شاید همه ما عبارت بهداشت فردی را بارها شنیده باشیم. معمولا از دوران مدرسه آموزشهایی پیرامون این مسالهی بسیار مهم به ما داده میشود.
اما به مرور زمان ممکن است نسبت به رعایت این نکات غافل شویم. گاهی اوقات عدهای از مردم سهلانگاری میکنند و این نکات خیلی ساده و در عین حال ضروری را انجام نمیدهند.
باید بگوییم رعایت بهداشت فردی هیچ ارتباطی با سن و سال افراد ندارد و هر شخص باید همیشه خود را موظف بداند تا این مسائل بهداشتی را در زندگی شخصی خود به کار گیرد و از انتقال آموزشهای لازم به افراد ناآگاه نیز دریغ نکند.
اگر همه ما به بهداشت فردیمان اهمیت دهیم علاوه بر اینکه شاهد کیفیت زندگی بهتر برای خودمان خواهیم بود قطعا میتوانیم به سلامتی هر چه بیشتر اطرافیانمان هم کمک کنیم. پیش پا افتادهترین آداب بهداشتی شاید مانع انتقال بسیاری از بیماریها به بدن افراد باشد. هر چند که بعضی از مردم به این مساله توجهی نشان نمیدهند و احتمالا با مشکلاتی هم مواجه خواهند شد.
اگر دقت کرده باشید در کشورهایی که از نظر بهداشت وضعیت نابسامانی دارند مردم هم از سلامت کافی برخوردار نیستند. پس بهداشت فردی ارتباط مستقیمی با سلامت افراد یک جامعه دارد. البته با پیشرفت علم پزشکی همواره روشها و اقدامات جدیدی هم در این راستا کشف میشود که خوب است ما نیز اطلاعات بهداشتی خود را آپدیت کنیم.
بهداشت فردی چیست
اینکه خودمان را موظف بدانیم تا بعضی عادات صحیح بهداشتی را وارد زندگیمان کنیم کار چندان سخت و طاقت فرسایی نیست اما در عوض بدنمان را در مقابل خیلی از بیماریها واکسینه میکنیم.
همیشه میگویند پیشگیری بهتر از درمان است و قطعا یکی از راههای اساسی در مقابله با بیماریها رعایت بهداشت فردی است. اگر اطلاعات کافی در این زمینه ندارید بهتر است آموزشهایی را دریافت کنید تا با مسائل به روز بیشتر آشنا شوید.
هر شخص باید به طور مسئولانه نسبت به رعایت بهداشت و انجام فعالیتهای صحیح حول این موضوع اقدام کند تا وضعیت سلامت خود و دیگران را به بهترین نحو ممکن ارتقا دهد.
خوب است بدانید رعایت بهداشت فردی میتواند به شکل موثری به افزایش طول عمر شما کمک کند. باید سعی کنید هر آنچه را که به سلامت اعضای داخلی بدن، پوست و مو، دهان و دندان و تغذیه شما تاثیر میگذارد به خوبی شناسایی کنید. حتی اقداماتی که در جهت بهبود وضعیت خواب و یا سلامت روح و روانتان هم انجام میدهید در دستهی بهداشت فردی قرار میگیرند.
اگر تا به امروز خود را ملزم به رعایت بهداشت نمیکردید پس وقت آن رسیده است که تغییر رویه دهید. قطعا سلامتی نعمتی بزرگ است که افراد تا وقتی آن را از دست ندهند قدرش را نخواهند دانست.
از آنجا که سلامتی مهمترین بخش از زندگیمان است قطعا باید برای حفظ آن هم تلاش کنیم. در این مقاله قصد داریم بیشتر، درباره چند مورد از نکات مربوط به بهداشت فردی و عادات درست و نادرست در این زمینه بحث کنیم.
اهمیت بهداشت فردی
اکنون که با مفهوم بهداشت فردی آشنا شدید، حتما به اهمیت استفاده از آن نیز پی بردهاید. با رعایت این اصل در منزل میتوانید از بروز برخی بیماریها در خود و خانوادهتان جلوگیری کنید.
برای مثال اگر فردی در خانواده با رعایت نکردن اصول بهداشتی به یک بیماری مسری مثل برخی بیماریهای پوستی مبتلا شود، سلامت سایر افراد خانواده را نیز به خطر انداخته است. رعایت بهداشت با اینکه مسئلهای آسان و پیشپا افتاده است، اما تاثیر به سزایی در کیفیت زندگی ما میگذارد.
