روش ها و تکنیک های افزایش و بهبود فن بیان ، به شما کمک می کنند تا بتوانید نحوه صحبت کردن خود را چندین برابر جذاب‌تر کنید. در این مقاله ۲۲ مورد از راه های تقویت فن بیان را معرفی کرده‌ایم.
نکته مهمی که باید همواره به آن توجه داشته باشید این است که یادگیری آموزش های فن بیان تنها مربوط به زمان هایی نیست که شما برای یک جمع ۲۰۰ نفره صحبت کنید و یا اینکه شغلی داشته باشید که به این مهارت نیاز داشته باشد. برای هم‌صحبتی با دوستان و والدین‌تان نیز باید این مهارت‌ها را بیاموزید.
به گفته «برایان تریسی»، نویسنده کتاب‌های خودیاری: «سخنرانی خوب همانند همایش، فیلم و یا آوازی خوب است. با به دام انداختن توجه شنوندگان آغاز شده، نکته نکته پیش می‌رود و با قدرت به پایان می‌رسد.»
شما باید این توانایی را به خوبی یاد بگیرید تا بتوانید هم صحبت خوبی برای دیگران باشید، چه با یک نفر صحبت کنید و چه در جمعی چند نفره.
فن بیان قوی ؛ سوخت موتور یک سخنرانی است
هر چقدر موضوع سخنرانی شما جذاب و تاثیرگذار باشد و برای نوشتن متن آن زمان بگذارید و مطالعه کنید، تنها زمانی می‌توانید در ارائه خود موفق شوید که مهارت‌های فن بیان را به خوبی بشناسید.
به همین دلیل برای ارائه سخنرانی موفق و تاثیرگذار باید به تکنیک های بهبود فن بیان آگاه باشید. تکنیک هایی که به شما آموزش می‌دهند چگونه زبان بدن، ترس و استرس، نحوه صحبت کردن، تن و لحن صدا و دیگر موارد مهم و اساسی را کنترل کنید تا توانایی برقراری ارتباط با مخاطب را به دست آورید.
شما با آموزش دیدن، تمرین و استفاده از راهکارهای متنوع، به راحتی می‌توانید به تقویت فن بیان خود کمک کنید.
عوامل موثر
در یک سخنرانی موفق عوامل زیادی مانند مکث ها، تکیه کلام ها، تلفظ صحیح عبارات و لغات و همچنین آگاهی به دستور زبان می‌توانند در زیبایی کلام و فن بیان شما تاثیر بسزایی داشته باشند. مجموعه استفاده از این عوامل، به عنوان روش های افزایش فن بیان شناخته می‌شوند.
ذکر این نکته ضروری است که شما می‌توانید با بیانی کسل کننده، متن عالی یک سخنرانی را به تباهی بکشانید. به همین دلیل است که می‌گوییم فن بیان، سوخت موتور یک سخنرانی است.
چرا یادگیری راه های تقویت فن بیان لازم است؟
حتما شما هم این سخن معروف را شنیده اید که می‌گویند: «فلانی حرف های قشنگی می‌زند، ولی قشنگ حرف نمی‌زند.» این عبارت معروف به اهمیت فن بیان قوی در ارتباطات روزمره ما اشاره دارد. در واقع شما هرچه زیباتر، شمرده تر و با احساس تر صحبت کنید، کلام تان تاثیرگذاری و نفوذ بیشتری داشته و در نتیجه به رابطه شما با اطرافیان تان بهبود می‌بخشد.
گفتنی است نحوه صحبت کردن شما در مورد موضوعات مختلف است که به شنونده کمک می کند، منظور سخنان‌تان را به درستی و یا به اشتباه برداشت کند.
قصد ما از برقراری ارتباط با دیگران از طریق صحبت کردن این است که بتوانیم:
- به طور دقیق موضوع را برای دیگران روشن کنیم،
- در مخاطب تاثیر گذاشته و او را متقاعد کنیم،
- مخاطب را به انجام کاری وادار کنیم (کاری که یا به نفع ما و یا به نفع خود مخاطب باشد)،
- با صحبت‌های خود سرگرمی ایجاد کنیم.
