مدرسه عالی تربیت گرا؛ از کاهش زمان تحصیل سطح به ۵ سال تا تربیت امامان پیش‌­رو برای جامعه/مولفه های سه گانه ایمان، علم و ثروت برای قدرتمندی

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی صدای حوزه، مسئله تحول حوزه علمیه سالهاست که از جانب مقام معظم رهبری مطرح شده است و طی این سال ها، مسئولان حوزوی، طرح های متعددی را در این راستا تنظیم یا اجرا کرده اند؛ اما به نظر می رسد که به دلایل متعدد و قابل بررسی، آن تحول مورد نظر رهبر انقلاب، صورت نپذیرفته است و تا نقطه مطلوب فاصله زیادی وجود دارد. در این میان مجموعه های حوزوی‌­ای نیز پیدا می شوند که به صورت آتش به اختیار، به مسئله تحول توجه کرده اند و به نتایج قابل توجهی نیز دست یافته اند.

یکی از این مجموعه های تحولی، مدرسه عالی تربیت گراست که به گفته مسئولان آن، از سال ۱۳۸۳ فعالیت خود را آغاز کرده و تا کنون نیز مشغول تربیت طلاب با رویکرد تحولی است. با تماسی که با مسئول این مدرسه داشتیم قرار مصاحبه ای تنظیم گردید تا از نزدیک در جریان روند فعالیت های مدرسه مذکور قرار بگیریم.

از زبان خبرنگار: جهت مصاحبه با مسئولمدرسه عالی تربیت گرا، به آدرس معرفی شده مراجعه نمودم؛ یک ساختمان چند طبقه بود که طلاب مدرسه در طبقه زیر همکف آن ساکن بودند. از پله ها پایین رفتم و در اولین نگاه، گعده ای چهار نفره را مشاهده کردم که یکی از آنها، حجت الاسلام والمسلمین جهانی فر، مسئول مدرسه عالی تربیت گرا بود. محیط کوچک بود و صدای صحبت های حجت الاسلام جهانی فر و یکی از اساتید با دو طلبه جوان به راحتی به گوش می رسید؛

منتظر ماندم صحبت هایشان تمام شود تا مصاحبه را شروع کنیم؛ اما آنچه غیر منتظره و جالب به نظر می رسید، موضوع بحث آن جمع بود؛ آنجا که مسئول مدرسه، مشغول تحلیل مزیت های زبان برنامه نویسی جاوا برای یکی از طلاب بود و او را به فراگیری این زبان راهنمایی می کرد!مشروح این مصاحبه شنیدنی در ادامه تقدیم می گردد.

دغدغه ای که باعث تاسیس مدرسه عالی تربیت گرا شد

حجت الاسلام والمسلمین امیر جهانی فر در پاسخ به سوالی پیرامون زمان شروع فعالیت مدرسه و دغدغه تشکیل آن گفت: مدرسه عالی تربیت گرا از سال ۸۳ فعالیت خود را آغاز کرده است؛ زمانی که ما طلبه بودیم دغدغه های رهبر انقلاب در مورد تحول حوزه را می شنیدیم و تصور می‌کردیم که تحول باید از اساتید و بزرگان حوزه شروع شود؛ بر این اساس وقتی که ما به کرسی تدریس رسیدیم خود را موظف دانستیم نقش خود در این تحول را ایفا کنیم و بنابراین مطالعات خود را در راستای تحول حوزه آغاز کردیم.

وجوه تمایز مدرسه عالی تربیت گرا از دیگر مراکز علمی

وی سپس در پاسخ به سوال بعدی در رابطه با وجه تمایز مدرسه عالی تربیت گرا با دیگر مدارس خاطرنشان کرد: تفاوت مدرسه عالی تربیت گرا با دیگر مراکز تربیت طلبه این است که ما در ابتدا پیشینه ای طولانی از آموزش و مراکز حوزوی از صدر اسلام تا انقلاب را مورد مطالعه قرار دادیم. در مطالعات خود به محوری ترین مسئله در تحول -که رهبر انقلاب آن را تولید دانش معرفی می‌کند- رسیدیم و در این زمینه یک ورود جدی داشته ایم. در ادامه به این رسیدیم که روش تولید دانش که همان فقاهت است باید مورد توجه جدی قرار گیرد.

