به گزارش خبرنگار پایگاه خبری-تحلیلی صدای حوزه، حجت الاسلام والمسلمین محمود صحرایی، مدیر مدرسه علمیه صالحیه شهرستان کازرون، در گفتگویی اختصاصی با این پایگاه خبری، مطالبی پیرامون فعالیت های مختلف مدرسه علمیه مذکور و مسائل مربوط به تبلیغ و معیشت روحانیون و طلاب شهرستان بیان کرده است. مشروح این گفتگو از نگاه شما می گذرد.
صدای حوزه: حوزه‌ی علمیه‌ی کازرون برای پاسخ به نیازهای تبلیغی و فرهنگی شهرستان که نیازمند حضور روحانیون است، چه جایگاهی دارد و چه رسالتی برای خود تعریف کرده است؟
با سلام و صلوات بر محمد و آل محمد به ویژه حضرت صاحب الزمان عجل الله تعالی فرجه و با تقدیم سلام و درود به ارواح طیبه شهداء و علماء دین، به ویژه حضرت امام خمینی(ره).
قبل از بحث در مورد اقدامات و طرح های مدرسه علمیه صالحیه کازرون، لازم است توجه شود که متاسفانه از ناحیه مجموعه حوزه های علمیه و مرکز مدیریت، به امر تبلیغ اهمیت لازم داده نشده است؛ چه در امر مهارت آموزی و چه در امر بودجه گذاری و امورات دیگر و تا اندازه زیادی مسئله تبلیغ رها و به جامعه سپرده شده است.
در ساختار مدارس علمیه، بودجه تبلیغ و برنامه مدونی برای این مهم وجود ندارد؛ حتی در شرح وظایف مدارس، امر تبلیغ مغفول مانده و تنها به ترویج فرهنگ تبلیغ بین طلاب اکتفا شده است؛ لذا گویی مدارس علمیه در قبال تبلیغ رسالت مستقیمی ندارند.
اما فارغ از این مسئله، به لطف خدا و بر اساس احساس وظیفه الهی، مدرسه علمیه صالحیه مکتب الصادق کازرون مانند مدارس علمیه دیگر، در امر تبلیغ و ارتباط با عموم مردم و به ویژه جوانان و دانش آموزان اقدامات متعددی انجام داده است و یا در دست اقدام دارد که برخی از اقدامات مذکور از این قرار است:
۱- اختصاص یک نفر تمام وقت برای امر پاسخ به سوالات شرعی، مشاوره های دینی و پاسخ به شبهات.
۲- تاسیس دبستان امام مهدی(عج) در مقطع ابتدایی با مدیریت و اشراف حوزه و روحانیت و به کارگیری طلاب مستعد جهت اداره آن و ایجاد مجتمع مدارس امام مهدی(عج) در مقاطع مختلف برای پسران و نیز مجتمع مدارس الزهرا(س) برای دختران، که در دستور کار است.
۳- تعطیلی دروس مدرسه علمیه در روزهای دوشنبه و اعزام طلاب مستعد به مدارس برای پاسخگویی به شبهات و انجام فعالیت های فرهنگی-مذهبی با همکاری اتحادیه انجمن های اسلامی دانش آموزان شهرستان کازرون و اداره آموزش و پرورش؛ که در این طرح پیش بینی شده بود که اساتید نیز همزمان در دانشگاه ها حضور یابند؛ البته به خاطر مسئله کرونا موقتاً این طرح تعطیل شده است.