نتایج استفاده از تکنیک های بهبود فن بیان
زمانی که بتوانید با استفاده از روش های افزایش فن بیان ، لحن و بیان خود را بهبود بخشید به نتایجی دست پیدا می‌کنید که بسیار برای‌تان مفید و موثر خواهند بود. می‌توانید:
- بسیاری از پیش داوری‌های شکل گرفته در مورد خود را تغییر دهید،
- احترام دیگران را به تفکر و عقایدتان جلب کنید،
- نظر مخالف خود را راحت‌تر در جمعهای مختلف بیان کنید،
- از افکار و عقاید خود به بهترین شکل دفاع کنید،
- گفتگو را به سمت و نتیجه مورد دلخواه پیش ببرید.
استفاده از مهارت فن بیان در همه زمان‌ها
فرقی نمی‌کند مخاطب شما یک کودک پنج ساله باشد یا فردی هفتاد ساله؛ تفاوتی ندارد برای یک جمع سه نفره از دوستان‌تان صحبت کنید یا برای یک سالن ۱۲۰ نفره؛ برای آنکه بتوانید کلام موثرتری داشته و مخاطب‌تان را با تفکرتان همراه کنید، لازم است به اصول و تکنیک‌های لازم برای داشتن فن بیان قوی آگاه باشید و به درستی آموزش ببینید.
اینکه بدانید چگونه صحبت کنید و هر کلمه را به چه شکل بیان کنید تا در جان مخاطب نشسته و تاثیر مطلوب بگذارد، از مواردی است که در این مقاله به آن پرداخته ایم.
چگونه فن بیان خود را ارزیابی کنیم؟
برای آنکه بدانید مهارت فن بیان‌تان خوب است یا نه، باید از دیگران کمک بگیرید. بسیاری از ما گمان می‌کنیم فن بیان خوبی داریم و بسیار جذاب و جالب موضوع را تعریف می‌کنیم.
برای آنکه مطمئن شوید به راه ها و روش های افزایش و تقویت فن بیان آگاهی دارید یا نه، مساله یا موضوعی که برای شما جذاب است را انتخاب کنید و در جمع دوستان یا خانواده به تعریف آن بپردازید. سپس از آن‌ها بپرسید که به درستی منظور شما را از بیان موضوع متوجه شده‌اند یا نه؟
نمره فن بیان
درصد برداشت صحیح دیگران از سخنان شما، نمره فن بیان‌تان خواهد بود. خجالت نکشید، عصبانی نشوید و سعی نکنید در همان ابتدای کار یک سخنران حرفه‌ای شوید. سعی کنید از مخاطبان خود بپرسید، کجای مبحث را گنگ و نامفهوم بیان کرده‌اید.
این آزمون خود ساخته به شما کمک می کند اصطلاحا باگ‌های فن بیان خود را بشناسید و به این نتیجه برسید که لازم است به تقویت کدام‌یک از تکنیک‌ها بپردازید.
آموزش تکنیک های بهبود و تقویت فن بیان
در ادامه به بیان تکنیک‌هایی می‌پردازیم که در بهبود مهارت فن بیان شما بسیار تاثیرگذار هستند.
۱-شمرده شمرده صحبت کنید
در صحبت کردن و بیان عبارات، شتاب و عجله‌ای نداشته باشید. سعی کنید کلمات و جملات را بسیار شمرده شمرده و واضح بیان کنید و برای پایان دادن به صحبت های خود عجله نکنید.
شمرده حرف زدن به این معنی نیست که بعد از هر کلمه یک مکث عمیق و طولانی داشته باشید چون این کار حوصله مخاطب را سر برده و حواسش را پرت می کند.
یادتان باشد یکی از مهمترین راه های تقویت فن بیان همین شمرده و آرام صحبت کردن است. به گونه ای که مخاطب به خوبی منظور شما را متوجه شود.
لازم به ذکر است که برخی از افراد با هیجان صحبت کردن را با صحبت عجله‌ای و پرشتاب یکسان در نظر می‌گیرید و برای نشان دادن شور و شوق خود به مخاطب، تند تند صحبت میکنند. شما به این امر توجه کنید.
