به گزارش صدای حوزه، FATF یا گروه ویژه اقدام مالی (در پولشویی) یک سازوکاری است که باید کشورها برای مبادلات مالی به آن بپیوندند. این موضوع در ایران بعد از برجام بسیار داغ شد. دولت هم لوایحی به مجلس ارسال کرد تا این موضوع در دستور کار قرار گیرد. بعد از بررسی در مجلس دهم FATF تصویب شد و به شورای نگهبان رفت و این شورا FATF را رد کرد و پرونده آن در مجمع بررسی شد.
هیئت عالی نظارت در مجمع تشخیص مصلحت نظام لوایح دولت را رد کرد، اما در صحن مجمع رأی گیری برای آن انجام نشد. طبق قانون اگر یکسال طرح یا لایحه‌ای در مجمع مسکوت بماند و بررسی نشود نظر مجمع همان رأی شورای نگهبان خواهد بود. حالا بعد از دو سال دوباره دولت نامه‌ای به رهبر معظم انقلاب اسلامی نوشته است و ایشان هم ابلاغ کردند که مجمع با کار کارشناسی دوباره اف ای تی اف را بررسی کنند.
با توجه به نظرات بیشتر اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام در دو سال اخیر به نظر می‌رسید که FATF در مجمع رأی نیاورد، اما دولت در این زمینه کوتاه نیامد و طی نامه‌ای به رهبر معظم انقلاب خواستار موافقت با ادامه بررسی این لوایح در مجمع شد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی هم دستور بررسی در مجمع را صادر کرد. در چند روز گذشته برخی اخبار حکایت از آن دارد که برخی اعضای مجمع با حفظ «حق شرط» FATF در مجمع پذیرفته شود!
گواه این استدلال صحبت‌های باهنر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است. وی گفت:
در مجمع هنوز درباره اف ای تی اف بحث می‌شود و این موضوع یک دور معطل شد و به نتیجه نرسید. ریاست محترم جمهور نامه‌ای برای رهبری مرقوم داشتند و خواستند مجمع علاوه بر اتمام وقت بررسی باز هم مساله را بررسی کند و دو جلسه است که در کمیسیون‌های مربوطه بررسی می‌شود. فکر می‌کنم ظرف ۱۵ روز آینده به صحن مجمع بیاید و امیدواریم مجمع نظر خوبی بر اساس منافع ملی، داشته باشد. اف ای تی اف به احتمال زیاد تصویب می‌شود ولی حق تفحص‌ها باید در کنار این بررسی شود که امروز هم فقط حق تفحص‌ها مورد بررسی است.
نظر اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره FATF
در همین رابطه نگاهی انداختیم به نظر اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره FATF در طول چند سال اخیر.
۱-آیت‌الله آملی لاریجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام:
آیت‌الله آملی لاریجانی افزود: البته به نظر بنده هم پالرمو و هم CFT خطر امنیتی بالایی دارد، البته خطر CFT برای امنیت بیشتر هم هست. اینکه FATF هر دفعه می‌گوید، این آخرین مهلت است، شما فکر می‌کنید به این تهدیدات و امثال آن گوش می‌کنم؟
۲-محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام:
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه اقدام اخیر شورای FATF در دست گذاشتن بر روی ۲ مورد خاص مشکوک است، گفت: آیا این دخالت یک گروه خارجی در مسائل داخلی ایران نیست؟
۳-حسن روحانی:
بدون تصویب لوایح FATF روابط بانکی ما با دنیا به راه نمی افتد. فردا اگر به مشکل بانکی در دنیا خوردیم، مردم نگویند دولت ناکارآمد بود.
۴-آیت‌الله رئیسی:
می‌گویند ما تضمین نمی‌کنیم با امضای این کنوانسیون مشکل اقتصادی حل شود، سوال ما این است در خصوص FATF ما قانون داخلی تنظیم کرده بودیم و گفته بودیم مردمی که برای رهایی خود از مشکلات به پاخیزند، از دایره تروریسم مستثنی هستند که این را مجلس پذیرفت، اما FATF بیانیه صادر کرد و گفت، نباید هیچ قید و شرطی وجود داشته باشد! این چگونه است که آنها برای قانون داخلی ما بیانیه صادر میکنند؟
۵-محمدباقر قالیباف در دانشگاه گیلان:
FATF می‌خواهد کشورهایی که خلاف جریان سرمایه‌داری حرکت میکنند را از دسترسی به نظام مالی جهانی محروم کند.