منابع چهارگانه فقاهت + تجربه و تاریخ

یکی از کارهای بزرگ مدرسه عالی تربیت گرا این بوده که به منابع چهارگانه مرسوم فقاهت، تجربه و تاریخ را نیز اضافه کرده است و این منابع را به ۵ مورد ارتقاء داده است؛ بر این اساس در اصول فقه مورد نظر ما علاوه بر اصول فقه سنتی رایج، مواردی اضافه نیز وجود دارد که قدرت تولید نظام را به اصول فقه داده است.

همچنین ما دو هویت اصلی را در دین پیدا کرده‌ایم؛ هویت فردی و اجتماعی که بر اساس آن به تولید دانش پرداختیم و کُتبی در زمین خودشناسی و جامعه شناسی تدوین کردیم.

سرانه مطالعه روزانه طلاب مدرسه تربیت گرا، بالاتر از استاندارد جهانی

مسئول مؤسسه فرهنگی قرآنی “طلوع روزهای خدا” اظهار داشت: در جامعه شناسی اولین نهادی که مورد بررسی قرار دادیم، نهاد مدرسه بوده است. سرانه مطالعه به عنوان یک اصل مهم در نهاد مدرسه، در مجموعه تربیت گرای ما از استاندارد جهانی نیز فراتر رفته است و با بررسی کارشناسی که صورت گرفته، سرانه مطالعه طلاب ما بالغ بر ۱۸۰ دقیقه در روز است؛ در حالی که استاندارد جهانی بسیار از این عدد پایین تر است.

در مسئله تفکر، دستور امام علی علیه السلام، «قیدوا العلم بالکتابه» است. ما از ابتدا این کتابت را در دستور کار قرار داده ایم به گونه‌ای که طلاب ما همزمان با مطالعه، به یادداشت‌ برداری مبادرت می‌ورزند. مقوله مباحثه نیز به عنوان ویژگی خاص حوزه که از قدیم تا کنون وجود داشته است، در مدرسه عالی تربیت گرا مورد اهتمام است.

مربیان مدرسه عالی تربیت گرا کمتر حرف می زنند و بیشتر گوش می دهند که این مسئله نشات گرفته از سیره مربی بزرگ عالم یعنی پیامبر اکرم(ص) است. طلاب مدرسه تربیت گرا بعد از یادداشت برداری و ترسیم درختواره، آن را به مربی خود ارائه می دهند؛ این شیوه، سابقاً در حوزه های سامرا مرسوم بوده که آنها نیز از روش پیامبر اکرم صلوات الله علیه این مسئله را استفاده کرده اند.

رویکرد تربیتی به جای رویکرد صرفا آموزشی

وی افزود با توجه به اینکه رویکرد مدرسه عالی تربیت گرا تربیتی است و نه صرفا آموزشی، به محتوا نیاز پیدا کردیم؛ بنابراین تولید محتوا را مبتنی بر روش فقاهت و ناظر به منابع پنجگانه گفته شده شروع کردیم و تا کنون موفق شده ایم به طلاب خود ثابت کنیم که دین اسلام برای هر مسئله ای حرف و راهکار دارد.

مدیر مدرسه عالی تربیت گرا در تبیین توانمندی طلاب مدرسه در تولید نهادهای اجتماعی اذعان داشت: مجموعه ما قدرت تولید نهادهای اجتماعی را دارد و از جمله این نهاد ها نهادهای عهده دار مدیریت دانش است؛ بر این اساس ما دو نهاد مدرسه و رصدخانه را طراحی کرده‌ایم. در نهاد رصدخانه امکانات، دانش‌ها، برنامه‌ها و اقدامات، هم در جبهه دشمن و هم در جبهه خودی بررسی می شود؛

برای مثال در یک بررسی متوجه شدیم با توجه به اینکه بسیاری از مسئولین ما متمایل به غرب هستند، هر بحرانی که غرب امروز به آن گرفتار شده ما نیز در آینده با آن مواجه خواهیم شد؛ به عنوان مثال مسئله ناامیدی یکی از مشکلات فعلی غرب است که بر این اساس ما در این زمینه به تولید دانش و تدوین کتاب مهارت امید پرداختیم که در حال حاضر مورد استفاده قرار می گیرد.

