به گزارش خبرنگار پایگاه خبری-تحلیلی صدای حوزه، برنامه شب گذشته جهان آرا که از شبکه افق سیما پخش شد، به موضوع وحدت اسلامی اختصاص داشت. میهمان این برنامه حجت‌الاسلام محمد تقی سیفایی، مدیرکل ادیان و مذاهب سازمان تبلیغات اسلامی بود که مشروح گفتگوی ایشان با مجری برنامه را در ادامه خواهید خواند.
مجری: جمهوری اسلامی به عنوان یک نظام سیاسی که بر اساس تفکر شیعه بنا نهاده شده است چطور می‌خواهد هم طلایه دار و پیشگام وحدت اسلامی باشد و هم به نوعی تمام مسلمانان جهان از فِرق مختلف را بر این مبنا دور خود جمع کند و خودش را محور قرار بداند؟ خیلی از افراد معتقدند که این نوع نگاه در ذات خود یک نوع ضدوحدت است. دیدگاه خود را پیرامون این زمینه بیان کنید.
حجت‌الاسلام سیفایی: مسئله وحدت امت اسلامی تقریرهای مختلفی دارد. یک تقریر که متاسفانه در حال شیوع است و در خیلی از مکانها جایگزین تقریر انقلابی در مبحث وحدت اسلامی شده است، یک همزیستی مسالمت آمیز است، که می توان با غیر مسلمان ها و غیر اهل کتاب و حتی حیوانات یک نوع همدستی را داشت. این مسئله را به عنوان مسئله وحدت اسلامی جا می‌زنند که انحرافی است.
ولی وقتی در فضای اسلامی از مسئله وحدت اسلامی صحبت می کنیم باید در همان پارادایم انقلاب اسلامی، به مسئله وحدت پرداخته شود. مسئله قیام برای خدا و شئون قیام برای خداست که مسئله وحدت را رقم می زند نه صرفاً یک تعایش سنی.
در مسئله قیام برای خدا تلاش بر این است که حاکمیت خدا را بر عالم رقم بزنیم و حتی در فرمایشات رهبر انقلاب در روز گذشته این مسئله پر رنگ بود که ما در مسئله وحدت اسلامی بر اینکه اسلام باید به جامعیت اش محقق شود متعصب هستیم.
مسئله این است که در این فضا آیا مأموریتی که انقلاب اسلامی برای خود متصور است چیز جدایی از ماموریت رسول مکرم اسلام است یا در امتداد همان قرار دارد؟
اگر در امتداد همان اصل است که همه امت اسلامی خود را وامدار و میراث دار ماموریت رسول مکرم اسلام می‌داند و آن موقع می‌تواند زیر این پرچم جمع شود. انقلاب اسلامی، تشیع را به عنوان یک فرقه در عرض فِرق دیگر نمی بیند؛ بلکه انقلاب اسلامی تشیع را به عنوان موتور پیشران امت اسلامی برای تحقق ماموریت رسول مکرم اسلام می‌داند.
در فرمایشات امامین انقلاب آمده که ما خود را موالیان مکتب اهل بیت می دانیم اما انقلاب اسلامی هیچگاه برای خود یک شناسه تک مذهبی فراهم نکرده ایم و ماموریت و شعار ها و آرمان های خود را کاملاً در مسیری که امت اسلامی سعادت خود را در آن می بیند قرار می دهیم.
وقتی انقلاب اسلامی پیروز شد، مسلمانان غیر شیعه، پیروزی انقلاب را نه پیروزی یک فرقه؛ بلکه پیروزی حاکمیت اسلام و پیروزی بخشی از بدنه امت اسلامی که می تواند پیشران بقیه ملت ها باشد، می‌دانستند.
مجری: بحثی که رهبر انقلاب در آن، وحدت را فراتر از یک تاکتیک و بلکه یک اصل می دانند را در این چارچوب می دانید؟
حجت‌الاسلام سیفایی: این فرمایش حضرت آقا دلنشین بود که فرمودند ما درباره وحدت اسلامی زیاد صحبت کرده ایم اما در مورد دو مسئله خیلی کم صحبت شده است؛ یکی آنکه فاصله با وضع مطلوب زیاد است، دوم اینکه ما در سالهای اخیر بعضاً دچار بازگشت هایی هستیم، یعنی جریان هایی که هنوز با باطن انقلاب اسلامی ارتباط برقرار نکرده‌اند، این امتِ انقلاب کرده و جلو رفته را بعضاً برمی‌گردانند.
