به گزارش صدای حوزه، دکتر معصومه نصیری، مدرس و پژوهشگر رسانه طی یادداشتی به بررسی علت تبدیل پیام اقدام میثم مطیعی در رفتن به تایلند به ضد خودش و بازخورد منفی گرفتن آن پرداخته است که در ادامه مطالعه می نمایید:
بارها بر این مهم تاکید کرده‌ایم که در علم ارتباطات می‌گویند «پیام» تنها آنچیزی نیست که ارسال می‌شود، بلکه آنچه که توسط مخاطب دریافت می‌شود نیز دارای اهمیت است. به معنای دیگر لزوما آنچه ارسال می‌شود با آنچه دریافت شده، یکی نیست.
بنابراین ارسال‌کنندگان پیام باید به این نکته توجه کنند که چگونگی دریافت یک پیام، بسیار متاثر از فرامتن و تجربه زیسته‌های افرادی است که برای آنها پیام تولید و ارسال می‌کنیم. با این وصف ممکن است پیامی تولید شود که در همان ثانیه نخست به ضد خودش تبدیل شده و اساسا پیش از نشر نیز قابل پیش‌بینی باشد که براساس مولفه‌های پیشین، چه فهمی در افکار عمومی ایجاد خواهد شد.
در عصر رسانه و جهانی که در آن سخن از روایت و فراواقعیت و … به میان می‌آید، اینکه صاحبان و خالقان پیام‌ها تشخیص دهند چه پیامی باید مخابره شود و چه پیامی به محض مخابره به ضد خود تبدیل می‌شود هم به میزان تبحر و تسلط افراد به «هندسه پیام» بازمی‌گردد.
امروز مانند قبل نیست که شما هر پیامی را به سادگی مخابره کنید و ندانید که چه بر‌آیندی را در افکار عمومی ایجاد می‌کند. موضوع سفر یک مداح به یک کشور برای تبلیغ دینی در ذات خود یک خبر است که مسبوق به سابقه نیز بوده است اما چه می‌شود که این سفر تا این حد حاشیه تولید می‌کند؟ مداح میثم مطیعی است. رسانه‌های معاند سال‌ها از او به‌عنوان مداح یک مجموعه حاکمیتی یاد کرده‌اند.
کشور مقصد تایلند است که در افکار عمومی ایرانیان درکی خاص را ایجاد می‌کند و…. همین چند گزاره کفایت می‌کند که ناشران پیام را به دقت وادارد که این خبر چه حواشی می‌تواند داشته باشد. اساسا در عصر رسانه همین که تشخیص دهید و البته پیش‌بینی کنید خبری که منتشر می‌شود چه فرایندی را تا رمزگشایی در ذهن مخاطب طی خواهد کرد، تفاوت افراد دارای دانش رسانه‌ای را مشخص می‌کند.
روایت های فیک رسانه های بیگانه فارسی زبان از سفر میثم مطیعی به تایلند
نکته مهم دیگر این است که هر اقدامی در هر سطح و اندازه‌ای نیاز به پیوست فرهنگی و رسانه‌ای دارد. خبری منتشر و تبدیل به مساله ذهن مخاطب شده است و میزان نشر فیک‌نیوزها نیز حول آن فراوان می‌شود، رسانه‌های فارسی زبان خارج از کشور از هیچ تلاشی برای ساخت روایت‌های متنوع از این سفر فروگذار نمی‌کنند و این در حالی است که خبر اول عریان به ذهن مخاطب برخورد کرده و به درستی فهم نشده، توییت زده می‌شود، یک شبکه تلویزیونی درباره آن با حضور مداح مدنظر برنامه تولید می‌کند و روایت‌‌ها متاخر و معیوب باز دستمایه نقد و طنز می‌شود.
این یعنی ما هنوز از اساس نمی‌دانیم روایت اگر اول باشد و البته موثر، تازه شاید روایت مسلط نیز شود. روایت با تاخیر و متبادرکننده گونه‌ای از ویژه‌پنداری خود یعنی دمیدن بر روایت‌های پیشین.
آقای مطیعی! دیوید برلو به‌عنوان یکی از اندیشمندان حوزه ارتباطات در مدل فراگرد ارتباطات انسانی، مفهوم «قصد ارتباطی»، برای برقرار شدن ارتباط مؤثر و آشکار را دارای نقش مهمی می‌داند و معتقد است که «قصد و هدف تمامی رفتارهای ارتباطی آن است که پاسخی خاص از جانب فرد یا گروهی خاص را برانگیزد و ارتباط، هنگامی مؤثر خواهد بود، که گیرنده با تلاش کم‌تری پاسخ مطلوب را ارائه دهد.
او می‌گوید که معنی‌ها در پیام‌ها و چیزهای قابل کشف نیستند. در واقع کلمات در نهایت هیچ معنایی نمی‌دهند؛ بلکه معنی‌ها فقط در آدم‌ها هستند، که مسبّب پاسخ‌ها می‌شوند. آنها چیزهایی شخصی و درون ارگانیسم انسانند. معناها آموخته می‌شوند؛ آنها دارایی‌های ما محسوب می‌شوند؛ ما معنی‌ها را یاد می‌گیریم، بر آن می‌افزاییم، آنها را نابود می‌کنیم؛ اما قادر به یافتنشان نیستیم. آنها در ما هستند نه در پیام. معنی در درون انسان‌هاست نه در کلمات.
برلو همچنین سیستم‌های اجتماعی– فرهنگی به‌طور نسبی عوامل تعیین‌کننده موارد زیر هستند: انتخاب کلماتی که افراد به‌کار می‌برند، هدفهایی که برای ارتباط دارند، معنی‌هایی که برای یک کلمه در نظر می‌گیرند، گیرندگانی که انتخاب می‌کنند و کانال‌هایی که برای انواع پیام‌ها برمی‌گزینند همه به سیستم‌های اجتماعی- فرهنگی وابسته‌اند.»
با این وصف پیام‌های رسانه‌ای که قابلیت رمزگشایی و فهم دقیق‌تری از سوی مخاطبان دارند و مبتنی بر بافت معنایی درون افراد بیشتری هستند، بهتر می‌توانند مخاطبان را تحت تاثیر قرار داده و با خود همراه کنند. تمام قصد و هدف تولید پیام‌ها و به عبارت دقیق‌تر رفتارهای ارتباطی آن است که پاسخی خاص از جانب فرد یا گروهی خاص برانگیخته شود پس یک پیام زمانی مؤثر خواهد بود که گیرنده با تلاش کم‌تری به آن پاسخ دهد.
افرادی موفق خواهند بود که بتوانند پیام‌هایشان را در قالب کلمات دارای معانی مشترک دقیق‌تری به مخاطبان عرضه کنند (رمزگذاری) و مخاطب نیز با کمترین اتلاف وقت، رمزگشایی کرده و پیام را بپذیرد.
پیام‌های رسانه‌ای امروز معنا می‌سازند، معنای پیشین را هدایت می‌کنند و حتی تغییر می‌دهند. گاهی سکوت و تدبیر بهتر از پاسخگویی کور است و البته شایسته‌تر است که پیش از ارسال پیام، به همه جوانب آن دقت شود.