۴- طرح پاسخ
۵- برگزاری جلسه هفتگی تفسیر قرآن کریم برای بازاریان و عموم اقشار مردم در محیط مدرسه علمیه
۶- برگزاری جلسه ماهانه تفسیر قرآن کریم برای فرهنگیان بازنشسته به همت مدرسه علمیه
۷- برگزاری دوره نقد ادیان و مذاهب به مدت یک ماه برای معلمان و فرهنگیان به تعداد ۳۲۰ نفر
۸- برگزاری دوره آموزشی احکام معاملات برای کسبه و بازاریان
۹- برگزاری طرح رحله حفظ قرآن کریم در دو تابستان به مدت ۴۰ روز به صورت شبانه‌روزی
۱۰- اداره چهار شعبه دارالقرآن مرکزی از ۲۵ سال قبل تاکنون
۱۱- برگزاری دوره های مهارت افزایی برای طلاب در زمینه های تربیت مربی قرآن کریم و تربیت مربی کودکان و نوجوانان
۱۲- احداث ۱۶ واحد آپارتمان برای اسکان اساتید و مبلغان مدعو (در دست ساخت)
۱۳- احداث اردوگاه آموزشی-تربیتی شهید خرسند جهت برگزاری دوره های تربیتی مهارتی و آموزشی برای طلاب (در دست ساخت)
۱۴- ساخت و راه اندازی تنها کتاب فروشی مذهبی در شهرستان کازرون
۱۵- احداث ۶ باب مغازه جهت پشتیبانی مالی از فعالیت‌های تبلیغی، قرآنی و فرهنگی شهرستان
۱۶- احداث مغازه حجاب و عفاف برای عرضه لباس های متناسب با فرهنگ اصیل دینی
۱۷- راه اندازی فروشگاه عرضه محصولات فرهنگی و مذهبی
صدای حوزه: با توجه به اینکه روحانیون تحصیل‌کرده‌ی زیادی در شهر قم ماندگار شده‌اند، به نظر حضرتعالی با وجود نیازهای گوناگون به روحانیون، علت عدم بازگشت ایشان چه مسائلی است؟ آیا حوزه‌ی کازرون برای بازگشت روحانیون به شهرستان، تسهیلات یا امکانات خاصی فراهم کرده است یا حمایت‌هایی در این راستا در نظر گرفته است؟
در خصوص برگشت برادران طلبه به کازرون برای فعالیت‌های تبلیغی یا فعالیت هایی که مربوط به شئونات روحانیت است، چند نکته وجود دارد:
اول اینکه متاسفانه کازرون یک شهر کوچک است و ظرفیت پذیرش آن نسبت به مشاغل مربوط به روحانیت کم است؛ البته ظرفیت طرح هجرت وجود دارد اما طرح هجرت مربوط به روستا می باشد و خیلی از روحانیون متقاضی طرح هجرت و اقامت در روستا نیستند؛ ضمن این که طرح هجرت در سال های اخیر به دلیل محدودیت مالی پذیرش جدید نداشته است.
با این وجود در زمانی که اوج کار طرح هجرت بود، با همکاری سازمان تبلیغات، بیشترین سهمیه برای روحانی مستقر -که تحت نظر سازمان تبلیغات است- به شهرستان کازرون اختصاص داده شد.
در عین حال، زمانی بود که در طرح هجرت، بیشتر از حال حاضر، روحانیون ما مشغول به تبلیغ بودند، یعنی حدود بیست و سه چهار نفر داشتیم؛ ولی الان متاسفانه حدود ۱۳ یا ۱۴ نفر داریم که عده زیادی رفته اند و کسی حاضر نشده جایگزین آن ها شود و برای سهمیه های جدید هم حقوق لحاظ نمی شود.
اما فعالیت هایی که در سال های پیشین انجام شده است، باعث شد به لطف خدا امسال اتفاق خوبی برای استقرار طلاب در مدارس رقم بخورد.
پس از آن که «طرح پاسخ» را دو سال پیش در مدارس شهرستان اجرا کردیم، جناب حجت الاسلام نبوی، معاونت تبلیغ وقت مرکز مدیریت قم، که به کازرون تشریف آوردند خیلی از طرح ما استقبال کردند و ۱۴ سهمیه مدرسه امین را به کازرون اختصاص دادند، که با همکاری اداره آموزش و پرورش شهرستان امسال بالغ بر ۱۰ مدرسه امین ایجاد می شود.