برای حضور در اجتماع هم حتما باید به رعایت اصول بهداشتی اهمیت ویژهای بدهید. فردی را تصور کنید که در یک محیط بسته مثل اتوبوس قرار دارد و هیچ یک از اصول بهداشتی را رعایت نکرده باشد!
تحمل حضور چنین فردی حتی برای لحظاتی کوتاه هم دشوار است. شاید خود فرد متوجه علت دوری مردم و نگاه های سنگین آن ها نشود، اما قطعا دیگران را از خود رنجانده است. بنابراین اگر نمیخواهیم در اجتماع مورد نکوهش قرار بگیریم، باید اصول بهداشت فردی را به صورت تمام و کمال انجام دهیم.
چه خوب است که با آموزش اصول بهداشتی به فرزندانمان از سنین کودکی، آن ها را با اهمیت رعایت بهداشت در خانه و جامعه آشنا کنیم. کودکان در سنین پایینتر کمتر به اصول بهداشتی پایبند بوده و همین امر میتواند زمینهساز بروز بیماریهای گوناگون در آن ها بشود.
شاید توجیه کودکان برای انجام دقیق تمام موارد بهداشت فردی کار آسانی نباشد، بنابراین باید خودمان تلاشمان را بکنیم تا مراقب سلامت و بهداشت این عزیزان باشیم.
چند نکتهی مفید برای رعایت بهداشت فردی
بهداشت پوست
همان طور که میدانید پوست یک سپر محافظتی برای بدن محسوب میشود و وظیفه حفاظت بدن در مقابل ورود میکروبها، حفظ تعادل دمای بدن و دفع سموم را به عهده دارد. پس قطعا یکی از مواردی که باید در بهداشت فردی خود رعایت کنیم بهداشت پوست است.
بدن ما هنگام تعریق، شروع به خنک شدن میکند و این گونه دما را متعادل نگه میدارد. نکته مهم اینجاست که بهداشت پوست به معنی جلوگیری از تعریق نیست، بلکه این اتفاق امری طبیعی و لازم است. تنها کافیست بوی بد عرق را با استحمام به موقع از خود دور کنیم.
عرق به خودی خود بوی نامطبوعی ندارد اما زمانی که به سطح پوست میرسد میکروبهای روی پوست باعث ایجاد این بوی آزار دهنده میشوند. میزان تعریق افراد با هم متفاوت است و ما هنگامی که هوا گرم میشود عرق میکنیم تا سیر طبیعی از اتفاقات در بدنمان رخ دهد.
معمولا در سنین بلوغ میزان عرق نیز بیشتر خواهد بود و با هیجان، عصبانیت، ورزش، کمی گرما و استرس دچار تعریق میشویم. بعضی از اشخاص زمان تعریق، بوی بدنشان را استشمام نمیکنند اما متاسفانه باعث آزار اطرافیان میشوند.
در طول روز فعالیت غدد چربی و تعریق بدن باعث ایجاد چرک روی پوست میشود که این آلودگیها منافذ پوستیمان را میبندد. با شست و شوی به موقع بدن میتوانیم پوستی لطیف و سالم داشته باشیم و منافذ پوستمان را با آب و صابون کاملا پاکسازی کنیم.
برای جلوگیری از ایجاد بوی بد عرق باید علاوه بر استحمام به موقع، استفاده از مواد بوبر مخصوص بدن، تعویض مرتب لباسهای زیر و از بین بردن موهای زائد را فراموش نکنید. البته بعضی از افراد هم طبق عادات نادرستشان مدام در حال دوش گرفتن هستند که این کار باعث خشکی پوست خواهد شد و توصیه نمیکنیم.
همچنین به یاد داشته باشید تمام لوازم حمامتان باید شخصی باشند و بعد از اتمام کار آنها را در هوای آزاد خشک کنید.
بهداشت گوش
یکی دیگر از مسائلی که باید در جهت حفظ بهداشت فردی با آن آشنا شوید بهداشت گوش است. محافظت از این عضو بسیار حساس بدن باید کاملا اصولی و با دقت انجام شود.
شاید خیلی از مردم با جرم گوش خود مشکل داشته باشند و بخواهند مدام گوششان را جرمگیری کنند. اما در واقع باید بگوییم این ماده زرد رنگ برای سلامت گوش بسیار مهم بوده و کمک میکند تا حشرات و باکتریها به داخل گوش ورود نکنند.
