از اسکناس تا ارز‌های دیجیتال

به گزارش خبرنگار صدای حوزه، زمانی بود پولی وجود نداشت، شرایط اینطور بود که مردم برای اینکه نیازهای خود را برآورده کنند چیزهایی که مازاد بر نیاز خودشان بود و در عین حال به کالا یا خدمات شخص دیگری نیاز داشتند با کالا و خدمات خود مبادله می‌کردند، به این سیستم «سیستم دادوستد پایاپای» نیز می‌گویند.

با گذشت زمان مشکلات این سیستم به مرور زمان معلوم شد. حمل کیسه‌های پر از گندم، جابجایی گاو و گوسفند از شهری به شهر دیگر و … مشکلات بزرگی برای مردم ایجاد می کرد. همچنین نگهداری آنها پر زحمت بود و ممکن بود گندم‌ها پس از مدتی خراب شوند، یا گاو و گوسفند بمیرند.

وجود این مشکلات باعث شد مردم در پی پیدا کردن راه گریزی از این مشکلات باشند! آیا جایگزینی وجود دارد که جابجایی و استفاده از آن، آسان‌تر از گونی‌های گندم و گاو و گوسفند و…. باشد، کمیاب باشد و در عین حال برای همه با ارزش باشد؟

جواب فلزات بود. جابجایی و نگهداری آن آسان‌تر بود و به دلیل کمیاب بودن فلزات با ارزش حساب می شدند که هزاران سال به عنوان پول رایج مورد استفاده مردم قرار ‌گرفتند.

سکه‌ها در ابتدا از طلا و نقره و مس ساخته می‌شدند، زیرا مردم می‌دانستند این ارزش فلزات نسبت به سایر فلزات بیشتر است و کمیاب‌تر از سایر فلزات می باشند حتی حکمرانی‌ها و پادشاهی‌های مختلف شروع به ضرب سکه‌هایی با وزن‌های مختلف و با مهر خود بر روی آنها کردند. این مهرها وزن سکه‌ها و همچنین اعتبار آنها را مشخص می‌کرد. این سیستم تحول بزرگی در سیستم مالی و مبادلات ایجاد کرد.

مرکز امانت داری نقطه عطف تاریخ پول

اما سکه‌های نقره هم ارزش‌شان نسبت به کالاهایی که مردم هر روز به آنها نیاز داشتند، بیشتر بود و همچنین اینکه امکان سرقت این سکه‌های طلا بسیار زیاد بود. در این زمان بود که مراکز امانت‌داری به کمک حل این مشکل آمدند. اینجا نقطه عطفی در تاریخ پول است.

افراد با نفوذ، دارای اعتبار و ثروتمند اقدام به ایجاد مراکز امانت‌داری کردند. مردم به مرور زمان شروع به ذخیره فلزات گران‌بهای خود در نزد مراکز امانت‌داری کردند، زیرا این مراکز پر از نگهبان بود و هیچکس جرأت دزدی از آن‌ها را نداشت.

بنابراین جای سکه‌های طلا و نقره در این مراکز کاملا امن بود. البته اولین مراکز امانتداری همان معابد دینی بودند که مردم با اعتماد به اینکه کسی از خدایان دزدی نمی‌کند، پول‌های‌شان را در آنجا به عنوان ذخیره نگهداری می‌کردند.

نحوه کار این مراکز به این صورت بود که به محض اینکه شخصی سکه‌های طلا یا نقره خود را به مرکز می‌سپرد، متصدی یک کاغذ به عنوان رسید به آن شخص می‌داد که مقدار طلا یا نقره او با تمام جزئیات در آن ذکر شده بود.

کاغذ رسیدی که مراکز به مردم می‌دادند، نشان‌دهنده ارزش و اعتبار طلایی بود که آنها به امانت سپرده بودند، بنابراین انتقال آن رسید کاغذی می‌توانست به معنای انتقال خود سکه‌های طلا و نقره باشد.

به این ترتیب بود که شکل جدیدی از پول به مرور زمان بین مردم رواج پیدا کرد. مردم شروع به مبادله رسیدهای کاغذی به جای سکه‌های طلا کردند که جابجایی و نگهداری آن از طلا آسان‌تر بود و دردسرهای سکه‌های طلا را نداشت.

دولت و بانک جایگزین امانت داری‌ها

با گذشت زمان، دولت‌ها و بانک‌ها جایگزین مراکز امانت‌داری شدند. در طول قرن نوزدهم و بیستم، تقریبا تمام ارزهای موجود بر این مبنا بود که طلایی به ارزش آنها در بانک‌ها یا نزد دولت‌ها وجود داشت.

در واقع در این زمان پول‌ها، کاغذهایی بودند که همه می‌دانستد معادل آنها طلا در بانک یا نزد دولت‌ها وجود دارد و این چیزی بود که به این کاغذها ارزش و اعتبار می‌داد.

در ابتدا بانک‌ها طلا را به عنوان پشتوانه کاغذهایی که به عنوان پول استفاده می‌شد، قرار دادند و سپس برای آن کاغذها، بدون آنکه دیگر طلایی در کار باشد، ارزش قائل شدند.

این ارزش دادن به یک تکه کاغذ بر اساس توافقی است که بین مردم و بانک‌ها و دولت‌ها صورت گرفته و هیچ دارایی با ارزش واقعی‌ای در پشت آن وجود ندارد. توافق صورت گرفته نیز بر اساس قدرت و اعتبار دولتی است که آن پول را ایجاد می‌کند.

