار درخواست شما را به طور کامل بررسی می کند، می تواند تصمیم درستی درباره وضعیت شما بگیرد. در صورتی که قرارداد پذیره نویسی شما رد شد، حتما به مدیران مراجعه کنید و جویای علت آن بشوید. زیرا، هنگامی که شما اطلاعات دقیق را به دست می آورید، می توانید آن ها را بهبود بخشید.

اگر در طی فرآیند، درخواستتان به حالت تعلیق درآمد، ممکن است به اسناد و مدارک بیشتری نیاز داشته باشید، زیرا اگر اسناد و مدارک شما ناقص باشند، سهامداران و بانک ها نمی توانند تصمیمی درباره وضعیت شما بگیرند.

اینگونه امکان اینکه پس از ارائه اطلاعات اضافی به نتیجه مدنظرتان برسید، بیشتر می شود. اگر شرایط شما تایید شده است، این به معنای تکمیل فرآیند پذیره نویسی شما به صورت کامل است. پس از تأیید کامل، می توانید به مرحله آخر یعنی سرمایه گذاری بپردازید.  (۵)

پذیره نویسی سهام چیست؟

فرآیند پذیره نویسی سهام، زمانی که یک شرکت پیشنهاد عمومی خود را که تحت عنوان IPO شناخته می شود، ارائه می دهد، انجام می گیرد. این به معنی آن است که شرکت، سهام خود را به عموم فروخته است.

تعهد پذیره نویسی، توافق نامه ای بین دو گروه متعهد و سهام دار است که طبق شرایط و ضوابط، مبادلات آن ها باید حداقل خرید سهام باشد، از آنجایی که این فرآیند برای اعتبار IPO انجام می گیرد، سهامدار توافق نامه ای مشروط بر اینکه آن ها سهام متعادل مردم را که مبلغ خرید آن ثابت است به عنوان اجرت خریداری کنند، اجرا می شود.

بنابراین، اینگونه صادرکننده دیگر نیازی به نگرانی بابت پذیرش ارز خود از طریق خرید سهام ندارد. البته، اگر سهام بیش از اندازه خریداری شود و هزینه های آن پرداخت شود، می توان سهام را براساس شرایط و ضوابط به بازار فروخت. (۶)

انواع تعهد پذیره نویسی

وقتی یک سرمایه گذار برای افزایش سرمایه شرکت خود با یک شرکت دیگر قرارداد پذیره نویسی را انجام می دهد، در واقع سه نوع تعهد پذیره نویسی اصلی رخ می دهد، که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:

• تعهد شرکت یا Firm Commitment

در صورت انجام این تعهد، طبق قرارداد پذیره نویسی با خرید کل سرمایه در قیمت مشخص و معین موافقت می شود و در صورت عدم موفقیت فروش، تمام مسئولیت مالی سهام های فروخته نشده برعهده قرارداد پذیره نویسی خواهد بود.

• بهترین کوشش یا Best Efforts

بهترین کوشش، متداولترین شکل تعهد از سه فهرست ذکر شده است. اگرچه مؤسسه متعهد است تا حد ممکن مقدار زیادی از سهام را با قیمت توافق شده بفروشد، اما هیچگونه مسئولیت مالی یا حقوقی برای فروش هر سهم یا عملکرد معامله صاحبان سهام نخواهد داشت. 

• همه یا هیچ یا All or none

 در یک تعهد همه و یا هیچ، اگر کل سرمایه با قیمتی معین فروخته نشود، این معامله باطل می شود و کارفرما هیچ گونه حق جبران خسارتی دریافت نخواهد کرد. 

مسئولیت هایی که در قرارداد پذیره نویسی ذکر می شوند!

• از جمله مسئولیت هایی که در قرارداد پذیره نویسی موجود است، می توان موارد ذیل را نام برد:  (۴)
• فرد متعهد، در عین حال که باید اوراق بهادار را نادیده بگیرد باید طی ۴۵ روز، بخشی از سهام را ارائه دهد.
• تعهدات مشروط بر فرد متعهد، نباید بیش از ۲۰ برابر ارزش خالص سهام او تخطی کنند.
• افراد متعهد نمی توانند مزایایی بیش از ۵٪ حق کمیسیون برای سهام به دست آورند.

فواید پذیره نویسی مبتدی و حرفه ای

از فواید پذیره نویسی ساده می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قرارداد پذیره نویسی مطمئن، موفقیت در انتشار سهام پیشنهادی را تضمین می کنند، زیرا بیمه ای برای محافظت در مقابل ریسک حاصله وجود دارد.
• تعهد پذیره نویسی، شرکت ها را در امر دستیابی به اشتراک مورد نیاز توانا می کند. حتی اگر مردم عادی نتوانند عضو پذیره نویسی شوند، متعهدان از این شرایط به نفع خود استفاده می کنند و به عضویت شرکت ها در می آیند.
• شهرت شرکت سرمایه گذار همانند اعتباری برای سرمایه گذاران عمل می کند. متعهدان که به عنوان مدیرهای اصلی شناخته می شوند، شناخت مالی را برای شرکت فراهم می کنند. بنابراین، اعتبار شرکت صادر کننده به دلیل شهرت شرکت های متعهد به قرارداد پذیره نویسی بهبود می یابد.

حالا که با مزایای تعهد پذیره نویسی ساده یا مبتدی آشنا شده اید، بدنیست نسبت به مزایای پذیره نویسی حرفه ای هم، اشاراتی داشته باشیم:

• مسائل بزرگ به راحتی و با موفقیت حل خواهند شد.
• شرکت هایی که دوره رونق و توسعه طولانی مدت داشته اند، بدون حمایت از کارفرمایان حرفه ای نمی توانند به جمع آوری سرمایه بپردازند.
• کارشناسان حرفه ای می توانند به کمک دانش مالی خود، شرکت های ضعیف را ارتقا و توسعه دهند.
• پروژه های جدید در بازار با جسارت بیشتری به وجود می آیند.
• شرکت ها می توانند ضعف های خود را در قرارداد پذیره نویسی ارتقا دهند.
• بعضی از پروژه هایی که در مراحل اولیه از نظر مالی ماندگار نیستند، مخصوصا در بخش های مختلفی مانند (کشاورزی، صنایع کوچک، واحدهای گرایش به صادرات) می توانند با حمایت کارگزاران نهادی، ارتقاء پیدا کنند.