به گزارش صدای حوزه، امروزه کارکرد رسانه های جمعی از اطلاع رسانی، تفریح و سرگرمی فراتر رفته و به گونه ای که هم اکنون نقش اول در فرآیند جامعه پذیر کردن نسل های جدید و جوان جامعه به رسانه ها تعلق دارد. در عصر حاضر همه ما در جامعه رسانه ای غوطه وریم، رسانه ها بهترین وسیله برای فرهنگ سازی و تغییر آن در جوامع مدرن هستند. رسانه ای است که کارکرد اصلی آن، دستکاری واقعیت و جهت دهی به آن است و بسته به شکل واقعیتی که برمی سازد، می تواند همسو با منافع خاصی عمل کند و هنجارها و باورهایی را به چالش بکشد و الگوهای دیگری را جایگزین آنها کند.
در برخی رسانه های بیگانه مد شده است برنامه های رنگارنگی پخش می کنند که در ظاهر تفریح و سرگرمی و گفتگو، اما در این برنامه ها با مردم حرف های سیاسی می زنند.
همزمان با فعال شدن فضای مجازی برخی رسانه ها روی این نوع خبرهای غیررسمی تمرکز ویژه کرده اند. برای تاثیرگذاری هم از شگردی استفاده می کنند که به آن سکوت گرم می گونید.
گاهی در میان خنده ها، گاهی در میان بازی و سرگرمی و گاهی در میان حرف های کنایه آمیز، تلخ ترین حرف های سیاسی زده می شود. سکوت گرم اصولا می خواهد مخاطب غیرحرفه ای را جذب و همراه خود کند. سکوت گرم عملا از نمادها و حرف های غیرمستقیم برای درگیر کردن ذهن هایی استفاده می کنند که از تحلیل های جدی و مستقیم لذت نمی برند.
علیرضا داودی کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی در این باره ضمن تشریح کارکرد رسانه های فارسی زبان بیگانه درخصوص تکنیک ”سکوت گرم سکوت سرد“ گفت: سکوت گرم یعنی اینکه رسانه های فارسی زبان خارج از کشور راجع به مسئله ای به اجبار خودشان سکوت می کنند، حال این اجبار یا از سرِ مهندسی نسبت به برنامه های شان است، یا نسبت به اقتضائات یا شرایطی که در جامعه هست سکوت می کنند.
داودی افزود: اما در این بین همین رسانه ها، با هزاران ایماء و اشاره و ادا محور مدنظر خود را به مخاطب منتقل می کنند و بدون آنکه درباره آن موضوع برنامه مستقل بسازند.
او گفت: راجع به آن موضوع مدنظر برنامه خبری و سیاسی نمی سازند اما همان مسئله ای که مد نظرشون هست را می برند در برنامه های غیر سیاسی، آنجا به مخاطب منتقل می کند.
این کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی ادامه داد پس به لحاظ خبری نسبت به این مسئله سکوت می کنند، اما در سایر برنامه های غیر خبری این موضوع را گرمش می کنند و به انحاء مختلف آن را مطرح می کنند.
داودی افزود: در مقابل بسیاری از موضوعات وجود دارد که اولویت دارد، جامعه می خواهد بداند، اما رسانه های بیگانه چون می خواهند اهم و فی الاهم می کند، نسبت به آن موضوع سکوت می کند.
داودی در ادامه تشریح این تکنیک افزود: اما سکوت سرد به یک معناست که در بخش خبری به آن می پردازند اما تیتروار از آن عبور می کند و در هیچ برنامه دیگری آن را مطرح نمی کنند.
این کارشناس رسانه گفت: به این مطلب دقت کنید، به عنوان نمونه صدای آژیر آمبولانس، در ذهن تداعی یک نوع مسئله ای گرم است یعنی چی؟ یعنی اینکه الان شما منتظر این هستید که با شنیدن صدای آمبولانس، به این پی ببرید که آمبولانس یک بیمار را در درون خودش دارد، یک فرآیندی را مدیریت می کند، اما در حقیقت صرفاً این یک صدای ضبط شده است. در ذهن شما گزاره ای گرم شکل گرفته، اما اساساً خود سوژه سرد است چون وجود خارجی ندارد.