فقاهت محوری در تولید دانش

جهانی اضافه کرد: یکی دیگر از تفاوت های جدی مجموعه ما با مجموعه های دیگر این است که روش ما، روش فقاهت است؛ بسیاری از مراکز دیگر روش شان فقاهت نیست به خصوص آنها که در زمینه تولید علوم انسانی اسلامی کار می کنند اینگونه نیستند. طیفی از مراکز حوزوی، مراکز فقهی هستند و تفاوت ما با آنها بر سر دید اجتماعی دین است؛ ما مراکز فقهی متعددی داریم که دین را اجتماعی نمی بینند و قدرت تولید نهاد ندارند یا این که قدرت تولید نظام را در خود ایجاد نکرده‌اند؛

در حالی که ما دین را اجتماعی می‌بینیم و به دنبال تحقق اجتماعی دین هستیم و تولید دانش ما به صورت فعال است، نه منفعل؛ به این صورت که خودمان میدان طراحی می کنیم و مبتنی بر میدان، دانش آن را شکل می دهیم؛ در حالی که غالب مراکز فقهی منفعل عمل می‌کنند و حکم را بیان می‌کنند و نیازی به ورود در موضوع احساس نمی کنند در حالی که ما موضوع شناسی را یکی از جدی ترین مسائل خود می‌دانیم و بر اساس موضوعاتی که طراحی می کنیم، احکامی را بر آن بار می کنیم و به تولید نهاد می پردازیم.

حفظ اصالت حوزوی و توجه ویژه به تراث شیعی

مسئول مؤسسه فرهنگی قرآنی “طلوع روزهای خدا” در تشریح وجوه تمایز مدرسه تربیت گرا با دیگر مراکز حوزوی خاطرنشان کرد: یکی از رویکردهای ویژه ما تحقق اسلام ناب در سطح مستضعفین است؛ این یک شعار نیست بلکه یک امر مستمر و فرهنگ غالب در مجموعه ماست. کتاب‌هایی که در مجموعه ما نوشته می شود مبتنی بر اسلام است و برای آحاد مستضعفین دنیا نوشته می شود؛

به عنوان مثال کتابی تحت عنوان پیشگیری از خودکشی با تکیه بر آیات و روایات در مجموعه ما نوشته شده، که طلاب ما آن را به انگلیسی ترجمه کرده اند و الان در کشور های اروپایی مورد استقبال قرار گرفته است.

برخی از مراکز تولید دانش ما با محوریت دادن به دانش های غربی، در تولید دانش از آیات و روایات و از شیوه فقاهت استفاده نمی کنند؛ وقتی دلیل این مسئله پرسیده می‌شود، بیان می‌کنند که این نوع پژوهش درون دینی است؛ در حالی که در غرب، پژوهش های برون دینی را می‌پذیرند. بنابراین وقتی خروجی های برخی مراکز را بررسی می‌کنیم، می‌بینیم که محتواها خالی از فقاهت و آیات و روایات است و حتی برخی مراکز تاثیرگذار ما در حوزه نیز درگیر این شیوه‌های تولید دانش و مسئله یابی و نوع نگاه غربی شده اند!

وی افزود: از دیگر تفاوت های مرکز ما با سایر مراکز این است که ما اصالت حوزه را حفظ می‌کنیم؛ بنابراین توجه ویژه‌ای به تراث شیعه داریم.

استعداد محوری به جای نیاز محوری

این استاد حوزه علمیه در ادامه اذعان کرد: همچنین از جمله تفاوت های عمده مرکز ما با دیگر مراکز این است که نقطه مرکزی تولید دانش ما «استعداد» است در صورتی که دانش های علوم انسانی که الان رواج دارد نقطه مرکزی را «نیاز» می دانند و نیاز را محرک انسان می دانند در حالی که ما استعداد را محرک انسان می دانیم و افراد و جوامع را در برابر داشته ها و استعدادهای خود مسئول می دانیم.

مستکبرین زمین بازی را به دوره نیاز برده اند لذا تولیدات دانشی هم که می‌کنند مبتنی بر همان است. در کشورهای مستکبر دانش هایی را که می بینید به شدت متشتط است؛ این دانش وقتی ترجمه می شود و به کشورهای مستضعف وارد می شود، واحد، یک دست و منسجم نشان داده می شود که در واقع این کار روشنفکران غرب زده ماست.

تدوین شاخصه های بومی پیشرفت

وی تدوین شاخصه های پیشرفت را از جمله فعالیت های مجموعه عالی تربیت گرا دانست و گفت: در کشورهای غربی پیشرفت را با شاخصه های مادی سنجش می‌کنند؛ روشنفکران غرب زده ما چون پیشرفت را طبق ملاک های غربی سنجش می کنند، بر همان اساس کشوری مانند ژاپن را به عنوان یک کشور پیشرفته می دانند؛ در حالیکه بالاترین میزان خودکشی در همین کشور دیده می‌شود و این کشور ناامید ترین مردم دنیا را دارد؛ بنابراین لازم است که ما شاخص های پیشرفت را بازنگری کنیم؛

در همین راستا در مجموعه مدرسه تربیت گرا، کتابی به عنوان سیاست ایمان تدوین شده که شاخص های پیشرفت در آن مورد بررسی قرار گرفته است و در ادامه تصمیم داریم سنجش پیشرفت را نیز مورد مطالعه قرار دهیم.