۶-آیت الله جنتی:
دبیر شورای نگهبان در خطبه‌های نماز جمعه از امضای سند اف‌ای‌تی‌اف(FATF) انتقاد کرد، درحالی که پیوستن ایران به توافق بین‌المللی FATF با تایید شورای نگهبان صورت گرفته است. دبیر شورای نگهبان روز جمعه ۱۹ شهریور گفت: نمی‌دانم با چه جراتی محرمانه یک سند را امضا کردند به نام FATF. آنها می‌خواهند به نام مبارزه با پولشویی اطلاعات مالی و بانکی ما را به دشمن بدهند می‌خواهند خودمان خودمان را تحریم کنیم. این یک تحریم خودی است.
۷-آیت الله شب زنده‌دار:
وی از اعضای شورای نگهبان است که این لوایح در آن رد شد ولی نظر صریحی در این مورد نداشته است.
۸-سعید جلیلی:
آنهایی که مدافع پیوستن به پالرمو و CFT هستند می‌گویند می‌خواهیم بهانه‌ها را کم کنیم! خب این مسیری است که شما یکبار طی کردید! چه تضمینی وجود دارد؟!
۹-پرویز داوودی: عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه معاهده «FATF» بدتر از کاپیتولاسیون است گفت:
این معاهده به دنبال فهمیدن چرخه مالی نهادهای حساس جمهوری اسلامی است تا از طریق آن برای دولت‌های غربی اعمال نفوذ و جاسوسی کند.
۱۰-آیت‌الله دری نجف‌آبادی:
وی در گفتگویی با بیان نقد حقوقی به هجمه دولتی‌ها درباره FATF گفت: کسانی نظر مجمع را نقد میکنند که به رغم وظیفه قانونی همواره در جلسات مجمع غایب هستند.
۱۱-سرلشکر باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح گفت:
در معاملات بین المللی باید توجه بسیار شود تا استقلال ما زیر سوال نرود و در این زمینه در مسئله FATF این سوال مطرح است که پذیرش این معاهده استقلال ما را در بر می‌گیرد یا خیر؟
۱۲-محمدجواد ظریف:
در مصاحبه‌ای رادیویی گفت ما عضو FATF نمی‌شویم. بلکه ما از لیست کشورهای غیر همکار FATF خارج می‌شویم و به لیست کشورهای همکار FATF اضافه می‌شویم. در حال حاضر بیش از ۲۰۰ کشور و سازمان‌های بین‌المللی همکار FATF هستند و تنها دو کشور ایران و کره شمالی به عنوان دو کشور غیر همکار FATF شناخته می‌شوند.
۱۳-علی لاریجانی رئیس سابق مجلس با اشاره به پیشینه تصویب قوانین چهارگانه FATF می‌گوید:
بسیاری از منافع ملی دچار کشمکش‌های سیاسی شده اگر واقعا این قوانین خلاف منافع ملی بود، چرا سال ۸۶ تصویب کردید؟
۱۴-علی شمخانی:
وی مواضع مشخصی ارائه نکرده است. برخی نمایندگان گفته‌اند که وی در مجلس از این لوایح حمایت کرده ولی در جمع خبرنگاران هم گفته که نظر شورای عالی امنیت ملی درباره FATf مثبت است.
۱۵-مجید انصاری:
با رد FATF دور زدن تحریم‌ها سخت‌تر می‌شود.
۱۶-عارف:
عدم الحاق به FATF می‌تواند خسارات جدی به دنبال داشته باشد.
۱۷-سیدمحمد صدر:
امیدواریم اکنون آن نظرات خیلی منفی نسبت به این لوایح کنار گذاشته شود.