راهکار
برای شمرده شمرده صحبت کردن می‌توانید صدای خود را در حین صحبت با دیگران ضبط کنید و بارها و بارها به آن گوش دهید. به راحتی با این کار متوجه خواهید شد که در حین صحبت جملات را تند و غیر قابل فهم و یا شمرده و قابل فهم بیان می‌کنید.
۲-پازل سخنرانی خود را از قبل بچینید
برایان تریسی در کتاب سخنرانی موفق نوشته: «۹۰ درصد موفقیت شما در صحبت به این بستگی دارد که صحبت‌های خود را چگونه برنامه‌ریزی کنید.»
توجه داشته باشید که مخاطبان شما تنها از دو حس شنوایی و بینایی استفاده میکنند، با این وجود به راحتی حواس‌شان پرت می‌شود. پس برای اینکه بتوانید حواس مخاطب را به صحبت‌های خود جلب کرده و توجه اش را تا پایان به خود معطوف کنید، لازم است از یک چینش مناسب برای بیان سر فصل‌ها و متون سخنرانی خود استفاده کنید.
داشتن پازل و پیکربندی منظم برای سخنرانی باعث انسجام موضوعات شده، از شاخه شاخه شدن آن جلوگیری کرده و باعث تقویت فن بیان قوی در ما می‌شود.
راهکار
تک تک لحظات سخنرانی خود را طراحی و برنامه‌ریزی کنید و اگر ایده‌ای به ذهن‌تان می‌رسد را با دیگران در میان بگذارید تا بیشتر به نتیجه کار خود مطمئن شوید.
۳)به صحبت های خود اعتماد کنید
در هنگام سخنرانی به گونه‌ای با اعتماد به نفس و مطمئن صحبت کنید تا مخاطب به خوبی متوجه شود که به صحبت‌های خود باور دارید و احتمالا آن‌ها را تاکنون اجرا کرده‌اید. این اعتماد باعث می‌شود مخاطب با دقت و باور بیشتری به صحبت‌های شما گوش کرده و آن‌ها را اجرا کند. این مورد نیز یکی از روش های افزایش مهارت فن بیان در سخنرانی است.
راهکار
برای اینکه بتوانید به مخاطب بفهمانید که به سخنان خود باور و اعتماد کافی دارید:
- با شور و اشتیاق و صدایی رسا صحبت کنید،
- اتفاقاتی که برای‌تان در طول مسیر رخ داده را تعریف کنید،
- مثال ها و داستان های قابل درک بگویید.
۴)اعتماد به نفس داشته باشید
بریده بریده حرف نزنید و سخنرانی خود را با اعتماد به نفس پیش ببرید. اعتماد به نفس به شما کمک می‌کند که به سخنان خود ایمان داشته و قرص و محکم آن‌ها را بیان کنید. این راهکار از آموزش تکنیک های بهبود فن بیان ، که کمتر به آن توجه می‌شود به شما کمک می‌کند یک سخنرانی پربار و عمیق داشته باشید.
راهکار
برای افزایش اعتماد به نفس خود چندین بار در مقابل آینه و در حضور دیگران تمرین کنید تا به سخنان خود مسلط شوید.
برای اینکه بتوانید اعتماد به نفس خود را به خوبی افزایش دهید، پیشنهاد می‌کنم مقاله معرفی کتاب های اعتماد به نفس را بخوانید. این مقاله به شما کمک می‌کند با چند کتاب ارزشمند در این زمینه آشنا شوید.
۵)متکلم وحده نباشید
جالب است بدانید که سخنرانی برای جمع و یا حتی یک فرد، کاری تیمی است و لازمه موفقیت در انجام هر کار تیمی، داشتن همکاری متقابل است. وقتی شما برای جمعی صحبت می‌کنید، تفاوتی ندارد که در دفاع از یک ایده حرف می‌زنید یا یک شخص؛ نباید خود را جدا از مخاطب تصور کنید.
به عنوان مهمترین شاخصه تکنیک ها و راه های تقویت فن بیان ، به یاد داشته باشید در بیان سخنان خود و یا حتی تعریف کردن یک خاطره، هرگز خود محور نباشید و خودتان را برتر از دیگران ندانید.