مثلا آمریکا معادل دلاری که دارد، طلا ندارد و چیزی که به دلار اعتبار می‌دهد و همه آن را به عنوان یک دارایی با ارزش قبول دارند و بر سر ارزش آن نیز به توافق رسیده‌اند، قدرت دولت آمریکاست. امروزه بانک‌های مرکزی می‌توانند هر چقدر که دل‌شان بخواهد پول چاپ کنند که نتیجه آن چیزی جز تورم نیست.

قدرت محاسباتی کامیپوترها پشتوانه پول الکترونیکی

در آغاز قرن بیست و یک، باز هم مردم برای بهبود و کارآمدتر شدن پول، سؤال دیگری را مطرح کرده و به دنبال جواب برای آن گشتند. اگر پول قرار است یک سری عدد ذخیره شده در کامپیوترها باشد، آیا راهی وجود دارد که این پول بتواند پشتوانه‌ای از منابع محدود و کمیاب داشته باشد؟

و آیا این امکان وجود دارد که به جای ذخیره این اعداد و ارقام در کامپیوترهای نهادهای مرکزی، دولت‌ها و بانک‌ها، آنها را روی کامپیوترهای غیرمتمرکزی که تحت نظارت شخص یا سازمانی نیست، ذخیره کرد؟

اکنون تمام دنیا از طریق اینترنت به هم متصل شده‌اند؛ کامپیوترها به کمک ما آمده‌اند تا در هر زمینه‌ای بتوانیم کارآمدتر عمل کنیم. کاری را که در گذشته در چند روز انجام می‌دادیم، حالا به کمک کامپیوترها می‌توانیم در عرض چند دقیقه انجام دهیم.

همان‌طور که طلا برای اجداد ما کمیاب و ارزشمند بود، داشتن قدرت محاسباتی نیز برای ما بسیار ارزشمند است و بخش جدایی‌ ناپذیر زندگی ما شده است.

بار دیگر مردم جامعه این سؤال را مطرح کردند که برای رفع مشکلات پولی که در آن زمان وجود داشت، آیا می‌توان پولی ایجاد کرد که پشتوانه آن قدرت محاسباتی کامیپوترها باشد؟

با مطرح شدن استفاده از ارزهای دیجیتالی در مبادلات اقتصادی، بحث‌های زیادی در این مورد شد که ارزهای دیجیتالی آیا می‌توانند قابل اعتماد باشند یا نه؟

در طول تاریخ، ارز تنها به دو شکل عرضه می‌شد یا اساسا دارایی‌های مادی مانند طلا و نقره بود و یا دارایی‌های حکمی مثل اسکناس و سکه‌های پشتیبانی‌شده توسط حکومت‌ها اما بیت‌کوین و همزادهایش یک دسته سوم اضافه کرده‌اند به نام «ارزهای دیجیتال».

رشته دانشگاهی شدن پول دیجیتالی

از سال 2013 و همزمان با اوج گیری پول دیجیتالی، بسیاری از مردم در سراسر جهان به کار با این واحد پولی جدید علاقه‌مند شده اند با این حال بخش زیادی از این افراد اطلاعات اندکی درباره این فناوری جدید دارند.

اهمیت پول دیجیتال این روزها به حدی است که حتی به تازگی اولین رشته دانشگاهی هم به عنوان پول دیجیتالی راه اندازی شده است. این رشته تحصیلی جدید در دانشگاه نیکوزیا، بزرگترین دانشگاه قبرس تدریس می‌شود.

ارز دیجیتالی

هر کشوری واحد رسمی پول و یا ارز خود را دارد، مثلا اکثر کشورهای اروپایی از یورو استفاده می‌کنند، ارز روسیه روبل و ایالات متحده دلار آمریکا است و در بانک‌ها یا مبادلات خارجی از ارز مشخصی برای انتقال به حساب افراد و شرکت‌ها  استفاده می‌شود.

اکنون چند سالی است که در مقابل این ارزهای رسمی هر کشوری، ارز دیجیتال که یک فرم از پول الکترونیکی است، مطرح گردیده که از رمزنگاری برای انتقال در اینترنت استفاده می‌شود.

ارز دیجیتال یا رمزارز نوعی پول مجازی است که از فناوری رمزنگاری در طراحی آن استفاده شده و معمولاً به صورت غیرمتمرکز اداره می‌شود.

رمزارزها می‌توانند مانند سایر ارزهای فیات (بدون پشتوانه) قابلیت مبادله، انجام تراکنش، خرید آنلاین و … داشته باشند. بیت‌ کوین، اتریوم، لایت‌ کوین، بایت‌ کوین، بیت کوین کش، ریپل، مونرو، استلار، ورج و دیگر آلت کوین ها انواع رمز ارز هستند.

اولین ارز دیجیتال بیت کوین است که در سال ۲۰۰۹ ایجاد شد و اکنون پادشاه دنیای ارزهای دیجیتال محسوب می‌شود. در چند سال گذشته ارزهای دیجیتال زیادی معرفی و عرضه شده‌اند و در حال حاضر حدود ۹۰۰ ارز دیجیتال در بازارهای جهانی تجارت می‌شود که به غیر از بیت‌کوین، ارزهای دیگری به نام اتریوم، ریپل و لایت کوین مشهور هستند.