۱۸-محمدرضا باهنر:
وی یکی از افرادی است که نظرات بسیار متناقضی درباره این لوایح دارد. وی در سال ۹۵ ضمن حمایت از این لوایح گفته بود باید از فرصت FATF استفاده کنیم/ پیوستن به این کنوانسیون خواست مجلس هفتم و نهم بوده است. وی بعدها هم گفته بود که برخی نظرات موافق و مخالف دارند و این لوایح بسیار موضوع پیچیده ای است.
۱۹-علی اکبر ناطق نوری:
نظر صریحی از وی درباره fatf وجود ندارد، اما در دو جلسه رأی گیری این موضوع غایب بود.
۲۰-علی‌اکبر ولایتی، مشاور رهبر انقلاب و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در این باره گفته:
ما باید با این نوع تحریم‌ها مبارزه کنیم؛ نه اینکه از آنها تبعیت بکنیم.
۲۱-آیت الله مدرسی یزدی:
نظر مستقیمی از وی در رسانه‌ها وجود ندارد، اما او از اعضای شورای نگهبان است که لوایح اف ای تی اف را رد کرده است.
۲۲-مجتبی ذوالنوری:
وی از مخالفان سرسخت این لوایح است و می‌گوید که تحریم مجدد ایران است.
۲۳-غلامعلی حداد عادل:
آقای روحانی در روزهای اخیر گفته است که رهبر انقلاب مخالف تصویب پالرمو در مجمع هستند. اگر واقعاً اینگونه بود که ما حرفی نداشتیم ولی ایشان نظر ندادند و وظیفه جمع‌بندی و نظر نهایی را به مجمع تشخیص مصلحت نظام واگذار کردند و گفتند در این اشکالاتی که گرفته‌اند و مطالبی که می‌گویند «امعان نظر» کنید. چه تضمینی وجود دارد که کاری که آمریکا در قضیه برجام کرد، درباره پالرمو هم تکرار نکند و پس از انجام تعهدات ایران کاری کند که ما هیچ نفعی از پیوستن به این کنوانسیون‌ها نبریم.»
۲۴-مصطفی میرسلیم:
وی هم یکی دیگر از مخالفان لوایح چهارگانه است که در انتخابات سال ۹۶ از رقبای روحانی محسوب می‌شد. او که در این انتخابات حتی حمایت حزب موتلفه را هم از دست داده بود، معتقد است: «لایحه دولت مخالف شرع و قانون اساسی است.»
۲۵-احمد توکلی:
وی که در دوره هفتم مجمع تشخیص مصلحت نظام به عنوان عضو حقوقی منصوب شده، از مخالفان تصویب لوایح FATF است. توکلی که پیش از این درباره دولت روحانی موضعی معتدلی داشت، پس از رونمایی از سازوکارهای مالی اروپا، تصمیمش درباره تصویب لوایح FATF در مجمع را تغییر داد و گفت: «درباره پذیرش FATF ابهام داشتم اما بیانیه وقیحانه اروپا و شرایط تحقیرآمیزش برای تجارت با ایران در اینستکس نشان داد در مقابل مستکبران، هرچه کوتاه بیاییم، طلبکارتر و گستاخ‌تر می‌شوند و پایانی هم ندارد. تجربه و منطق می‌گوید التماس از متکبر، معیشت را بر مردم تنگ‌تر خواهد کرد.»