وقتی که یک روحانی در مدرسه امین مستقر شود، زمینه ای برای استخدام او در سال‌های بعد ایجاد می‌شود. این کار از طرفی کار بسیار خوب، فرهنگی و ارزشی است که روحانی در مدرسه حضور پیدا کند؛ از طرفی هم از جهات مختلف انگیزه خوبی برای بازگشت طلاب به کازرون است.
یکی از فعالیت هایی که برای ایجاد کرسی برای حضور طلاب در شهرستان انجام شده این است که ما بارها با دانشگاه های کازرون صحبت کرده ایم که شما به یک روحانی تمام وقت نیاز دارید یا تاکید کرده ایم که شما دفتر نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه لازم دارید؛ اما ظاهرا به خاطر مشکلات مالی که دارند، به نتیجه نرسید.
صدای حوزه: آیا از طرف نهادهایی مانند سازمان تبلیغات اسلامی و دفتر امام جمعه حمایتی در زمینه گسترش فرصت های تبلیغ و اشتغال طلاب صورت می گیرد؟
دفتر امام جمعه درآمد محدودی دارد و بار سنگین مخارج حوزه هم بر روی دوش امام جمعه است. ازطرفی مساجد و جاهای دیگر هم مراجعین و نیازمندانی دارند و امکان آن که دفتر امام جمعه بتواند همه این امور را تامین مالی کند، نیست.
سازمان تبلیغات هم از نظر بودجه ضعیف ترین اداره می باشد و حتی باید به آن کمک هم بشود.
چشم انداز فعالیت های آینده
در زمینه فعالیت های فرهنگی ۱۰-۱۵ عنوان پیش بینی کرده ایم که اگر خدا کمک کند یک به یک این موارد را اجرا خواهیم کرد؛ اما این موارد نیاز به پشتیبانی مالی دارد. ما به خاطر این که این ها را بتوانیم به تدریج تامین کنیم، مغازه هایی را در حاشیه مدرسه علمیه احداث کرده ایم.
ایجاد مغازه ها فقط و فقط برای پشتیبانی از فعالیت های تبلیغی می باشد و درآمد آن ها برای حقوق کارمندان یا مخارج آشپزخانه مدرسه علمیه صرف نخواهد شد.
یکی از این امور «دفتر پاسخ به مسائل و سوال‌های شرعی» می باشد که از قبل ایجاد شده و یک نفر در آن مشغول به کار است. در نظر داریم «دفتر قرآن و عترت» برای اداره چهار شعبه دارالقرآن شهرستان نیز داشته باشیم که این را ان شاءالله در اولویت قرار می دهیم.
«دفتر فرهنگی دانش آموزان و معلمان»، «دفتر فرهنگی دانشجویان و اساتید دانشگاه»، «دفتر مشاوره دینی»، «دفتر فرهنگی بازار»، «دفتر فرهنگی روستا»، «دفتر تبلیغ مجازی»، «دفتر مسابقات دینی»، «دفتر طرح حجاب و عفاف»، «دفتر طرح پاسخ»، «دفتر مهارت افزایی ویژه طلاب»، «مرکز امور مساجد»، «اردوگاه آموزشی تربیتی شهید خرسند»، «دفتر امور خانواده طلاب» نیز دیگر طرح های آتی ماست که بنا داریم به مرور به آن ها بپردازیم.
این ها فعالیت هایی هستند که قطعاً نیاز به پشتیبانی مالی دارند تا هم حقوق روحانی تامین شود و هم هزینه برای فعالیت در اختیار داشته باشند؛ زیرا نیرو به تنهایی کارایی ندارد و باید بودجه نیز در اختیار داشته باشد.
البته کارهای زیر بنایی برای این برنامه ها در حال انجام است اما این که چه زمانی جواب بدهد، مشخص نیست.
مطلوب این بود که این کارها در سال های گذشته انجام می گرفت، که البته اختیار آن به دست ما نبود وگرنه از همان اول هم طرح داشتیم؛ اما نشد.