بهترین کاری که میتوانید در جهت بهداشت گوش خود انجام دهید این است که اشیای نوک تیز را هرگز وارد گوشتان نکنید. با دستکاری کردن کانال گوش ممکن است پرده بسیار نازک آن آسیبی جدی ببیند.
برای تمیز نگه داشتن گوش کافیست بعد از استحمام با یک تکه پنبه و یا دستمال کاغذی بهداشتی به آرامی گوشتان را تمیز کنید تا فشاری به انتهای مجرای آن وارد نشود. طول کانال گوش ۵.۲ سانتی متر است و با داخل شدن هر جسم بی موردی میتوانید به سلامت این عضو حیاتی بدن لطمه بزنید.
برای حفظ سلامت گوشهایتان توصیه میکنیم هر چند وقت یک بار به پزشک مراجعه کنید و شنواییتان را مورد ارزیابی قرار دهید. مخصوصا افرادی که در معرض صداهای بلند هستند و یا به واسطهی شغلشان از گوش خود زیاد استفاده میکنند باید حتما برای اطمینان بیشتر به پزشک مراجعه کنند.
بهداشت مو
بهداشت مو یکی از نکات بسیار مهم است که هرگز نباید از آن غافل شد. اگر به دنبال داشتن مویی زیبا و پرپشت هستید پس باید به خوبی از موهایتان نگهداری کنید. در این قسمت به چند مورد مهم اشاره میکنیم:
ویتامینه کردن موها
شاید خیلی از مردم عادت داشته باشند موهایشان را مدام با شامپو شست و شو دهند و خیال میکنند این کار باعث سالم ماندن مو میشود.
در حالیکه باید بگوییم شست و شوی بیش از اندازه، چربی پوست را از بین میبرد و موها هم کدر و بدحالت میشوند. سعی کنید در استفاده از شامپوها اعتدال را رعایت کنید تا موهایتان آسیب نبینند. البته برای کمک به بهبود سلامت موها هر چند وقت بک بار با استفاده از حنا، تخم مرغ و دیگر مواد طبیعی مفید، موهایتان را ویتامینه کنید. با این کار موهایی براق و سالم خواهید داشت.
نکات مربوط به شست و شوی مو
هر زمان که احساس کردید موهایتان کثیف شده است حتما حمام کنید.
هنگام استفاده از شامپو دقت داشته باشید که ابتدا آن را با آب رقیق کنید تا آسیب کمتری به موهایتان وارد شود.
اینکه فکر کنید شست و شوی طولانی و به دفعات زیاد میتواند مو را تمیز کند سخت در اشتباه هستید. کافیست فقط یک بار و آن هم به آرامی موهایتان را در حمام بشویید.
شامپو را برای مدت طولانی روی پوست سر نگه ندارید، این کار میتواند برای سلامت پوست و موی شما مضر باشد.
روش نگهداری مو
علاوه بر رعایت نکات گفته شده برای سلامت موها، عوامل دیگری هم در این مساله دخیل هستند.
شما باید سعی کنید در برنامه غذایی روزانهتان از میوهجات و سبزیجات تازه نیز استفاده کنید تا کمبود ویتامین به سراغتان نیاید.
معمولا فقر آهن، کمبود ویتامینهای گروه B و روی میتواند به ریزش مو منجر شود. یکی دیگر از موارد تاثیرگذار در سلامت موها روغن مالی و یا ماساژ پوست سر است که امری رایج و بسیار صحیح میباشد. میتوانید با انگشتانتان به صورت دورانی پوست سر را ماساژدهید تا خونرسانی به پوست بیشتر صورت بگیرد.
بهداشت دهان و دندان
رعایت بهداشت دهان و دندان کاریست که باید برای حفظ سلامت دندانها و همینطور سلامت عمومی بدنمان انجام دهیم.
اگر دندانهای تمیز و دهانی خوشبو داشته باشیم یعنی به طور موفقی بهداشت فردیمان را در این زمینه رعایت کردهایم. دندان سالم میتواند نقش مهمی در سلامتی ما ایفا کند که در این قسمت از مطلب میخواهیم به طور مختصر آموزشهایی را خدمت شما ارائه دهیم:
استفاده از نخ دندان
متاسفانه بعضی افراد به استفاده از نخ دندان اهمیت چندانی نمیدهند که باید بگوییم اشتباه بزرگی مرتکب میشوند.