راهکار
در طول مدت سخنرانی خود از مخاطبان کمک بگیرید و حد الامکان از آن‌ها دعوت کنید تا به روی سن در کنار شما قرار بگیرند.
راه دیگر نیز این است که از سن پایین بیایید و در بین مخاطبان به سخنرانی خود ادامه دهید. این راه باعث نشان دادن صمیمیت و هم‌سطحی شما به مخاطب می‌شود.
همچنین پیشنهاد می‌کنیم از افعال جمع و ضمیر «ما» به جای ضمیر «من»، در سخنان خود بیشتر استفاده کنید.
۶)تکنیک های بهبود فن بیان : تحقیق و مطالعه کنید
در آموزش فن بیان به شما توصیه می‌شود که در مورد موضوعی که به ذهن‌تان رسیده و برای سخنرانی انتخاب کرده‌اید، بسیار تحقیق کنید و نظر دیگران را درباره آن بدانید. تحقیق و مطالعه بیشتر باعث می‌شود که بتوانید از نظرات دیگران برای تایید سخنان خود استفاده کرده و با اطلاعات کافی، بدون نگرانی به سوالات مخاطبان پاسخ دهید.
نکته مهمی که باید یاد بگیرید این است که اگر به سوالی نتوانستید پاسخ دهید، دست و پای خود را گم نکنید. راه‌های زیادی وجود دارد که با استفاده از آن‌ها می‌توانید از موقعیتی که در آن قرار گرفته‌اید، به نفع خود خارج شوید.
راهکار
بهتر است با افرادی که در حیطه موضوع سخنرانی شما فعالیت داشته و استاد هستند، صحبت کنید و از آن‌ها تقاضا کنید تا لیستی از کتاب‌های مرتبط را در اختیارتان قرار دهند.
۷)دوری از خود پرستی
مراقب باشید در طول صحبتهایتان خودپرستی را کنار بگذارید و سعی کنید بیش از حد از خود تعریف نکنید. این کار مخاطب را از شما دور می‌کند. به خصوص در شروع سخنرانی که قصد دارید خود را معرفی کنید، رعایت این نکته بسیار حائز اهمیت است.
راهکار
به جای استفاده از کلمه «من» از کلمه «ما» استفاده کنید و فعل‌های خود را جمع ببندید.
سعی کنید متن خود را به گونه‌ای بنویسید که در آن از خودتان تعریف نکرده باشید. حتی لازم نیست به تمام موفقیت‌های خود در زندگی اشاره کنید و روزمه ارائه دهید. جایگاه سخنرانی با جایگاه مصاحبه شغلی متفاوت است.
یکی از اساتید دانشگاه ما هر زمان قصد داشت برای دیگران سخنرانی کند، ابتدا پاورپوینت رزومه خود را روی صفحه نمایش به مخاطبان نشان می‌داد و به بیان فعالیت‌هایش می‌پرداخت. حتی کارهایی که در زمان دانشجویی انجام داده بود. این کار به شدت دیگران را کلافه و خسته می‌کرد. شما از این اشتباهات انجام ندهید.
۸)تکنیک های بهبود فن بیان : لبخند بزنید
اگر در حین صحبت کردن با مخاطب‌تان لبخند به لب داشته باشید، علاوه بر اینکه تاثیر صحبت‌های خود را چندین برابر می‌کنید، می‌توانید صدا و فن بیان‌تان را نیز جذاب‌تر کنید. صدای شما موقع لبخند زدن واضح‌تر و شفاف‌تر به گوش مخاطب می‌رسد.
راهکار
شما باید تلاش کنید تا لبخند زدن جزوی از وجودتان شود زیرا یکی از مهمترین روش های افزایش مهارت فن بیان است. برای این کار می‌توانید در طول روز چندین بار خودکاری را بین دندان‌های خود قرار دهید تا صورت‌تان حالت لبخند به خود بگیرد.
تمرین دیگر نیز این است که در مقابل آینه بایستید و با لبخند صحبت کنید. این تمرین تاثیر زیادی برای شما دارد.