تلاش های صورت گرفته برای ایجاد کرسی جهت استخدام و فعالیت طلاب و روحانیون
یکی از دغدغه های ما همیشه این بوده که ما باید برای حضور طلاب در شهر و روستا کرسی فراهم کنیم و تا آن جایی که می‌شده تلاش کرده ایم اما به اختیار ما نیست؛
مثلا ما در بحث آرامستان ها تا حالا چندین جلسه با شهردار صحبت کرده‌ایم که شما یک ناظر شرعی لازم دارید که بر کفن و دفن و امورات فرهنگی این آرامستان ها نظارت داشته باشند؛ اما متاسفانه در عمل اتفاقی نمی افتد و همکاری نمی شود.
با تاسیس دبستان امام مهدی(عج) با حمایت مدرسه علمیه، چند نفر از طلبه های مدرسه علمیه کازرون مشغول شدند؛ از جمله مدیر و معاون پرورشی که تمام وقت آنجا حضور دارند و تعدادی از طلاب دیگر که در کارهای آموزشی و پرورشی فعالیت می کنند.
ما طلاب و روحانیون را حمایت و تشویق کرده ایم که در تاسیس مدرسه ورود کنند؛ یعنی اگر یک طلبه سرمایه مالی ای داشته باشد که بتواند یک مدرسه غیرانتفاعی راه‌اندازی و تجهیز کند، ما نیز هر کجا در زمینه امورات اداری که از دستمان بر بیاید همکاری می‌کنیم تا کار سامان یابد.
ما معتقد هستیم که طلبه باید مدرسه داری کند؛ اگر مدارس غیر انتفاعی با مدیریت روحانیون راه اندازی شود، انتخاب معلم نیز برعهده خود صاحب امتیاز مدرسه قرار می گیرد و می‌تواند برای تدریس دروسی که طلاب توانمندی دارند از آن ها کمک بگیرد.
برای راه اندازی مرکز مشاوره هم درخواست داده ایم که پیش‌بینی ما این است که سه یا چهار روحانی مشاور -که مدرک تخصصی مرتبط داشته باشند- نیاز دارد و چون وابسته به حوزه علمیه و مورد اعتماد مردم است، یقیناً استقبال مردمی خوبی نیز از این مرکز خواهد شد.
صدای حوزه: درباره معیشت طلاب چه تدابیر و حمایتی از طرف حوزه علمیه صورت می گیرد یا در برنامه دارید؟
مدرسه علمیه کازرون در مسئله کمک های مومنانه تحت عنوان مساوات، اقدام به جمع آوری کمک برای عموم مردم نیازمند کرده است و برای اینکه می‌خواستیم امانتداری کنیم، از این بسته ها هیچ کمکی به طلاب نکردیم، با اینکه حتی برخی از طلبه های ما مانند دیگر مردم، نیازمند بودند؛ اما به لطف خدا خیلی از مردم می آمدند و خودشان به خصوص برای طلبه های نیازمند کمک رسانی می کردند و همین باعث شد که بسته های معیشتی زیادی نیز به طلاب نیازمند تخصیص دهیم.
در یک سال و نیم گذشته(در شرایط کرونا) بالغ بر ۲۰ بسته معیشتی به طلاب نیازمند داده ایم؛ اما کار اصلی در جهت تامین معیشت طلاب همین راه اندازی مشاغل می باشد.
تلاش برای ایجاد زمینه اشتغال خانگی طلاب در جهت بهبود معیشت
از مدتی پیش به دنبال ایجاد مشاغل خانگی برای طلاب بوده ایم؛ مثلاً تصمیم به ایجاد تولیدی کفش داشتیم که هنوز هم به دنبال مشتری خرید تضمینی از تهران هستیم اما تا کنون به نتیجه نهایی نرسیده ایم.
حتی برای ایجاد مشاغل خانگی مخصوص طلاب، با جهاد سازندگی مرکز استان صحبت شده است که مواد اولیه را به ما بدهند و پس از تولید، خریدار محصولات طلاب ما باشند که هنوز به مرحله اجرا نرسیده است.
