به گزارش خبرنگار پایگاه خبری صدای حوزه، همایش نظام پولی تمدن اسلامی روز پنج شنبه ۲۰ اردیبهشت ماه در سالن کوثر اداره کل تبلیغات اسلامی استان قم به همت مؤسسه تحقیقات راهبردی تمدن اسلامی(متا) و با حضور جمعی از استید و پژوهشگران حوزه اقتصاد اسلامی برگزار شد.
گزیده تصویری این همایش را در کلیپ زیر میتوانید مشاهده کنید:
اشتباهی به اسم یکسان انگاری پول اعتباری و پول رایج در صدر اسلام!
سید محمد صدرا متولی امامی مدیر مؤسسه تحقیقات راهبردی تمدن اسلامی(متا) نخستین سخنران این همایش بود که به مسأله پول اعتباری پرداخت و گفت: یکی از مصیبت هایی که جمهوری اسلامی با آن مواجه است این است که دستگاه علمی ما به اندازه ادعایش رشد نیافته است و با این ادعا درحال تلاش برای اداره کشور است!
وی یکسان انگاری پول رایج صدر اسلام که سکه بود را با پول اعتباری رایج در این زمان را یکی از مشکلات امروز اقتصاد اسلامی دانست و ابراز داشت: ما اعتقاد داریم که نظام بانکی جدید و پول اعتباری از مسائل مستحدثه است و باید بررسی کنیم که در فقه ما این پول اعتباری مورد تایید اسلام است یا خیر؟!
متولی امامی افزود: اعتقاد ما این است که نظام اعتباری نمی تواند مورد تایید اسلام باشد؛ چرا که تاریخ پول اعتباری ، محکوم به تورم است و عامل مهمی در ایجاد شکاف طبقاتی است به گونه ای که ۸۰ نفر اول جهان، به اندازه ۶ میلیارد نفر در دنیا صاحب ثروت هستند.
تورم همان گرانی نیست!
وی همچنین اظهار داشت: یکی از معضلات ما در یکسان انگاری های مدرن، یکسان انگاری های گرانی و تورم است، در حالیکه در گذشته هم گرانی بوده و چیز عجیبی نیست، اما تورم یک پدیده مدرن است و این دو با یکدیگر فرق دارند.
پولطلا توان تغییر معادلات را ندارد!
در ادامه این همایش آیت الله نورمفیدی رئیس پژوهشگاه فقه معاصر و استاد درس خارج حوزه علمیه قم به مشکلات پول اعتباری پرداخت و اظهار داشت: پول اعتباری که به پول بدون پشتوانه معروف است، چندین مشکل اساسی دارد؛ یکی اینکه عدالت اقتصادی را زیر سوال می برد و موجب کاهش ارزش پول است و ما باید به نوعی در صدد جبران کاهش ارزش پول باشیم.
وی ادامه داد: مهمترین مشکل در این قضیه مسأله ربا است که به هیچ عنوان قابل اغماض نیست و همه اینها باعث سلطه جهانی پول شده و دلار را سلطان در دنیا قرار داده و علت اصلی رشد نقدینگی سرسام آور شده است.
آیت الله نورمفیدی خاطر نشان کرد: مطرح کنندگان پولطلا بر این باورند که پولطلا، جابر تمامی این مشکلات است؛ سوال اساسی این است که آیا مطمئن هستیم که می توانیم فقط با این تغییر تمامی چالش ها را برطرف کنیم؟
وی ابراز داشت: یکی از مهمترین و اساسی ترین دلایل اصرار برای تغییر نظام پولی، تلاش برای از بین رفتن تسلط دلار برای استعمار دنیا و ایجاد تحریم و … است.