مسئله این است که ما داریم دوباره به تنازعات مذهبی برمی گردیم؛ تنازعاتی که حضرت آقا ۲۰ سال پیش فرموده بودند که این تنازعات مذهبی را وارد بدنه امت اسلامی نکنید و علمای فریقین در فضای تخصصی گفتگو کنند اما وارد بدنه نکنید چرا که موجب کدورت امت اسلامی خواهد شد.
حضرت آقا فرمودند دشمن واقعاً دوست دارد که بیان کند انقلاب اسلامی ایران یک انقلاب شیعی است و به امت اسلامی بیان کنند که انقلاب اسلامی به شما مرتبط نمی‌شود و به یک فرقه خاص محدود می شود که اتفاقا این فرقه در مقابل شما قرار دارد.
تاکتیکی دیدن یک آسیب بسیار جدی است. مقام معظم رهبریدر مقام نظریه پرداز نیستند بلکه رهبر جامعه اسلامی هستند و آن چیزی که نیاز جامعه اسلامی است را دوباره تکرار می کنند. اگر می گوییم وحدت اسلامی یک تاکتیک یا استراتژی نیست بلکه یک اعتقاد اصیل قرآنی است و بخش مهم آن «اعتصام به حبل الله» که قرآن می فرمایند به صورت تکی امکان پذیر نیست؛ یکی از شرایطش ایمان جمعی مومنین و کفر جمعی به طاغوت است.
مشکل ما در عرصه وحدت، شعار‌های وحدت نیست؛ بلکه مانند خیلی دیگر از عرصه های انقلاب اسلامی مشکل در لوازم عرصه است که چقدر به لوازم تحقق پایبندیم. نمی‌شود خودم را در فضایی ببینم که برادر مسلمان خود از یک فرقه دیگر را فقط طرف دیگر مناظرات کلامی خودم ببینم و در عین حال انتظار داشته باشم که آن وحدتی که نیازمند تمدن سازی است محقق شود.
مجری: اگر بخواهیم عملکرد افراد و دستگاه‌های مسئول جمهوری اسلامی ایران در حوزه وحدت را آسیب‌شناسی کنیم، آن نقطه ضعف اصلی را چه می دانید و چه راه حلی برای آن پیشنهاد می دهید؟
حجت‌الاسلام سیفایی: مسئله‌ای که در فضای وحدت آزار دهنده است و از نقاط غفلت مسئولین اعم از بنده است این است که عرصه وحدت منحصر به برخی تشریفات و کارهای نمایشی دولتی و حاکمیتی شده است.
حضرت آقا در سخنان خود نیز فرمودند اکتفا به اینکه در سال یک روز هم جمع می‌شویم و سخنرانی می‌کنیم واقعاً یک از سر خود باز کردن وظیفه است. آن چیزی که وظیفه ما را تعیین می کند میدان است؛ ببینیم در میدان چقدر به تحقق مسئله نزدیک شده‌ایم.
یکی از مشکلات عرصه وحدت در این است که ما در مردمی سازی عرصه وحدت مشکلات جدی داریم و بعضاً به جلسات نمایشی و همایشی اکتفا می کنیم. مردم خود باید از فعالان عرصه وحدت باشند. تشکّلات مردمی که در عرصه وحدت فعال باشند، انگشت شمار هستند. وقتی عرصه ای حاکمیتی تعریف شد، فضا برای جولان تشکلات مردمی باز نیست.
بعضاً برخی از این تشکلات مردمی تاثیرشان از همایش های میلیاردی بیشتر است؛ چون جریان مردمی است که می‌تواند آزادتر از ملاحظات حاکمیتی به تحقق مسئله در زمین کمک کند.
جمهوری اسلامی ایران به خاطر نگاه امت اندیش خود -که طبق فرموده حضرت آقا از اولین مسائلی که ما از حضرت امام آموختیم نگاه امت محوری است- هزینه کمی نداده است، که مصادیقش در مسئله فلسطین، افغانستان و بوسنی و در مسائل مختلف امت اسلامی دیده می شود.
وقتی انقلاب اسلامی اینقدر متحمل هزینه می شود، فعالان عرصه وحدت نیز متحمل هزینه جدی خواهند شد، ولی نباید از این موضوع ترسید.