۹)تنفس خود را بهبود بخشید
اگر قصد دارید فن بیان قوی و خوبی داشته باشید، باید تنفس صحیح شکمی یا دیافراگمی را جزوی از عادات خود قرار دهید. تنفس شکمی به این صورت است که در هنگام دم، اکسیژن را به درون شکم خود فرستاده و در بازدم آن را خالی می‌کنید. به بیان دیگر به جای باد کردن شش‌ها، باید شکم خود را باد کنید.
راهکار
برای اینکه تنفس صحیح شکمی را جایگزین تنفس قفسه سینه کنید، تمرین زیر را انجام دهید.
به پشت دراز بکشید و کف پاهای خود را روی زمین قرار دهید و در این حالت تنفس شکمی انجام دهید.
۱۰)حجم صدای خود را کنترل کنید
باید بتوانید به گونه‌ای صحبت کنید که فرد مقابل‌تان به راحتی و بدون زحمت بتواند صدای شما را بشنود. چه زمانی که برای یک نفر صحبت می‌کنید و چه در جمعی بزرگ. صدای شما باید واضح و رسا به گوش همه برسد.
البته نباید یکنواخت صحبت کنید. شما باید در طول صحبت‌های خود نکات مهم را با صدای اندکی بلندتر بیان کنید تا بتوانید توجه مخاطب را به خود جلب کنید.
راهکار
برای اینکه بتوانید حجم صدای خود را کنترل کنید و از فریاد زدن و آرام صحبت کردن جلوگیری کنید، تمرین پرتاب صدا را انجام دهید. به این معنی که در گوشه‌ای از اتاق بنشینید و افرادی را تصور کنید که در فاصله‌های متفاوتی نسبت به شما نشسته‌اند.
سپس سعی کنید به گونه ای صحبت کنید که صدای شما به گوش فردی که در دورترین نقطه نشسته هم برسد.
برای اینکه بتوانید از حجم صدای خود مطمئن شوید، پیشنهاد می‌کنم گوشی همراه خود را در نقاط مختلف اتاق، در حالت ضبط قرار دهید و از یک نقطه ثابت صحبت کنید. با گوش کردن صدای ضبط شده خود بهتر می‌توانید از حجم صدای‌تان مطمئن شوید.
۱۱)تکنیک های بهبود فن بیان : زبان بدن‌تان را کنترل کنید
زمانی که در حین سخنرانی و صحبت، مراقب حرکات بدن خود نباشید و بیش از حد حرکت کنید یا دست‌های خود را تکان دهید، اکسیژن کم آورده و در نتیجه نفس نفس خواهید زد. از طرف دیگر نیز ممکن است این کار را از روی استرس و یا عصبانیت انجام دهید و مخاطب متوجه احساس شما شود.
باید به وضع نشستن و ایستادن خود دقت کنید تا مخاطب، شخصیت شما را از نحوه نشستن و ایستادن‌تان مورد قضاوت قرار ندهد.
راهکار
در جلوی آینه تمرین کنید و مراقب زبان بدن خود باشید. با این روش به خوبی می‌توانید حرکات خود را کنترل کرده و مهارت فن بیان تان را افزایش دهید.
۱۲)واضح صحبت کنید
به گفته دیل کارنگی، نویسنده و سخنران آمریکایی، در کتاب آیین سخنرانی: «رایج‌ترین دلیل برای این موضوع که مردم نمی‌توانند واضح و روشن پیام خود را به دیگران برسانند این است که موضوع مورد بحث برای خودشان هم واضح و روشن نیست.»
بدین ترتیب لازم است مطمئن باشید که آیا موضوع را به خوبی متوجه شده‌اید یا نه. سپس هدف و مخاطب خود را بشناسید. با این کار به خوبی متوجه خواهید شد که باید چگونه صحبت کنید. به طور حتم نباید همانگونه که در دانشگاه و در مقابل اساتید صحبت می‌کنید، در برابر دوستان‌تان نیز صحبت کنید.