منشأ مولفه های سه گانه ایمان، علم و ثروت برای قدرتمندی

مسئول مدرسه عالی تربیت گرا در پاسخ به سوالی در رابطه با منشأ دستیابی به سه گانه ایمان، علم و ثروت به عنوان مولفه های قدرت اظهار داشت: دین، دانش قدرت است؛ همچنین دین دانش شکوفایی استعداد هاست لذا وقتی می‌بینید بلال حبشی به نزد پیامبر اکرم(ص) می آید، استعدادهای او شکوفا می‌شود و تشخص پیدا می‌کند و رشد می‌یابد. فرد دیندار از پاره های آهن مستحکم تر است.

حال اگر بخواهیم یک دسته بندی کنیم که محور های اساسی دین چیست باید از ایمان علم و ثروت نام ببریم؛ ترکیب این سه، قدرت می شود. در مدرسه تربیت گرا، بُرش ما، بُرش غربی و اروپایی نیست بلکه بُرش اسلامی است. وقتی به سراغ اسلام می رویم گفته می‌شود که عبادت هفت جزء دارد که افضل این جزء ها کسب حلال است. ما وقتی به سراغ احکام می‌رویم، در واقع برنامه‌ انسان های قدرتمند را مرور می کنیم.

برای مثال وقتی احکام وضو مورد بررسی قرار می گیرد، گفته می شود مسلمان حق ندارد در ظروف طلا و نقره وضو بگیرد! خوب این دال بر این است که دین، سامانه ای را در اختیار فرد قرار می دهد که به چنان ثروتی می‌رسد که امکان اینکه ظروف خانه او از طلا باشد نیز وجود دارد! وقتی به منابع و کتب فقهی مراجعه می‌کنیم، غالباً با موضوعات اقتصادی از جمله خمس و زکات و بیع مواجه هستیم. ما با همین گونه مطالعات و بررسی ها در منابع دینی، به این سه مولفه قوی شدن رسیده‌ایم.

ایمان یعنی شکوفاسازی حداکثری استعدادها که پیوند محکم ارتباط انسان و جامعه با خداست؛ دانش، برنامه‌های چگونگی استفاده از این استعدادها است و ثروت، ابزار شکوفاسازی است، پس این ها، سه محور اساسی برای شکل گیری قدرت است.

آسیب شناسی دیگر مراکز علمی در تولید دانش

وی در رابطه با آسیب هایی که مراکز علمی در تولید دانش با آن مواجه هستند گفت: پس از انقلاب یک مشکل اساسی که داشته ایم این بود که تعدادی از بزرگان با نشست‌های گسترده‌ای که با برخی از متفکرین -که بعضی از آنها هم غرب زده بودند-، به این نتیجه رسیدند که دانش های غربی، دانش های خوبی است، فقط لازم است افراد خوب و مذهبی به سراغ آنها بروند و پیاده کنند.

برخی دیگر فقط دانش غربی را دانش می دانستند و غیر آن را طرد می کردند؛ لذا دانش های غربی را آوردند و آیات و روایات را به آنها ضمیمه کردند. گروه سوم، گفتند در هر قسمتی که وارد می شویم، باید برخی از محتوای دینی را نیز بیاوریم؛ لذا دانش های غربی را پذیرفتند؛ اما سعی کردند به گونه‌ای معارف اسلامی را نیز به خورد آن بدهند. به نظر می‌رسد که این، کار خطایی است؛ بلکه ما باید اصالت روش تولید فقاهتی و اجتهادی خود را حفظ کنیم.

ما باید به این سمت می‌رفتیم که نرم افزار و نظاماتی که انقلاب نیاز داشت را تولید کنیم. مثلا وقتی بحث از پیشرفت به میان آمد، ما شاخصه های پیشرفت را تدوین کردیم و بر اساس آن می توانیم پیشرفت را سنجش کنیم. اگر مقام معظم رهبری در رابطه با حکمرانی اسلامی صحبت می کنند، به نظر ما حوزه مسئول تولید دانش حکمرانی اسلامی است که ما در مدرسه تربیت گرا، بخشی از آن را تولید کرده ایم یا حداقل شروع مناسبی را برای این تولید داشته ایم.