ما امروزه بعضاً با مسئولینی مواجه هستیم که دوست دارند در عرصه وحدت حرف های قشنگ و همه پسند بزنند که هیچکس بر آنها خرده نگیرد و متحمل هیچ هزینه ای نشوند؛ نتیجه این می‌شود که در عمل هیچ اتفاقی نمی افتد.
در قرآن کریم «و اعتصموا بحبل الله» به صورت امر بیان شده است؛ چرا مسئولان آن را اخلاقی برداشت می کنند و از آن یک وجوب فقهی برداشت نمی کنند که همه امت اسلامی را فرزندان رسول خدا بدانند که نسبت به تک تکشان مسئول هستند؟
مجری: به عنوان یک آسیب شناسی بحث حاکمیتی شدن وحدت مطرح شد و اینکه گفتید باید تشکلات مردمی وارد این عرصه شود. خود شما به عنوان فردی که در سازمان تبلیغات اسلامی در این زمینه مسئولیت داشته‌اید در این یک سال آیا به صورت عینی و مشخص کاری کرده اید که این عرصه بازتر شود و افراد دیگر نیز بتوانند کاری انجام دهند یا خیر؟
حجت‌الاسلام سیفایی: عرصه حاکمیتی عرصه تصدی‌گری نیست؛ بلکه عرصه تسهیلگری برای بازیگری جریان های فعال مردمی است.
ما نباید در عرصه عمل اینقدر فضا را امنیتی تصور کنیم. خطاب من بیشتر با دستگاه های فرهنگی است که پذیرفته‌اند که این عرصه صرفاً یک عرصه امنیتی است.
تعمیم دادن برخی خطاها و جنایت هایی که در هر فرقه ای امکان دارد اتفاق بیفتد به جوامع و فِرق، واقعا نتیجه عدم ورود جریان های مردمی به عرصه است.
ما نیازمند باز شدن عرصه برای حضور جریان مردمی در کشور هستیم و منِ مسئول باید در این موضع خودم را متصدی ندانم، بلکه خودم را تسهیل گر صحنه بدانم، برای اینکه مردم بتوانند با همدیگر ارتباط برقرار کنند.
مجری: نکات تکمیلی بحث و جمع بندی موضوع را بیان بفرمایید؟
حجت‌الاسلام سیفایی: بحثی که حضرت آقا در سالهای گذشته داشته اند این است که اگر امروز استکبار با جمهوری اسلامی ایران مخالف است به خاطر تشیع به ماهو یک مذهب نیست؛ بلکه به عنوان تشیع به عنوان یک حاکمیت اسلامی است. درحالی که استکبار با خیلی از حکام کشورهای اهل سنتی که در اطراف ما هستند همراه است؛ اما با حماس سنی، حزب الله شیعه و جمهوری اسلامی شیعه دشمن است.
آنچه امروز برای دشمنان خدا خطرآفرین است یک مذهب به ماهو مذهب که تنها یک سری مناسک دارد نیست بلکه روح حقیقت اسلامی است.
ما امروز در عرصه علمی و فکری نیازمند آن هستیم که متفکران مان فراتر از فرقه بیندیشند و خود را متولی حل مشکلات یک فرقه ندانند؛ بلکه خود را عالِم اسلام بدانند.
مسئله بعدی آن است که حضرت آقا فرمودند افرادی که تریبون دارند اگر احتمال می‌دهند مطلبی که بیان می شود با وحدت تزاحم دارد، به خاطر خدا آن حرف را نزنند؛ حتی اگر از واجبات درجه دوم باشد چون امروز در صحنه نبرد رویارویی امت پیامبر(ص) با جریان کفر جهانی قرار داریم و این صحنه، صحنه غفلت نیست.
نکته آخر اینکه در عرصه وحدت امت اسلامی به علما منحصر شده ایم، در صورتی که امت اسلامی یعنی ظرفیت های مختلف که نیازمند آن است که در راستای مردمی شدن اقشار مختلف به هم افزایی برسند.
آنها که با امام عصرشان همراه نبودند، عدم همراهیشان لزوما با هدف نبود بلکه با راهبرد امام خویش همراه نبودند. امروز راهبرد انحصاری رهبر برای رسیدن به تمدن اسلامی، مسأله وحدت همراه با لوازم تحقق آن روی زمین است.
/ پایان
اخبار مرتبط:
بیانات انقلاب در دیدار میهمانان کنفرانس وحدت اسلامى و جمعی از مسئولان نظام