راهکار
برای بیان واضح می‌توانید:
از مقایسه دو مورد مشابه و مرتبط با موضوع مورد بحث استفاده کنید. مواردی که برای مخاطبان شما قابل درک باشند،
از بیان اصطلاحات تخصصی دوری کنید، بیان اصطلاحات تخصصی باعث می‌شود تا ذهن مخاطب روی آن کلمه قفل شود و از ادامه صحبت‌های شما باز بماند.
از حس بینایی کمک بگیرید و به صحبت‌های خود تجسم بخشید. یک ضرب‌المثل چینی می‌گوید: «یک بار دیدن، بهتر از صد بار شنیدن است». می‌توانید از نمودار، تصویر و یا فیلم برای درک بهتر صحبتهایتان استفاده کنید،
صحبت‌های خود را با بیانی متفاوت دوباره تکرار کنید. این کار موضوع را واضح‌تر می‌کند،
تنها به بیان یک موضوع بپردازید و از این شاخه به آن شاخه پریدن، پرهیز کنید.
۱۳)تکنیک های بهبود فن بیان : تمرین کنید
تا می‌توانید سخنرانی خود را تمرین کنید. زیرا باعث می‌شود به اندازه کافی به مطالب و حرکات خود در حین سخنرانی مسلط شده و به خوبی استرس، اعتماد به نفس، ارتباط چشمی، زبان بدن و… را کنترل کنید. به عبارت دیگر برای انجام به موقع تکنیک‌های بیان شده در این مقاله به تمرین نیاز دارید.
راهکار
حتما تمرینات خود را در محیطی آرام و به دور از چشم دیگران انجام دهید و زمانی که به تسلط کافی رسیدید، در مقابل دوستان و نزدیکان خود تمرین کنید.
در مورد تمام تک تک حرکات و صحبت‌های خود برنامه‌ریزی و آن‌ها را چندین بار تمرین کنید.
۱۴)لحن صدای خود را برنامه ریزی کنید
سعی کنید جملات مهم را با لحن‌های مختلف بیان کنید تا بتوانید لحن مناسب آن جمله را بشناسید. با این کار تاثیر سخنان شما بر مخاطب افزایش خواهد یافت. شاید لازم باشد یک جمله را با ترس و جمله ای دیگر را با لحنی صمیمانه و یا هیجانی بیان کنید.
راهکار
صدای خود را هنگام گفتن جملات با لحن‌های مختلف، ضبط کنید. در این صورت بهتر می‌توانید تصمیم‌گیری کنید که کدام لحن مناسب کدام جمله است.
۱۵)در موقعیت های مختلف صحبت کنید
یکی از آموزش ها و روش های افزایش مهارت فن بیان این است که در هر زمان و موقعیتی که برای‌تان ایجاد می‌شود با دیگران صحبت کنید. با این کار علاوه بر اینکه می‌توانید به تقویت فن بیان خود بپردازید، می‌توانید اعتماد به نفس‌تان را افزایش داده و استرس‌تان را نیز کنترل کنید.
نکته مهم این است که سعی نکنید در هر جمعی و در مورد هر موضوعی اظهارنظر کنید. این کار نتیجه خوبی برای شما به همراه نخواهد داشت.
راهکار
در جمعهای مختلف، موضوع گفتگو را به سمتی هدایت کنید که در مورد آن اطلاعات کافی داشته و به راحتی می‌توانید صحبت کنید. این کار به شما اعتماد به نفس کافی برای حرف زدن می‌دهد.
۱۶)آموزش فن بیان : با صدای خود مهربان باشید
با صدای خود مهربان باشید تا بتوانید فن بیان خود را بهبود بخشید. کارها و رفتارهایی وجود دارند که به تارهای صوتی ما آسیب وارد می کنند و در نتیجه صدای ما را از بین می‌برند مانند سیگار کشیدن، جیغ زدن، خوردن غذاهای تند و….
راهکار
برای اینکه بتوانید از صدای خود مراقبت کنید لازم است:
- جیغ زدن و فریاد زدن را فراموش کنید،
- سیگار و دخانیات مصرف نکنید،
- از گریه زیاد دوری کنید،
- خنده‌های بلند و قهقهه زدن را فراموش کنید،
- از خوردن نوشیدنی‌های خیلی سرد و یا خیلی گرم نیز دوری کنید.
