به گزارش صدای حوزه، آیتالله مهدی هادوی تهرانی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم در درس خارج فقه «مکتب اقتصادی اسلام» به بررسی مبانی مکتب اقتصادی اسلام در مبحث مالکیت پرداخت.
وی با اشاره به اینکه از نظر اقتصاد اسلامی اقتصاد نه دولتی به معنای سوسیالیستی و نه آزاد به معنای سرمایهداری است، تصریح کرد: وقتی در عمل میبینیم نظرات و تئوریها دیگر به بن بست رسیده و نظر اسلام را میپذیرند، این نشان میدهد اسلام جلوتر از آنها این مطالب را گفته است.
آیتالله هادوی تهرانی بیان داشت: البته منظور ما این نیست که هر آن چه اکنون میگویند را اسلام قبلا گفته است، بلکه آن جاهایی که میان نظر اسلام و این نظریات اشتراک وجود دارد، اسلام زودتر از آنها به این نتیجه رسیده است. همچنین مطالب دیگری نیز هست که اسلام گفته ولی اینها هنوز به آن نرسیده و نفهمیدند.
استاد درس خارج حوزه علمیه با اشاره به سخنان برخی که مدعی عدم وجود اقتصاد اسلامی هستند، گفت: مثالهایی که برخی از افراد در این زمینه میزنند نشانگر آن است که چندان با اقتصاد آشنا نیستند.
اقتصاد توصیفی و دستوری
وی ادامه داد: اینکه ما میگوییم اسلام اقتصاد دارد منظورمان این نیست که مثلا روش محاسبه نرخ تورم، سود و… را باید از فلان آیه استخراج کرد. اقتصاد توصیفی که کار قرآن و حدیث نیست بلکه آن چیزی که کار قرآن و حدیث است اقتصاد دستوری است. برخی از افراد نیز چون تفاوت میان دانشهای دستوری و توصیفی را نمیدانند مثالهایی که میزنند نادرست است. بله چنین مثالهایی در قرآن و روایات نیست.
آیتالله هادوی تهرانی تأکید کرد: مگر اختلاف سوسیالیسم با سرمایه اری سر محاسبه نرخ تورم است؟! اسلام درباره چیزهایی همانند مالکیت، دولت و… که سرمایهداری و سوسیالیسم بر سر آن نزاع دارند نظر میدهد. در اسلام آن چه محل نزاع و بحث در نظامها و سیستمهای اقتصاد دنیا است، مطرح شده است.
وی اضافه کرد: اینکه ما بگوییم اسلام اقتصاد ندارد چرا که مثلا درباره بالا و پایین آمدن قیمتها آیه نداریم، مگر محل بحث سرمایهداری و سوسیالیسم بالا و پایین آمدن قیمتهاست؟ بنابراین اسلام اقتصاد دارد و اقتصاد اسلامی نه اقتصاد دولتی به آن معنایی که سوسیالیسم میگوید است و نه اقتصاد آزاد به آن معنایی که سرمایهداری میگوید، است.
این استاد حوزه بیان داشت: اکنون در برخی از کشورهای پیشرفته نیز شاهد هستیم که تمام مطالب سیوسیالیسم و سرمایهداری را نمیپذیرند و این به یک معنای اعلام ورشکستگی نظری سیوسیالیسم و سرمایهداری است. به هر حال اینکه بگوییم اسلام اقتصاد ندارد جفاء در حق اسلام است.
وی افزود: البته برخی با صداقت و صراحت نظرشان را درباره اقتصاد اسلامی میگویند هر چند نظر درستی نیست، ولی عدهای هستند که چنین صداقت و صراحتی ندارند، بلکه میگویند اقتصاد اسلامی داریم ولی در عمل به گونه دیگر رفتار میکنند. تمام تلاششان این است که نگذارند اقتصاد اسلامی تحقق خارجی و عینی پیدا کند. اینها خطرناک هستند، چون به اسم طرفداری از اقتصاد اسلامی جلوی رشد و طرح اندیشههای صحیح در زمینه اقتصاد اسلامی را میگیرند. اجازه سرمایهگذاری در این زمینه را نمیدهند و حتی اگر سرمایهگذاری کنند به گونهای سرمایهگذاری میکنند که به نتیجه نرسد.
آیتالله هادوی تهرانی تصریح کرد: برخی از کشورهای غربی درباره اقتصاد در عمل به همان نکاتی رسیدهاند که اسلام به لحاظ نظری آنها را بیان کرده است.