تحقق اسلام ناب در سطح مستضعفین از اهداف مدرسه تربیت گرا

مسئول مؤسسه فرهنگی قرآنی “طلوع روزهای خدا” در پاسخ به پرسشی در رابطه با اهداف مدرسه عالی تربیت گرا خاطرنشان کرد: هدف مجموعه ما تحقق اسلام ناب در سطح مستضعفین است و فکر می‌کنیم که بزرگترین زمینه‌سازی برای ظهور، بیدار کردن آحاد مستضعفین و آشنا کردن آنها با اسلام ناب است. همچنین ایجاد نگاه تمدنی و زمینه سازی برای آن از جمله رسالت‌های جدی ماست؛ لذا از تولید دانش گرفته تا نوع نگاهمان به تربیت افراد همگی به همین سمت است.

همچنین از دیگر اهداف مدرسه عالی تربیت گرا، تولید دانش، سپس تربیت عالمان مجاهد و پس از آن تربیت مومنان مجاهد است که طلاب ما در این مسئله ورود پیدا کرده اند و در تربیت مومنین فعال هستند و به فضل خدا اگر از این مرحله عبور کنیم جامعه مومنین و نهادهای اجتماعی جامعه را محقق خواهیم کرد.

احیاء نظام اجازه به جای اعتباربخشی به نهادها

وی افزود نظامات استکباری به دنبال اعتباربخشی به نهادها افتادند تا از این طریق بر افراد سیطره پیدا کنند و افراد را ضعیف کنند؛ لذا انجمن‌ها و انستیتوها را راه اندازی کرده اند؛ در صورتی که در حوزه‌های سابق ما مبتنی بر آموزه‌های اهل‌بیت(ع) اعتبار بخشی بر اساس افراد بود؛ یعنی اگر طلبه ای برای تحصیل علم به نزد عالمی می‌رفت همین که از طرف او اجازه نامه ای می آورد در نظر مردم فرد معتبری به حساب می‌آمد.

مستکبرین این نظام را بر هم زدند؛ اما ما در مجموعه تربیت گرا، نظام اجازه را دوباره احیا کرده ایم. وقتی رهبر انقلاب می فرمایند که اجازه را زنده کنید، این خبر از یک ساختار می‌دهد که مبتنی بر اعتبار علمی افراد است نه نهادهایی که دائما افراد مسئول آن در حال جابه جایی هستند.

لزوم توجه به ظرفیت جوانان در راستای تحول

مسئول مدرسه عالی تربیت گرا در رابطه با آسیب شناسی از مجموعه خود گفت: یکی از آسیب‌های جدی ما این بوده است که چند سالی از جوانان غافل بوده ایم و فکر می کردیم اگر به سراغ برخی مسئولین برویم مشکل ما حل می‌شود؛ فکر می‌کردیم توضیح دادن به آنها و روشن کردن آنها کار را به سامان می رساند و بر این اساس چند سالی با مدیران میانی و کارشناسان گفت‌وگو داشتیم که البته ثمره ای نیز نداشت؛

بنابراین پس از آن به سراغ جوان‌ها رفتیم که خیلی راحت حرف را فهم میکنند و یاد می‌گیرند و شروع به تغییر و تحول می کند؛ ما هر کجا به سمت جوانان رفتیم و یا به سمت قله ها رفتیم یا به سراغ عالمان ربانی که با مراجع ارتباط دارند رفتیم برگ برنده ما بوده است و به نتیجه رسیدیم.

وی افزود یک آسیب جدی که از نزدیک با آن مواجه بوده ایم این است که جوان ها پیش از حوزه، در نظام آموزشی ای بزرگ می شوند که آنها را تا حدودی ترسو و تنبل بار می آورد؛ بر این اساس مدتی است شروع کار تربیتی خود را به سنین پایین تر و از ۴ سالگی قرار داده ایم و هرچه به سراغ سنین پایین‌تر رفته ایم نتایج بهتری نیز کسب کرده‌ایم.

اهتمام به تربیت امامان پیش‌­رو و پیش­‌برنده در مدرسه عالی تربیت گرا

حجت الاسلام جهانی فر در پایان در تبیین رویکرد تربیت امامان پیش‌رو و پیش‌برنده در مدرسه عالی تربیت گرا اظهار داشت: تفاوت ما با سایر مراکز در این است که محور ما در سامانه تربیتی مدرسه، تربیت امامان پیشرو و پیش‌برنده جامعه است در حالیکه مراکز دیگر به دنبال این مسئله نیستند؛ بلکه صرفاً به دنبال تربیت کارشناس کلام و تفسیر و امثال آن هستند. البته این رویکرد مدرسه ما نیز مسئله جدیدی نیست بلکه برداشتی از زندگی بزرگانی مانند شهید صدر بوده است.