حتی تعدادی هم که این موضوع را رعایت میکنند ممکن است، روش اصولی این کار را ندانند و به شکل غلطی نخ دندان بکشند.
روش صحیح بدین صورت است که ۳۰ سانت از نخ دندان را جدا کنید و آن را بین انگشتان قرار داده و به آرامی لای دندانها به وسیله انگشت شصت و سبابه خود تمیز کنید.
برای نخ کشیدن بین هر شیار از قسمت تمیز نخ استفاده کنید تا اگر عفونتی بین دو دندان وجود دارد به جای دیگری منتقل نشود.
مسواک زدن
مسواک زدن هم به اندازه نخ دندان بسیار حائز اهمیت میباشد هرچند که بعضی از افراد دل به خواهی از مسواک استفاده میکنند. علاوه بر روش صحیح مسواک زدن، انتخاب نوع مسواک و همینطور خمیر دندان هم اهمیت دارد.
برای اینکه این فرآیند را به خوبی انجام دهید عجله نکنید زیرا مسواک زدن مفید، باید بین ۵ تا ۷ دقیقه طول بکشد. بهترین زمان مسواک بعد از صرف غذا و علیالخصوص خوردن مواد شیرین است.
البته باید بدانید که شب قبل از خواب و صبح پس از بیدارر شدن مسواک را هرگز فراموش نکنید چون در طول خواب دهان میتواند مکان تجمع باکتریهای مضر باشد. اگر امکان مسواک زدن برایتان مهیا نبود سعی کنید با آب خالی یا آب نمک دهانتان را بشویید.
حواستان باشد هنگام مسواک زدن نظم خاصی را رعایت کنید تا دندانی را برای نظافت جا نگذارید. از یک فک شروع کنید و به آرامی با حرکات رفت و برگشتی سطح دندانها را تمیز کنید و بعد به سراغ فک دیگر بروید و این کار را تکرار کنید.
برای اینکه سطوح طرفین دندانها نیز به خوبی مسواک شود، باید مسواک را به صورت ۴۵ درجه گرفته و از پایین لثهها مسواک را به سمت بالا بکشید. لازم است گوشزد کنیم که نه تنها دندانها بلکه سطح زبان هم نیاز به مسواک و نظافت دارد تا باکتریهای مضر از روی آن پاک شوند.
چک آپ های دائم
معمولا توصیه میشود که هر ۶ ماه یک بار به دندان پزشک مراجعه کنید تا از سلامت دندانها و لثه خود مطمئن شوید. البته افرادی که به بیماریهای طولانی دهان و دندان مبتلا هستند باید زودتر از این موعد به پزشک خود رجوع کنند.
فایدهی این چکآپها این است که در صورت بروز هر مشکلی در دهان مانع سرایت آن به قسمتهای دیگر میشویم و با معالجهی یک دندان پوسیده دندانهای کناری را نجات میدهیم.
در کنار این توصیه نقش موثر رژیم غذایی سالم را از یاد نبرید. خوردن غذاهای حاوی کلسیوم ویتامن D، A و C برای داشتن دندان و لثهی سالم بسیار ضروریست.
سخن پایانی
رعایت بهداشت فردی امریست که باید به صورت خودکار و بدون تذکر دیگران انجام شود و هر کدام از ما وظیفه داریم برای حفظ سلامت خود و دیگران این مساله را جدی بگیریم. رعایت خیلی از نکات مهم در این رابطه، زمانی از شما نمیگیرند و حتی هزینهای هم روی دستتان نمیگذارند پس از اهمیت آنها غافل نشوید.
همه ما به دنبال داشتن بدنی سالم و فاقد هر بیماری هستیم اما شاید ندانیم با رعایت بهداشت فردی قادر خواهیم بود خیلی از بیماریها را از خود دور نگه داریم.
با رعایت بهداشت میتوانیم زنجیرهی انتقال بسیاری از بیماریهای مسری را نابود کنیم و گامی موثر در جهت سلامت خود و اطرافینمان برداریم. گاهی اوقات عدم رعایت این مسائل به ظاهر پیش پا افتاده، میتواند روی روابط ما با دیگران تاثیر نامطلوبی بگذارد و مورد قضاوتهای آزار دهندهای قرار بگیریم.