۱۷)سرعت مناسب را پیدا کنید
یکی از راه های جلب توجه مخاطب و آموزش های تقویت فن بیان این است که بتوانید سرعت مناسب بیان هر جمله را برنامه‌ریزی کنید. در برخی از مواقع لازم است برای بیان جملات مهم، با تن صدای بلند و با سرعت بیشتر از حالت عادی و در برخی از مواقع آهسته و با سرعت پایین صحبت کنید.
به عبارت دیگر شما باید مانند بسیاری از سخنرانان بزرگ و مطرح دنیا، با سرعت بیان خود در حین ادای جملات بازی کنید.
موضوع مهم این است که باید سرعتی را انتخاب کنید که به بیان آن مسلط‌تر هستید. اگر شما عادت به تند صحبت کردن دارید، شاید زمانی که بخواهید جمله‌ای را با سرعت پایین بیان کنید، کلمات از یادتان بروند.
راهکار
چندین تمرین برای پیدا کردن سرعت مناسب وجود دارد.
تمرین اول) صدای خود را با سرعت‌های متفاوت در هنگام بیان مطالب ضبط کنید و چندین بار با دقت به آن‌ها گوش دهید. با این روش به خوبی می‌توانید تشخیص دهید که کدام جمله را با کدام سرعت باید بیان کنید تا بتوانید منظور خود را به مخاطب برسانید.
تمرین دوم)خود را در مقام افراد بلند مرتبه تصور کرده و سعی کنید در جایگاه آن‌ها سخنرانی کنید مانند رئیس جمهور، وزیر، معاون، مدیر عامل یک شرکت و….
تمرین سوم( کتاب‌های کودکان را بخوانید. اینگونه کتاب‌ها به دلیل تصویرها و متن‌های پراکنده‌ای که دارند در آرام صحبت کردن شما بسیار موثر هستند.
تمرین چهارم) متن‌هایی از کتاب مورد علاقه خود را بخوانید و ضبط کنید. سپس به صدای ضبط شده خود گوش دهید. حتی می‌توانید این متن را برای دوستان‌تان ارسال کنید تا به شما بازخورد دهند.
تمرین پنجم) سخنرانی‌های افراد بزرگ را با دقت ببینید و بشنوید و در زمان تمرین سعی کنید مانند آن‌ها صحبت کنید.
۱۸)استرس و آرامش خود را مدیریت کنید
یکی از بهترین راه ها و روش های افزایش و تقویت فن بیان ، مهارت مدیریت استرس و اضطراب است. اگر بتوانید استرس خود را کنترل کنید بدون شک ارائه خوبی داشته، از لرزش صدای خود جلوگیری کرده و مطالب را فراموش نخواهید کرد.
راهکار
قبل از سخنرانی حرکات کششی انجام دهید و در حین سخنرانی نفس عمیق بکشید و آب بنوشید. راهکار بهتر و موثرتر نیز این است که در هنگام صحبت کردن، تن صدای خود را بالاتر ببرید تا لرزش صدای‌تان معلوم نشود.
۱۹)آموزش فن بیان : از تیکه کلام‌ها دوری کنید
همه ما زمانی که در حال صحبت کردن هستیم و کلمات را به یاد نمی‌آوریم، از تیکه کلام‌هایی مانند «آآآآآآآ، اِممممم، اوممممم، مثلا، برای مثال و…» استفاده می‌کنیم.
استفاده از این کلمات از جذابیت سخنرانی کم کرده و به مخاطب می‌فهماند که ما تمرکز و تسلط کافی برای ارائه مطالب نداریم.
راهکار
تمریناتی وجود دارند که با انجام مکرر آن‌ها به راحتی می‌توانید استفاده از این تیکه کلام‌ها را حتی در مکالمات روزمره خود نیز کاهش دهید و حتی کنار بگذارید.
تمرین اول) ابتدا در رابطه با موضوعی صحبت کنید و صدای خود را به طور کامل ضبط کنید. می‌توانید در حین صحبت با اعضای خانواده و یا جمعهای دوستانه هم این کار را انجام دهید. سپس به صدای خود با دقت گوش دهید تا بدانید که معمولا از چه تیکه کلامی استفاده می‌کنید.