در ادامه مصاحبه، حجت الاسلام علیزاده از اساتید و مسئولان مدرسه عالی تربیت گرا، به ابعاد دیگری از وجوه امتیاز مدرسه تربیت گرا و نیز فعالیت های این مدرسه اشاره کرد.

تمرکز بر ایمان، علم و تولید ثروت به عنوان سه رکن قدرت

حجت الاسلام علیزاده با تاکید بر اهتمام مدرسه عالی تربیت گرا بر مقوله تربیت اظهار داشت: بستر اصلی مدرسه عالی تربیت گرا، تربیت است و آموزش، پژوهش، مهارت و بخش های دیگر همه بر پایه تربیت استوار است؛ تربیت استخراج و شکوفایی استعدادهای انسانی است بنابراین اصلی‌ترین و مهم‌ترین کار خود را تربیت افراد و جوامع می دانیم و به هویت فرد و جامعه در بحث تربیت توجه ویژه داریم.

به صورت جزئی تر در مدرسه تربیت گرا، سه محور ایمان، علم و تولید ثروت به ترتیب مولفه های دستیابی به قدرت هستند؛ در ادامه وقتی که متربی، مومن قوی، مانند جبل راسخ و به تعبیری «اشد من زبر الحدید»(استوار تر از پاره های آهن) شد باید عالم و مجاهد نیز بشود.

در برنامه آموزشی مدرسه تربیت گرا، همه آنچه در برنامه موجود حوزه خوانده می شود، در دستور کار قرار دارد اما در کنار آن، جدیدترین علوم روز و هم چنین علومی که در گذشته در دستور کار حوزه‌های علمیه سابقه بوده و تراث حوزه‌ها به حساب می‌آید نیز در دستور کار ما قرار دارد.

وی افزود: در مدرسه ما در هر دانشی که طلاب ورود می کنند، تمام دستاوردهای علمی را می بینند؛ برای مثال برای مطالعه دانش صرف به یک کتاب بسنده نمی شود؛ بلکه تمام  کتب صرفی قدیم و جدید مورد مطالعه قرار می‌گیرد در فرایند مطالعه آثار قدیم و جدید، طلاب ما در طرح دانشی خود، قالب آثار جدید و قدیم را نیز بررسی و مقایسه می کنند و حتی ممکن است ساختار جدیدی را در آن دانش ایجاد کنند که باعث قوت علمی آنها می شود.

توجه به هوش مصنوعی، از رویکردهای مدرسه عالی تربیت گرا

علیزاده خاطرنشان کرد: برای قوی شدن در علم، این مهم است که طلبه های ما، زبان علمی دنیا را بدانند؛ بنابراین یکی از کارهایی که طلاب ما به عنوان ماموریت خود در دستور کار دارند، فراگیری زبان برنامه نویسی است و گام خود را برای رسیدن به هوش مصنوعی برداشته ایم که در آینده نزدیک این اتفاق خواهد افتاد و دو هدف انیمیشن سازی و بازی سازی نیز جزء دستورالعمل های مدرسه ما قرار دارد.

وی در تبیین مولفه های دیگر طلاب مدرسه تربیت گرا گفت: مولفه دیگر طلاب مدرسه تربیت گرا این است که از نظر مالی باید تولید ثروت داشته باشند و وابسته نباشند؛ طلبه‌ها، تا قبل از وصل شدن شهریه شان باید تا دو برابر شهریه های معمول حوزه، تولید ثروت داشته باشند تا از لحاظ

مالی مستقل و قوی باشند. همچنین با طی این سه گام برای قوی شدن، یکی از سفارش های ما در مدرسه تربیت گرا ازدواج است؛ البته این برنامه صرفاً مختص حوزه نیست بلکه این برنامه پیشنهادی ما برای نوجوان هاست. ما دقیقا در بخش رصد نقطه  مقابل  سند  ۲۰۳۰  را  طراحی

کرده ایم یعنی در فرایند تربیت معتقدیم که اول باید عقل و ایمان کامل شود بعد از نظر علمی فرد قوی شود سپس به تولید ثروت برسد، این برنامه ما برای نوجوان است تا زمانی که به سن بلوغ برسد. در این برنامه کل دوران فعلی آموزش و پرورش در حدود ۴ سال طی می شود که هم اکنون هم در چند جا این برنامه در حال پیاده سازی است.