رئیس پژوهشکاه فقه معاصر افزود: آیا همه این مشکلات با این تغییر درست خواهد شد؟ جواب خواهند داد که قطعا کل العله نبوده و جزء العله است. سوال مطرح خواهد شد که آیا واقعا با این تغییر، وضعیت بهتر خواهد شد یا ممکن است که علل دیگر مانع درست شدن این مشکلات شوند؟
وی با اشکال به سخنان حجت الاسلام متولی در زمینه پول اعتباری اظهار داشت: نمی توان گفت که همیشه تحول باعث از بین رفتن ماهوی آن خواهد شد، مثل اینکه اجتهاد در زمان ائمه نبوده، ولی الان ضرورت دارد. همانطور که نمی توان گفت که تحول در نظام پولی هم چون متحول شده است، پس غلط است. پول اعتباری در بقیه کشور ها هم وجود دارد، چرا در آنها خیلی از مشکلاتی که شمرده میشود، وجود ندارد؟
آیت الله نورمفیدی مطرح کرد: بانک ها برای این به وجود آمدند که دو طیف را به هم پیوند داده و باعث حرکت و پیشرفت بشوند: کسانی وجود داشتند که پول داشتند و تخصص نداشتند و درمقابل کسانی بودند که تخصص داشتند و پول نداشتند.
نمی توان بانک را بخاطر پیچیدگی کنار گذاشت
دکتر حسین میثمی دبیر و سخنگوی شورای فقهی بانک مرکزی و دکترای علوم اقتصادی از دانشگاه امام صادق (ع) نیز در پاسخ به این سؤال که چرا خلق پول در سایر کشور ها منجر به تورم نشده است؟ اظهار داشت: خیلی از چیزهایی که در زمان ما وجود دارد دارای عوارضی است، از جمله گوشی موبایل و …هرچیزی که در زمانه ما وجود دارد و نسبت به گذشته پیشرفت حساب می شود، دارای عوارضی است که باید این عوارض کنترل بشوند و نمی شود گفت که چون دارای عوارضی است باید کنار گذاشته شود.
دکتر میثمی خاطر نشان کرد: پیچیدگی پدیده ها نباید باعث شود که ما آن پدیده را نفی کرده یا کلا نادیده بگیریم؛ اقتصاد و بانکداری مدرن هم چیزی است که دارای منافع بسیاری است که باید به آن به دید اجتهادی نگریست و با حذف صورت مسأله نمی توان پدیده ها را کنار گذاشت یا حل کرد.
از خلق پول تا ماهیت بانک
حجت‌الاسلام دکتر محمداسماعیل توسلی دکتری علوم اقتصادی و عضو هیئت علمی گروه اقتصاد اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی (ره) نیز در این نشست به بیان نظام پولی تمدن اسلامی اشاره کرد و اظهار داشت: برای نظام پولی تمدن اسلامی، پژوهشگر مربوطه باید پول را بشناسد و بشناساند، سپس بانک را بشناسد و بشناساند، سپس ربا را بشناسد و بشناساند و سپس خلق پول را هم بشناسد و بشناساند، بعد از این می تواند به نظریه پردازی و … بپردازد.
وی ادامه داد: هرچیزی که استفاده می کنیم، بنابر نیازی استفاده شده است که قطعا دارای عوارضی است که باید مقابله با آن باید بتوانیم اقدام کنیم نه اینکه کلا آنرا تعطیل کنیم.
دکتر توسلی مهم ترین اثر نظام اقتصادی را توزیع ثروت در بین تمامی مردم و نه در بین عده ای خاص معرفی کرد و گفت: اصل اولی که باید تلاش همه افراد باشد حفظ ارزش پول به عنوان اولین برنامه است.
وی مصداق اعظم اکل مال بالباطل را خلق پول بدون پشتوانه دانست و ادامه داد: خلق پول یعنی، یک واحد پول که وارد بانک شد، چند نفر همزمان از این پول استفاده کنند. مثل استفاده از چند قولنامه برای یک ملک است که توسط بنگاهی ایجاد میشود.
عضو هیئت علمی گروه اقتصاد اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی (ره) خاطر نشان کرد: وقتی پول و خلق پول در خلق فزاینده وارد شد، کارکردش منفی می شود وگرنه اصل بانک که درست شد، درست و خوب بود.