برای بار دوم که صدای خود را ضبط کردید، کشی را به مچ دست خود ببندید و با هر بار بیان آن تیکه کلام کش را محکم بکشید. این کار به ذهن شما می‌فهماند که استفاده از این کلمه مساوی است با تنبیه. به مرور زمان دیگر از این تیکه کلام استفاده نخواهید کرد.
تمرین دوم)سعی کنید در مواقعی که صحبت خود را فراموش می‌کنید و به دنبال کلمات می‌گردید، مکث کنید. سکوت خیلی بهتر از بیان تیکه کلام‌ها است. این تمرین به مرور زمان باعث می‌شود تا شمرده شمرده صحبت کنید.
۲۰)تکنیک های بهبود فن بیان: کتاب‌های مختلف بخوانید
یکی از مهمترین راه های تقویت فن بیان ، کتاب خواندن است. شما با کتاب خواندن می‌توانید دایره لغات خود را گسترده‌تر کرده و بهتر و راحت‌تر صحبت کنید.
راهکار
در تکنیک‌های قبلی هم به موضوع مطالعه کتاب اشاره کردیم ولی نکته مهم این است که علاوه بر موضوعی که قرار است در رابطه با آن صحبت کنید، در رابطه با موضوعات مختلف نیز کتاب بخوانید.
کتاب خواندن در حیطه کاری خود به تنهایی مهارت‌های شما را افزایش نخواهد داد.
۲۱)بیننده و شنونده خوبی باشید
برای اینکه بتوانید گوینده خوبی باشید، باید بیننده و شنونده خوبی باشید.
در حین صحبت کردن با دیگران به زبان بدن افراد موقع صحبت کردن‌شان، توجه کنید. این کار باعث می‌شود تا بدانید برای تاثیرگذاری بیشتر باید زبان بدن‌تان در حین ادای کلمات چگونه باشد و یا چه حرکاتی را نباید انجام دهید.
شنونده بودن نیز به شما کمک می‌کند تا اطلاعات جدیدی به دست آورده و دایره لغات‌تان را افزایش دهید.
راهکار
برای تبدیل شدن به بیننده و شنونده حرفه‌ای می‌توانید:
- فیلم ببینید،
- به تئاتر بروید،
- پادکست گوش کنید،
- در سمینارها و جمعهای مختلف شرکت کنید.
۲۲)ارتباط چشمی خود را کنترل کنید
شما باید با دیگران ارتباط چشمی برقرار کنید و از نگاه کردن به در و دیوار و سقف خودداری کنید. در این صورت مخاطب می‌پذیرد که شما با او صحبت می‌کنید.
اما به این موضوع توجه کنید که اگر مراقب ارتباط چشمی خود نباشید، به راحتی حواس‌تان پرت خواهد شد. باید مراقب باشید تا حرکات دیگران تمرکز شما را به هم نزند.
راهکار
در حین صحبت با خانواده و دوستان‌تان به چشم‌های آن‌ها نگاه کنید تا از نگاه کردن به چشم های افراد غریبه فرار نکنید.
نکته قابل تامل این است که اگر حرفه‌ای نیستید به صورت گذرا به مخاطبان خود نگاه کنید و به حرکات‌شان دقت نکنید.
آموزش تکنیک های بهبود فن بیان را جدی بگیرید
در پایان روی این موضوع تاکید می‌کنیم که شما زمانی می‌توانید به خوبی تکنیک ها و روش های افزایش فن بیان را در حین صحبت به کار ببرید که مانند به دست آوردن هر مهارت دیگری، تمرین و ممارست هر روزه داشته باشید و در حین تمرین سعی کنید تکنیک‌های بیان شده را رعایت کنید.
اگر واقعا قصد دارید فن بیان قوی داشته باشید، در ابتدا برای دوستان و اطرافیان‌تان صحبت کنید. تنها لازم است قبل از آن تیتر صحبت‌های خود را بنویسید و پیکربندی مناسبی از حرف‌های‌تان داشته باشید.