ساختار تشکیلاتی مدرسه تربیت گرا

استاد مدرسه عالی تربیت گرا در تشریح تمایز ساختار اداره این مدرسه با دیگر مدارس بیان داشت: کار تشکیلاتی از محوریت های برنامه مدرسه ماست، ساختار تشکیلاتی مدرسه ما با ساختار حوزه‌های موجود کاملاً متفاوت است و اینگونه نیست که مدیر، معاون آموزش و پژوهش داشته باشیم؛ بلکه ساختار ما کاملاً تربیتی است و تمام کسانی که در مدرسه تربیت گرا فعالند، مربی هستند و در این تشکیلات دخیل هستند؛ البته در این مربی ها سطوحی داریم، برخی از این مربی ها خودشان شاگرد دارند و با آنها در ارتباط هستند و برخی از این مربی ها در

سطح بالاتری قرار دارند که اصطلاحاً به آنها راهیار گفته می شود که مربیان سطوح پایین تر تحت تربیت آنها هستند و در مرتبه بالاتر نیز فقیه و زعیم مجموعه قرار دارد که راهیار ها زیر نظر او هستند؛ بر این اساس تمام امور مدرسه به دست همین مربیان و راهیار ها انجام می پذیرد.

آغاز و مدت تحصیلات بستگی به اراده طلبه دارد

مسئولیت پذیری در مدرسه تربیت گرا یک رکن است؛ ما دو بال آزادی و مسئولیت را در کنار هم گذاشته ایم؛ همه آزاد هستند، در آموزش ما برای هر فردی یک برنامه آموزشی مستقل داریم. هر کس متناسب با شرایط، توان و استعداد خود برنامه آموزشی را تدوین می‌کند و پیش می رود و نه تنها محدودیتی برای اتمام دروس ندارد بلکه می تواند بر اساس استعداد و تلاش خود در مدت زمان کمتری دروس را سپری نماید.

بر این اساس بسیاری از لوازمی که در مدارس دیگر وجود دارد را ما نداریم؛ به عنوان مثال در مدرسه ما، چیزی به عنوان حضور غیاب وجود ندارد و طبیعتا تبعات تربیتی آن نیز دیده نمی شود. اتخاذ چنین رویکردی باعث شده است در مدرسه عالی تربیت گرا، برخلاف دیگر مراکز حوزوی، روز شروع سال تحصیلی وجود نداشته باشد و هر روزی که یک فرد اراده کند که به این مدرسه وارد شود، همان روز شروع تحصیلات وی خواهد بود؛ به عبارت دیگر خود طلبه روز شروع تحصیلات و مدت آن را تعیین می کند.

از مقدمات تا پایان کفایه، نهایتا در ۵ سال

وی افزود مسئولیت پذیری در عین آزادی باعث شده است که طلبه‌های ما از زمان، به صورت فوق‌العاده استفاده کنند. در حال حاضر در غالب مدارس علمیه، تعداد روزهای درسی در کل سال نهایتا ۱۵۰ تا ۱۶۰ روز است؛ اما با توجه به اینکه فعالیت در مدرسه ما بر اساس مسئولیت پذیری است، طلاب ما از هر زمانی که برای درس خواندن فراهم آید، استفاده می کنند و بر این اساس تعداد تعطیلی های ما به حداقل رسیده است و بین ۲۸۰ تا ۳۰۰ روز تحصیلی را در سال داریم که این تحول بزرگی را رقم زده است و باعث می‌شود که طول دوران تحصیلی کوتاه شود، که این هم یکی از دغدغه های مهم مقام معظم رهبری است.

طلاب ما از زمان ورود به حوزه تا پایان کفایه را در سه تا پنج سال بسته به استعداد و توانایی خود می گذرانند و در دوره های بعدی تا اجتهاد که طراحی کرده ایم، با گذراندن دو دوره تحصیلی تقریبا چهار ساله، طلاب ما به استنباط می رسند و به توان تولید علمی می رسند. همه اینها نتیجه این است که برنامه آموزش ما سوار بر مقوله تربیت است.