۲۶-سردار احمد وحیدی،
وزیر دفاع و پشتیبانی دولت دهم بود که به نظر می‌رسد از مخالفان تصویب لوایح چهارگانه در مجمع است. وحیدی در سخنانی انتقادی درباره این لوایح گفته: «در موضوع FATF شاهد هستیم که آنها در پوشش یک سازمان مبارزه با پولشویی یک جریان شکل‌دهنده امنیتی را به وجود آورده‌اند و در حقیقت FATF یک سازمان اقتصادی نیست بلکه یک سازمان امنیتی است. آنها با شکل دادن بهFATF می‌خواهند قدرت علمی هسته‌ای ما را کاهش دهند، لذا دشمن وقتی مشاهده کرد نمی‌تواند با قطعنامه مانع پیشرفت هسته‌ای ما شود، مسائل هسته‌ای را هم جزئی از FATF قرار دادند تا به‌وسیله اجبار در پذیرش آن، مانع پیشرفت ما شوند. »
۲۷-محمدجواد ایروانی،
یکی از استادهای اقتصاد عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است که در کارنامه خود ریاست ستاد اجرایی فرمان امام به مدت ۱۰ سال را دارد. از اظهارات او اینگونه برمی‌آید که از مخالفان لوایح چهارگانه است. او گفته: «در اصل موضوع یعنی پالرمو اصلاً شفافیتی نیست. کشوری که مورد تحریم‌های زیادی قرار گرفته و ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا برخلاف قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، نفت ما را تحریم کرده، آیا ما هم باید بایستیم و نفتمان را نفروشیم؟ آیا باید تسلیم اینها شویم؟ ….» ایروانی همچنین در پاسخ به موافقان این لوایح گفته: «عده‌ای دوست دارند لوایح سی‌اف‌تی و پالرمو باز نشود، مرتباً برای تصویب فشار می‌آورند و مصاحبه میکنند. وقتی ابعاد این موضوعات به صورت کارشناسی و مبتنی بر اطلاعات واقعی روشن شود، آن موقع می‌توان به جمع‌بندی رسید.»
۲۸-حسین مظفر،
هم به نظر می‌رسد یکی دیگر از مخالفان لوایح FATF است. او گفته:«علت مخالفت بخشی از اعضای مجمع تشخیص با تصویب پالرمو این است که معتقدند ایران در جریان مذاکرات هسته‌ای که به توافقنامه برجام ختم شد نیز با وجود این که به تمامی تعهدات خود پایبند بود ولی در نهایت این توافقنامه منفعت چندانی برای کشور نداشت. از آنجا که ما در دوران تحریم هستیم، دنیای استکبار به دنبال آن است که تمامی اطلاعات مالی کشور را به‌دست آورده و به این واسطه منافذ دور زدن تحریم‌ها را مسدود کند.»
۲۹-آیت‌الله موحدی کرمانی،
که در سال ۹۳ پس از درگذشت آیت‌الله مهدوی‌کنی به عنوان دبیرکل جامعه روحانیت مبارز انتخاب شد، همواره از مخالفان دولت محسوب می‌شده است. او به طور آشکار از لوایح مرتبط با FATF و خصوصاً لایحه پالرمو انتقاد کرده و گفته: «بحث کمیسیون مبارزه با جرایم سازمان‌یافته یا به اصطلاح پالرمو اکنون در مجمع مطرح است و خوشبختانه مجمع در حال بررسی دقیق نقطه‌های ضعف ورود به این کنوانسیون را بیان می‌کند. من در مجمع امیدوار هستم که این بحث‌ها ادامه پیدا کند و منجر به این شود که مجمع به این موضوع رأی ندهد.»
۳۰-غلامرضا مصباحی‌مقدم،
سخنگوی جامعه روحانیت مبارز از مهم‌ترین تشکل‌های اصول‌گرایان است که این روزها در مجمع تشخیص مصلحت نظام در مقام مخالفت با اظهارات رئیس‌جمهور مصاحبه می‌کند. به نظر می‌رسد مصباحی‌مقدم هم این روزها از مخالفان جدی تصویب لوایح FATF در مجمع تشخیص مصلحت است. او چندی پیش درباره این لوایح گفته بود: «رئیسFATF مسئول میز ایران در وزارت خزانه‌داری آمریکا بوده است. همین فرد در پاسخ به یک نماینده کنگره می‌گوید، بگذارید ایران به FATF کامل بپیوندد، ما ابزار لازم برای جلوگیری از دور زدن تحریم‌ها را به دست خواهیم آورد. »
۳۱-محمود احمدی‌نژاد،
را می‌توان سرحلقه مخالفان دولت در مجمع تشخیص مصلحت نظام دانست، هرچند، محمود احمدی‌نژاد پس از رد صلاحیت در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۶ با همه مخالف شده و جز حلقه محدودی از یارانش، حمایت هیچ‌کدام از طیف‌های اصول‌گرا را به همراه خود ندارد. او این روزها با تمامی قوا مخالفت می‌کند و لوایح مرتبط با FATF هم جز مسائلی است که احمدی‌نژاد در استراتژی مخالفت‌هایش گنجانده است. مانند همیشه هم او تصمیم‌گیری درباره مسائل مهم کشور را به ملت واگذار می‌کند و در توئیتی درباره این لوایح هم تاکید کرده: «هیچ توافقنامه بین‌المللی نباید بدون رأی و تأیید مردم ایران امضا شود.»
