به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی صدای حوزه، دومین جلسه دوره آنلاین طلبه خبرنگار، پنجشنبه پنجم خردادماه با موضوع جنگ شناختی و تکنیک های عملیات روانی برگزار گردید. استاد این جلسه دکتر سیدمحمدرضا خوشرو، مدیر شبکه نسیم سیما در این جلسه پس از تعریف جنگ شناختی و عملیات روانی، تاریخچه ای از اولین عملیات های روانی را مرور کرد و در ادامه، به تشریح تکنیک های عملیات روانی و مصادیق آن پرداخت. این دوره با استقبال خوبی از طرف علاقه‌مندان به حوزه رسانه و جنگ شناختی مواجه شد. در ادامه بخش هایی از مطالب مطرح شده در جلسه دوم دوره را مرور می کنید.
دکتر خوشرو در ابتدا در تعریف جنگ نرم گفت: این جنگ در حقیقت شامل هرگونه اقدام روانی و تبلیغات رسانه‌ای است که جامعه هدف یا گروه هدف را نشانه می‌گیرد و بدون درگیری نظامی و گشوده شدن آتش، رقیب را به انفعال یا شکست وا می دارد. در جنگ نرم قاعده این است که قلب و ذهن افراد تصرف شود؛ آنگاه آن کسانی که قلب و ذهنشان تسخیر شد، در راستای اهداف دشمن خود عمل می‌کنند.
جنگ روانی استفاده برنامه ریزی شده از تبلیغات و دیگر اعمالی است که قبل از هر چیز با هدف تاثیر بر نظرات، احساسات، مواضع و رفتار جوامع دشمن بی طرف یا دوست به شیوه ای خاص برای اهداف ملی صورت می‌گیرد.
وی افزود: مارشال مک لوهان می‌گوید «جنگ هایی که در آینده رخ خواهند داد، به وسیله تسلیحات جنگی و در میدان‌های نبرد نخواهند بود بلکه این جنگ ها به دلیل تصوراتی رخ خواهد داد که رسانه‌های جمعی به مردم القاء می کنند».
گروه های هدف در جنگ نرم و رسانه‌ای
مدیر شبکه نسیم در ادامه گروه های زنان فعال در مبارزات برابری جنسیتی، شخصیت های دانشگاهی و روشنفکران مسلمان لیبرال و سکولار، صاحب‌نظران مذهبی جوان، روزنامه نگاران و نویسندگان میانه رو و فعالان اجتماعی را گروه های هدف در این گونه از جنگ معرفی کرد.
جنگ شناختی
وی افزود: اصطلاح جنگ شناختی نیازمند برخی فاکتورهاست؛ تشریح و تفسیر در متن امنیت ملی، به صورت فرایند اطلاعات غلط برای فرسودگی روانشناختی گیرنده‌های اطلاعات به طور گسترده تعریف شده است. اثرات این جنگ از طریق منابع اطلاعاتی مانند رسانه های اجتماعی و شبکه اینترنت به طور استراتژیک گسترش می‌یابد. جنگ شناختی هنگامی که به طور موثر تمرین می شود، دارای ماهیت موذیانه ای است و درک و واکنش معمولی ما نسبت به حوادث را مختل می‌کند.
توسعه راهبرد های جنگ شناختی
خوشرو خاطرنشان کرد ائتلاف نظامی ناتو در حال بحث بر روی یک سطح جدید، یعنی حوزه انسانی به عنوان حوزه ششم جنگ است. در تحقیقی با هزینه و حمایت ناتو در سال ۲۰۲۰ این شکل جدید جنگ به وضوح توضیح داده شده است: در حالی که اقدامات انجام شده در پنج حوزه به منظور تاثیرگذاری بر حوزه انسانی انجام می‌شود، هدف جنگ شناختی این است که همه را به یک سلاح تبدیل کند؛ مغز انسان میدان نبرد قرن بیست و یکم خواهد بود.
برخی تکنیک های عملیات روانی
تکنیک انتخاب عکس
دکتر خوشرو در تبیین تکنیک انتخاب عکس گفت: عکس تعیین کننده برداشت مخاطب از یک خبر است؛ چنانچه تصویر علاوه بر پیام های نهفته در خود، نوع برداشت از یک خبر را نیز تعیین می کند، از این رو باید گفت نسبت عکس به متن در خبر دیداری، همانند لحن به لفظ است در خبر شنیداری. خبرنگاران حرفه ای با دقت در انتخاب عکس، به یک خبر جهت می دهند یا پیامی ورای متن خبر را مخابره می کنند.
پیام خبر
وی سپس بیان داشت: گاهی در ورای آنچه بیان می شود، پیامی نهفته است که ضمیر ناخودآگاه مخاطب را هدف گرفته است.
«محصولات ما را فقط از نمایندگی های معتبر، آن هم با نشان مخصوص خریداری نمایید». در اینجا خبر متن فوق است و پیام آن این نکته است که این محصول آنقدر مشتری دارد که عده ای سودجو سعی در سوء استفاده از اعتبار شرکت دارند! همچنین در مواقعی در خصوص ارائه اخبار و اطلاعاتی در خصوص افراد ممکن است از حروف ابتدایی نام و نام خانوادگی وی استفاده شود تا مشابهتی باشد با آنچه که در ذکر نام متهمان لازم به استفاده می باشد. به تعبیر دیگر، پیام، به کار بردن حرف اول متهم و مجرم بودن فرد مورد اشاره است.
تکنیک همنشینی
خوشرو در بخش دیگری از این جلسه به تبیین تکنیک هم نشینی پرداخت و گفت: حامل های پیام، اعم از صوت، تصویر و کلمه وقتی به صورت مکرر در کنار هم قرار گیرند، بار مفهومی و معنایی آن به پیام همنشین تسری می‌یابد. رسانه‌های غربی با همنشین کردن واژه «اسلام» با «تروریسم» و «ایران» با «بمب اتم» و تکرار پی در پی آن، سبب شده‌اند تا با دیدن یا شنیدن هر کدام از واژه های اسلام و ایران، مفاهیم تروریسم و بمب اتم، خود به خود در ذهن مخاطب تداعی شود.