تاسیس مجتمع مدارس با حمایت مدرسه علمیه
ما در فکر تاسیس مجتمع مدارس در سه مقطع ابتدایی متوسطه اول و دوم هم برای خواهران و هم برای برادران هستیم، که ایجاد این مجتمع نیاز به حدود ۱۲ میلیارد تومان بودجه دارد که به لطف خدا تامین خواهد شد؛ اکنون زمین مهیا شده و برای ساخت و سازش باید اقدام کنیم. قدم های اولیه آن برداشته شده و به دنبال بانی و خیرین مدرسه ساز هستیم؛ البته این موارد نیاز به زمان دارد و در کوتاه مدت، مثلاً در طول یک سال انجام نمی گیرد.
پیش بینی ما این است که انشاالله در سال‌های آینده، حضور طلاب در شهر و روستا ها بیشتر خواهد شد؛ اما باید توجه داشت که کازرون شهر کوچکی می باشد و جایگاه زیادی برای حضور طلاب ندارد؛ مثلاً در شهری مانند شیراز، حتی در کارخانه ها و شرکت های صنعتی طلبه استخدام می کنند؛ یعنی روحانی در آنجا هم اقامه نماز جماعت می‌کند، هم فعالیت‌های فرهنگی انجام می‌دهد و هم به سوالات شرعی کارکنان پاسخ می دهد.
بالاخره از دیگران ناامید شده ایم و به این فکر هستیم که خودمان پیش قدم شویم و هم منابع و هم زمینه را فراهم کنیم و بعد طلبه ها را به کار بگیریم.
البته طلاب باید روحیه جهادی داشته باشند و انتظار نداشته باشند که همه مزایا و امکانات فراهم باشد؛ زیرا این نه برای ما ممکن است و نه برای مراکز دیگر.
صدای حوزه: موقوفات مربوط به مدرسه علمیه کازرون در چه وضعی قرار دارند و آیا از محل آن موقوفات، عوایدی نصیب مدرسه می شود؟
موقوفات حوزه علمیه بسیار زیاد است اما در این زمینه دو مشکل داریم:
اول این که معمولا واقف، حدود ۱۰ الی ۱۳ نیت دارد که فقط یک یا دو مورد از آنها در مورد حوزه علمیه می باشد، که نیت کرده است مثلاً جهت حقوق هفت نفر از اساتید؛ یا مثلاً نیت کرده است که در ماه رمضان فلان مقدار گوشت به آشپزخانه حوزه علمیه داده شود.
نکته دوم این که این موقوفات متولی دارد و متولی آن اولاد و فرزندان واقف می باشد نه حوزه علمیه یا امام جمعه.
بنابراین حتی در فرض این که موقوفات به طور کامل احیا شود بر روی موقوفات نمی توانیم خیلی حساب باز کنیم . پس باید به دنبال موقوفات جدید یا منابع پایدار دیگر باشیم.
البته ما برای احیای موقوفات بسیار تلاش کرده ایم اما مشکل اصلی در این زمینه این است که نیاز است با برخی از مردم روبه رو شویم و کار به شکایت و دادگاه می‌رسد که البته کم هم نیستند؛ بلکه حداقل تعداد موقوفات مدرسه علمیه کازرون، بالغ بر ۱۰ هزار رقبه می باشد.
متولی این موقوفات هم مدرسه علمیه نیست؛ بنابراین هم در احیاء مشکل می باشد و هم بعد از احیاء. ما فقط همان مقدار که واقف تعیین کرده است می‌توانیم دریافت کنیم و بقیه آن به ما مرتبط نمی باشد پس نباید خود را معطل موقوفات کنیم.
مطالب مرتبط:
“اردوی جهادی” با طعم بازسازی مکان یک مدرسه علمیه
افتتاح ۶ مغازه به عنوان منابع پایدار جدید مدرسه علمیه شهرستان کازرون