۳۲-محمدحسین صفارهرندی،
که از سال ۸۴ تا ۸۸ وزیر فرهنگ و ارشاد احمدی‌نژاد بود، این روزها در مجمع تشخیص مصلحت نظام هم از مخالفان دولت روحانی محسوب می‌شود. او هم مانند همتایانش در دولت احمدی‌نژاد که در مجمع حضور دارند از مخالفان لوایح چهارگانه است. صفارهرندی گفته: «اعلام می‌کنم که نه‌تنها معتقدم پیوستن ایران به FATF فایده‌ای برای مردم ایران ندارد بلکه مضراتی برای زندگی و اقتصاد آنها خواهد داشت. اینکه بگوییم کالاها با پذیرفتنFATF درصد ارزان می‌شود، گروگان‌گیری معیشت و رفاه مردم با یک بازی سیاسی است و پشتوانه عقلانی ندارد.
۳۳-آیت‌الله مجتهد شبستری،
امام جمعه سابق تبریز که با حکم رهبر انقلاب در سال ۹۶ وارد مجمع تشخیص مصلحت نظام شده هم را می‌توان این روزها در ردیف مخالفان تصویب لوایح مرتبط با FATF دانست. به نظر می‌رسد آن چه بیش از همه روی نظر این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تأثیر داشته، صحبت‌هایی است که در مجمع تشخیص مصلحت نظام انجام شد؛ نکته‌ای که مجتهد شبستری خود به آن اشاره کرده و گفته: «فضای غالب در مجمع تشخیص مصلحت نظام مخالفت با پالرمو است و هرچه زمان می‌گذرد، مخالفان پالرمو در مجمع تشخیص بیشتر می‌شود چرا که استدلال‌های متقن مخالفان پالرمو نظر برخی اعضای مجمع که پیش‌تر موافق بودند را تغییر داده است.»
۳۳-حسن فیروز آبادی،
رئیس سابق ستاد کل نیروهای مسلح هم از مخالفان FATF در مجمع است. او با اشاره به تضاد تعاریف جمهوری اسلامی و طراحان FATF در خصوص این کنوانسیون گفته: یکی از مشکلات اساسی ما با این کنوانسیون معنا و مفهوم تروریسم از دید غربی‌ها است. عمده ایرادی که در این کنوانسیون وجود دارد تضاد در تعاریف جمهوری اسلامی و غربی‌ها در خصوص تروریسم و گروه‌های تروریستی است.
۳۴-محسنی اژه‌ای:
موارد مطرح شده در FATF کشور را بیشتر گرفتار می‌کند.
۳۵- علی آقامحمدی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام درخصوص دو لایحه باقیمانده از لوایح FATF، گفت:
تا یقین حاصل نکند که برای مصلحت بزرگ‌تر این مفسده را بپذیرد، قطعا قانع نخواهد شد.
افرادی مانند؛ محمد فروزنده، داوود دانش جعفری، حسن صانعی، اعرافی، صادق واعظ زاده، حسین محمدی و علی‌اکبر ناطق‌نوری نیز اگرچه اظهار نظر مشخصی از آنها در فضای مجازی یافت نمی‌شود؛ اما خبرهای واصله حاکی از آن است که در جلسات مجمع، در موضع موافق موضع‌گیری کرده‌اند.
مرحوم سیدمحمد میرمحمدی و مرحوم آیت الله امینی و یزدی هم فوت کرده‌اند.