در این مورد بخوانید:

آیت‌الله جوادی‌آملی: تعطیلا‌ت حوزه‌های علمیه کاهش یابد

احیاء تراث حوزه شیعی از سال اول طلبگی در مدرسه عالی تربیت گرا

حجت الاسلام علیزاده با اشاره به رویکرد متفاوت مدرسه تربیت گرا در امر پژوهش گفت: در مورد مسئله پژوهش نیز چون در مدرسه تربیت گرا، تربیت مبنا قرار دارد، الگوگیری از اسوه های سابق و ارتباط عمیق با تراث حوزه اتفاق می افتد، در حالیکه در شیوه های رایج پایان نامه و مقاله نویسی موجود، بعضاً طلاب از این تراث حوزه بریده شده اند. طلاب ما در همان سال ابتدایی در دوره پژوهش اول خود، شروع به احیاء آثار علمی و تبلیغی علمای سابق مانند کلیله و دمنه و نان و حلوای مرحوم شیخ بهایی می کنند و از این طریق با علمای سابق نیز انس می گیرند و الگوگیری نیز برای آنها صورت می پذیرد.

وی افزود یکی از مشکلات ما این است که حوزه ما برای پذیرش طلبه از تست کتل یا نئو استفاده می کند که یک فاجعه بزرگ است. ما در زمینه فردشناسی که کار کرده ایم تست های مختلفی را بر اساس آیات و روایات طراحی کرده ایم که روحیات و سطح سلامت و مراحل رشد در آن مورد دقت قرار گرفته است.

ورود به علوم تخصصی با نگاه اجتهادی و فقه جواهری

این استاد حوزه خاطرنشان کرد: در مورد بحث غرب و اعتماد به آن ما با سه گروه مواجه هستیم که امام(ره) و رهبرمعظم انقلاب نیز به آنها اشاره کرده اند:

گروه اول کسانی هستند که مزدور غرب هستند و در این راستا مشغول به فعالیت خود هستند؛ از حوزه تولید دانش تا راه اندازی ساختار های علمی و اجتماعی و تربیت انسانها و به کارگیری آنها.

گروه دوم مرعوب غرب هستند و غرب را به عنوان یک اسطوره شکست ناپذیر پذیرفته اند و همان حرف های امثال میرزا ملکم خان و تقی زاده و پهلوی را تکرار می کند.

گروه سوم مشغولین به غرب هستند به این معنا که دائماً وقت خود را صرف این می‌کنند که فلان دانشمند غربی چه چیزی گفته است تا م آن را بررسی کنیم و همین باعث شده است که فرایند تحول به سمت دیگری برود.

وقتی مقام معظم رهبری صحبت از تحول در حوزه کردند، فرمودند که محور تحول باید همین اجتهاد مصطلح و فقه جواهری باشد؛ اما دیده می شود که پس از آن ۴۰ مرکز تخصصی در حوزه راه افتاد و الان هم قرار است که به ۴۰۰ مرکز برسد اما آنچه که مد نظر بود و باید محور تحول قرار بگیرد که همان فقه جواهری است مغفول مانده است.

برنامه چهار ساله دوم که ما در مدرسه تربیت گرا در نظر گرفته ایم مربوط به همین مسئله است، یعنی ورود به علوم تخصصی با نگاه اجتهادی و فقه جواهری. یکی از اصول انقلاب ما استقلال بوده و برای رسیدن به استقلال راهی نداریم جز اینکه قوی شویم و بدین منظور باید روی پای خود بایستیم؛ به این معنا که به تراث حوزه علمیه خود تکیه و اعتماد کنیم و این در حالی است که بهترین مقالات ISI و ISC آنهایی هستند که بیشترین ارجاع را به منابع خارجی داشته باشند؛ این یک آسیب در زمینه پژوهش و علم است.

در کنار این سه گروه، گروه چهارمی داریم که  مبارزان علیه غرب هستند؛ یعنی عالمانی که در مبارزه با غرب نقش آفرینی می کنند و هدف و رویکرد مشخص می کنند؛ ما خود را جزء آن گروه می دانیم. ما دقیقا نگاه می‌کنیم که غربی‌ها چگونه حرکت می کنند و دقیقاً نقطه مقابل آن حرکت می‌کنیم چون دانش آنها ذاتا مسموم است، هرجا در معارف خود چیزی پیدا نکردیم دقیقا مخالف نظر غرب عمل می کنیم.

استفاده از فناوری های روز، از ویژگی های مدرسه عالی تربیت گراست

علیزاده در پایان با اشاره به ممنوعیت استفاده از فناوری های روز و تهدید دانستن آنها در برخی حوزه های فعلی تصریح کرد: استفاده از فناوری های روز یکی از ویژگی های مدرسه عالی تربیت گراست که با استفاده از این فناوری ها، مجموعه های بسیار مفیدی مانند نرم افزار های نور مورد استفاده طلاب ما قرار می گیرد.