وی اظهارداشت: پس به همین نسبت بسیاری از کلام ها، مصاحبه ها و اصوات را رسانه از آن استفاده می کند که ذهنیت شما گرم بشود در حالی که پشت این گرما هیچ محور یا موضوعی وجود ندارد بر همین اساس این تکنیک را سکوت گرم سکوت سرد می گویند.
شگردهای رسانه های بیگانه برای تغییر ذهن مخاطب فارسی زبان هر روز بیشتر می شود، شناختن و درک این جنگ شناختی قسمتی از سواد رسانه‌ای مورد نیاز امروز ایران‌مان است.
درباره استفاده از علوم شناختی در رسانه های کشور هم باید گفت در کشور ما متاسفانه خیلی کمرنگ و خیلی غیرحرفه ای به این مقوله پرداخته شده است. عموما مقالات کمی در این خصوص در این کشور تولید شده است، پژوهش های کمی در این زمینه صورت گرفته اما امیدواریم در این دوران که تعدد رسانه های ایجاد شده اهمیت علوم شناختی در رسانه و بالعکس اهمیت رسانه در علوم شناختی بسیار مورد توجه قرار بگیرد و رشد کند.
علوم شناختی با آزادسازی بسیاری از توانمندی های نهفته انسان، ظرفیت ایجاد تحول در همه شئونات بشری را فراهم می‌آورد، این علم تلاش می‌کند تا با کشف حقایق ابهام آلود ذهن، مغز و رفتار و روابط حاکم بر آن ها روش های بدیعی برای حل انبوهی از مشکلات لاینحل ارائه کند. تکیه این علم بر معرفت نفس است و رفتار اجتماعی را از منظر روابط عِلّی بین افراد با هم و مجموعاً با محیط می نگرد.
برخلاف تصور دیر زمانی است که برخی دستاوردهای علوم شناختی در حوزه های مختلف کاربردهای خود را یافته‌اند، بطور مثال دستکاری ذهن و تغییر باورها توسط رسانه های سنتی و مدرن در صحنه جهان، ارتشی پنهان از افراد همسو برای نیل به اهداف از پیش طراحی شده و مقاصد مشخص تربیت می کند. بشر امروز خود را مخیر به حرکت به هر سو احساس می‌کند غافل از آنکه ناخودآگاه هم‌چون ترن تنها اختیار حرکت بر روی ریل هایی که از پیش در قالب باورهای دستکاری شده برای او فراهم شده است را دارد.
مجموعه برنامه کوتاه ”روایت رنگ‌ها“ روایتی از تکنیک های جنگ شناختی است که در شبکه رادیوییِ رادیو گفت و گو تولید و پخش می شود.
تکنیک های رسانه ای در دنیای امروز وارد فضای علوم شناختی شده است از این رو رادیو گفت و گو مجموعه برنامه‌ای ۹۰ قسمتی برای آشنایی مخاطبان با این تکنیک ها را تدارک دیده است.
”روایت رنگ‌ها“ نام این مجموعه برنامه‌ی تخصصی در حوزه علوم شناختی با محوریت شگردهای رسانه‌ای در انحراف افکار عمومی است که ماموریت این شبکه، در جریان سازی موثر بر نخبگان و کنشگران جامعه ایرانی را محقق کرده است.
این مجموعه برنامه که در قالب ساختارهای نوین طراحی و تولید شده، در هر قسمت و در گفت و گو با دکتر علیرضا داودی کارشناس مسائل رسانه و متخصص علوم شناختی، با رویکردی تخصصی و تحلیلی و با مصداق‌های عینی به افشای تکنیک های رسانه های بیگانه و معاند در جهت تخریب ذهن مرم ایران می پردازد.
روایت رنگ‌ها هر روز ساعت ۱۱:۵۵ دقیقه از رادیو گفت و گو موج اف ام ردیف ۱۰۳٫۵ مگاهرتز تقدیم علاقه‌مندان می‌شود.