بهترین مصداق پول حقیقی، طلاست
حجت الاسلام و المسلمین علی نعمتی دکتری اقتصاد از دانشگاه علامه طباطبائی و دبیر هیئت اندیشه ورز اقتصاد اسلامی حوزه علمیه خراسان نیز آخرین سخنران برنامه های پیش از ظهر این نشست بود که طی سخنانی اظهار داشت: تثبیت اجباری قیمت ارز، یعنی قیمت گذاری و این خلاف شرع است، بهترین مصداق پول حقیقی، طلا است که مصداق اصلی نوستالژی و بازگشت به صدر اسلام، بازگشت طلا در اقتصاد اسلامی است.
دکتر نعمتی با بیان اینکه خلق پول در طلا هم قطعا وجود دارد افزود: خلق پولی که ایراد دارد، خلق پولی است که هیچ پشتوانه ای ندارد.
وی ادامه داد: اگر برگردیم به پول حقیقی، دیگر تورم در تمامی اقلام و اجناس وجود نخواهد داشت، چرا که همانند بادکنکی که دارای هوا بوده و بسته است، اگه قسمتی از آن فشرده شود، قسمتی از آن متورم می شود، ولی بعد از مدتی و وقتی که آن فشار از بین رفت، باز هم به حالت اولیه برخواهد گشت.
دبیر هیئت اندیشه ورز اقتصاد اسلامی حوزه علمیه خراسان با ابراز اینکه ما در فضای اجتماعیات هم بعید است که با اعتباریات هماهنگ باشیم افزود: امکان ندارد که بتوان از چیز عدمی، چیزی را بوجود آورد و آن چیز به نتیجه برسد.
اقتصاد مقاومتی نیز بدون پول مقاوم امکان پذیر نیست و پول اعتباری چنین مقاومتی ندارد!
برنامه های نشست در نوبت عصر با سخنرانی حجت الاسلام حسین میرزایی نویسنده مقاله وضعیت جواز به کاربردن پول اعتباری از جهت شرعی ادامه پیدا کرد.
حجت الاسلام میرزایی در این برنامه اظهار داشت: مسئله پول، سیاست‌های پولی و انضباط مالی اگر درست حل نشود تبدیل به ام المصائب اقتصادی کشور می شود کما اینکه شده است.
وی افزود: بی تدبیری در انتخاب نوع پول که به تبع خود سیاست‌های خاص پولی و مالی را به دنبال خواهد داشت سرنوشت همه بازارهای کالا و خدمات را تحت شعاع قرار می‌دهد و بازار مسکن، خودرو، لوازم خانگی، مواد غذایی، دارو و… هرچند به خودی خود تمام تدابیر صحیح را به کار برند باز دچار آشفتگی و اضطراب می‌شوند.
حجت الاسلام میرزایی همچنین اظهار داشت: قانون ما در بانک مرکزی اینگونه بود که یک ریال معادل یک صدم گرم طلا بود که روسای جمهور و رئیس بانک مرکزی ها این قانون را رعایت نمی‌کردند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود ابراز داشت: عمده اشکالاتی که در بحث پول مطرح است، این است که آیات قرآن را نادیده می گیرند و بعد به بحث می پردازند؛ قاطعانه می گوییم اقتصاد مقاومتی نیز بدون پول مقاوم امکان پذیر نیست و پول اعتباری چنین مقاومتی ندارد.
در پایان حجت الاسلام قدیری به جمع بندی و بیان گزارش مختصری از فعالیت های صورت گرفته پرداخت و گفت: در طی ۲ سال اردوهایی در مشهد و تهران برگزار گردید تا شخصیت هایی مختلفی که در مورد نظام پولی اسلام سخنانی دارند به ارائه نظرات خود بپردازند .
وی ادامه داد: مبنای ما این بود که این تضارب آرا امسال شکل بگیرد و با مجموعه های مختلف ارتباطاتی گرفته شد و نزدیک به ۲۵ مقاله به دست ما رسید.
بیشتر بخوانید:
