به گزارش صدای حوزه، نشست ارتقای همکاری های نخبگان حوزوی با مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در حوزه تولید و زیربنایی، با حضور ۴۰ استاد نخبه حوزوی در سالن همایش های امام علی (ع) دانشگاه علوم پزشکی قم برگزار شد.
در ابتدای این نشست ، دکتر ابراهیمیان” معاون هماهنگی امور علمی اجرایی دفتر قم مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی ” با بیان اینکه نظام جمهوری اسلامی طبق اصل اول قانون اساسی مبتنی بر دو عنصر جمهوریت و اسلامیت بنا شده است، گفت: بُعد اسلامیت در جای جای قانون اساسی خود را نشان میدهد.
وی در ادامه افزود: مهمترین تبلور اسلامیت ،در وجود عنصر ولایت فقیه در قانون اساسی است . او گفت : در بُعد تقنینی هم، اصل چهارم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به عنوان اصل مادر در این زمینه است.
ابراهیمیان با اشاره به اصل ۵۷ قانون اساسی، اظهار کرد: طبق اصل ۵۷ قانون اساسی مجلس یکی از قوای مهم و به تعبیر مرحوم امام و تاکید مقام معظم رهبری در رأس امور است. او اظهار داشت : قوه عاقله و مفکره مجلس، مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی است که در مدیریت جدید ، ریاست محترم مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، جناب آقای دکتر زاکانی ۱۴ رویکرد تحولی را برای مرکز پژوهشهای اسلامی مجلس ترسیم و تصویب نمودند.
وی ادامه داد: رویکرد اول که در رویکردهای تحولی مد نظر بوده، اشراف معارف اسلامی در قانونگذاری است که این مهم یعنی جوشش قانون از متن شریعت، محقق نمیشود مگر با حضور جدی مرکز پژوهشهای مجلس در قم و در حوزههای علوم دینی .
معاون ریاست مرکز پژوهش ها در ادامه عنوان کرد: تمام معاونتهای مرکز پژوهش ها از حقوقی و سیاسی گرفته تا اقتصاد ، مدیریت ، فرهنگی، اجتماعی، تولیدی، زیر بنایی و اخیراً حکمرانی، همه اینها قرار است با نگاهی که گفته شد از ظرفیت های کارشناسی قم و حوزه مقدسه علمیه بهره مند شوند. لذا دفتر قم مرکز پژوهشها کاملاً با پیوستگی عمیق با مرکز، در راستای وظیفه مأموریت محوری خود ، فعالیت خواهد کرد.
نخبگان حوزوی و امور تولیدی و زیربنایی
وی در خصوص دلیل حضور کارشناسی نخبگان حوزوی در زمینه موضوعات مرتبط با تولیدی و زیربنایی، اظهار داشت : قطعاً ما با بهره مندی از ظرفیت های حوزویان در امر ، تولید ، انرژی ، صنعت ، معدن و کشاورزی ، به دنبال مثلا ساخت کارخانه نیستیم ؛ ما میخواهیم در امر مقررات گذاری و تقنین ، فضلای معزز حوزوی آشنا به مباحث تولیدی و زیربنایی ، در حیطه اظهار نظر کارشناسی از نظر دینی و فقهی ، مرکز پژوهش ها را کمک کنند. و به عبارت دیگر اگر تا به حال در مرکز پژوهشها یک رویکرد و آن رویکرد علمی و آکادمیک نسبت به دغدغههای پارلمان بوده است اکنون ، با ورود آقای دکتر زاکانی در مرکز پژوهشها و این رویکردهای ۱۴ گانه، قرار است با دو نگاه به، طرحها و لوایح و نظام مسائل کشور پرداخته شود.
دکتر رهایی معاون امور زیربنایی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در ادامه این جلسه با اشاره به اینکه تأسیس دفتر قم مرکز پژوهش های مجلس، یک فرصت مغتنم برای حوزههای تخصصی مرکز پژوهشها است ، اظهار امیدواری کرد: با همفکری و همکاری همه بزرگواران، امکان ارائه طرحها و پیشنهادهای جامع، منطبق بر احکام شرعی و اسلامی فراهم شود.
طرح جامع مدیریت شهری و روستایی
وی ادامه داد: بحث طرح جامع مدیریت شهری و روستایی در برنامه ما است که از طرحهای سنگین و مهم است که بعد از ۴۲سال استقرار نظام مقدس جمهوری اسلامی، این طرح و لایحه میخواهد ساختار نظام حکومتی را مورد باز نگری قرار دهد ؛ لذا با توجه به اینکه از نظر اختیارات یک تمرکز جدی در مراکز حکومتی وجود دارد، این باعث میشود اقشار مختلف مردم برای حل مشکلات خود، بالاجمال به این حوزههای مرکزی مراجعه کنند و پیگیری امور خود را در وزارتخانهها و سازمانهای حکومتی داشته باشند که به طور طبیعی وقت زیادی از آنها میگیرد و باعث نارضایتیهای متعدد میشود.
دکتر رهایی با بیان اینکه شاید یکی از نارضایتیهایی که امروز از اقشار مختلف مردم در رابطه با درگیر شدن با بروکراسی اداری دارند، به این بخش برمیگردد، تصریح کرد: این طرح با بازنگری نظام حکومتی و نظام مدیریتی کشور، یک مسیر عدم تمرکز را در بخشهای مختلف، مطرح میکند، این از نمونههایی است که نیاز است در بخشهای حوزوی مورد ارزیابی قرار گیرد تا جنبه شرعی آن منطبق بر احکام اسلامی باشد.
رهایی، خاطرنشان کرد: در کنار این طرح، طرحهای زیادی در بخش کشاورزی داریم. موانع تولید در بخش کشاورزی و امنیت غذایی، طرح حفاظت از اراضی زراعی و باغات جمهوری اسلامی، سازماندهی و تسهیل فضای کسب و کار و سرمایه گذاری در بحثهای کشاورزی و روستایی، زنجیره ارزش در بخشهای کشاورزی از نمونه طرحهایی است که به صورت طرحهای جاری، همراهان عزیز ما در گروه کشاورزی انجام میدهند.
تمرکز روی افقهای ۱۴۱۵ و ۱۴۴۰
وی با اشاره به اینکه در کنار این فعالیتهای جاری، در ۶ ماه اخیر سعی شده که بخشی از فعالیتها متمرکز روی دورنماهای آینده شود، اظهار کرد: ترسیم چشم انداز ۱۴۰۴ از سوی مقام معظم رهبری و تلاشهایی که برای رسیدن به افق چشم انداز کشور انجام شد، موفقیتها و ناکامیهای که در رسیدن به اهداف چشم انداز داشتیم از یک طرف و شرایط پیچیدهای که ما امروز در سطح جهان پیش روی ما قرار گرفته است، دوستان را بر این داشت که بخشی از فعالیتها و بحثها و مطالعات خود را متمرکز روی افقهای ۱۴۱۵ و ۱۴۴۰ کنند.
وی خاطرنشان کرد: حوزه زیر بنایی به منظور ارتقاء اطلاعات نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی، غیر از گزارشهایی که به صورت متعارف در حوزه قوانین تهیه میکند، گزارشهای کوتاه ماهیانه هم در زمینههای مختلف از جمله در زمینه کشاورزی، آب، عمران و شهرسازی، حمل و نقل، محیط زیست تهیه میکند. ارتقاء این گزارشها به طور ماهیانه بین نمایندگان محترم توزیع میشود. هدف عمده در این بخش، ارتقاء سطح اطلاعات نمایندگان است برای اینکه بتوانند با یک تسلط بیشتر به تدوین و تصویب قوانین مجلس بپردازند.
دکتر شاهانی معاون امور تولیدی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در این نشست با بیان اینکه حوزه معاونت تولید در مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی ۵ کلان گروه دارد، گفت: که در این حوزهها کار را به صورت تخصصی انجام میدهیم. طرحها و لوایح را بررسی میکنیم و پیشنهاد طرح میدهیم که اینها باید به مجلس بروند و قانونگذاری شوند و به نمایندهها در حوزه تقنین و هم در حوزه نظارت مشاوره میدهیم.
حوزه و بحث تولید
شاهانی در ادامه افزود: یکی از نکاتی که دوستان حوزوی میتوانند در تولید به ما کمک کنند، از آنجا که تولید یک پیوند ناگسستنی با اقتصاد دارد، در بحث فعالیتهای بانکی است. امام صادق علیه السلام فرمودند: خدا ربا را حرام کرد برای اینکه تجارتها را از بین میبرد، باید تولید باشد تا تجارت اتفاق بیفتد، از کشاورزی و دامداری گرفته تا حوزههای دیگر که ما بتوانیم پیرو آن بازرگانی و تجارت هم داشته باشیم ؛ تولید ما را بانکهای ما از بین بردهاند.
وی مشکلات عرصه تولید را ناشی از ضعف سیستم بانکداری کشور دانست و تصریح کرد: سیستم بانکداری ما اگر اصلاح شود، اگر بانکداری ما اسلامی باشد، طبیعتاً تولید بهتر خواهد شد، کشورهای غربی که اسلامی هم نیستند، سودهای بانکی در حد ۲ یا ۳ درصد و یا حتی پایین تر دارند. تولید مقدماتی لازم دارد که بخشی از آن به بحثهای اقتصادی و بانکی است و اینجا اساتید محترم حوزه و کسانی که تحصیلات آکادمیک و دانشگاهی دارند، باید ورود کنند.
دکتر شاهانی معاون امور تولیدی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی یکی دیگر از سخنرانان بودند که اظهار داشتند : غیر از بحث قانون گذاری ، در کشور ما قوانین خوبی هم داریم که اجرا نمیشود ؛ مثل رفع موانع تولید که اتفاقاً مجلس از من خواسته در این زمینه گزارشی بدهیم که آیا اجرا شده یا نشده؟ قوانین قوانین خوبی است؛ ولی واقعیت این است که باید دید چرا اجرایی نمیشود؟ بخشی از آن مربوط به عدم هماهنگی بین مجموعههای دولت است. طبق قانون اساسی رئیس جمهور وظیفه هماهنگی بین وزرا را بر عهده دارد؛ اما بدون تعارف این وظیفه انجام نمیشود. چرا اینقدر گرانی است؟ برای اینکه حوزه تولید مرغ به وزارت جهاد کشاورزی مربوط است و حوزه توزیع مربوط به وزارت صنعت و معدن و تجارت است، هر یک از اینها کار خودش را انجام میدهد و کسی نیست که اینها را با هم هماهنگ کند.
وی ادامه داد: به نظر من در این حوزهها یعنی نظارت ،حتماً باید از ظرفیت حوزه و دانشگاه استفاده شود، این مباحث را نباید دست کم گرفت و به نظر من یکی از اولویتهای حوزه باید این باشد.
تفاوت نوع آموزش حوزویان، زمینه ساز پرورش نگاه نقادانه
دکتر مینایی رئیس کمیته تولیدی و زیربنایی دفتر مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در قم، در ادامه نشست، گفت: یکی از مأموریتهای که هر دو بعد حوزوی و دانشگاهی ما در این مسئله دارد، همین موقعیتی است که ما و دوستان در غنی سازی و ایجاد یک نگاه متفاوت داریم.
وی ادامه داد: نگاه متفاوت از این جهت که نگاه یک حوزوی و نوع آموزش آنها با نوع آموزشی که در دانشگاه است، متفاوت است. شیوه تدریس و تدرس آنها کمی فرق میکند، به خاطر همین ذهن نقادانه خیلی خوبی در بین طلبهها وجود دارد که میتواند دستمایه بسیاری از بحثها شود و به ریزبینی و دقت و خصوصاً ابعاد نظارتی اجرای قوانین در جامعه کمک کنند، طلاب بین مردم و در بین مردم و جزو مردم هستند و گاهی اوقات در ابعاد تبلیغی و ترویجی که دارند، سفیران مردم میشوند.
مینایی خاطرنشان کرد: قرار است میز های تخصصی در دو کمیته تولیدی و زیربنایی تشکیل دهیم .
رئیس کمیته تولیدی و زیربنایی دفتر قم تصریح کرد: علاوه بر اینها بحث تنقیح قوانین و پاکسازی از طریق هوش مصنوعی و ایجاد یک قانون جامع میتواند در دستور کار ما قرار بگیرد؛ لذا ورود طلبهها به این صحنه ، یک نگاه جدید و متفاوت و مکمل و هم افزا به کاری که در مرکز پژوهشها میشود، ایجاد خواهد کرد.
در ادامه دکتر صمدی دبیر کمیته تولیدی و زیربنایی به ارائه دیدگاهها و گزارشات خود پرداخت و گفت: در شورای کاری که خدمت آقای دکتر شاهانی و دکتر رهایی در تهران رسیدیم، بحث ظرفیت حوزه علمیه در امور تولیدی و زیربنایی مطرح شد و ما با توجه به ارتباطاتی که از قبل داشتیم و خدمت آقای دکتر مینایی بحثهای انجام داده بودیم، شروع به شناسایی ظرفیتها در حوزه علمیه کردیم تا ببینیم چه مباحثی در بحثهای تولیدی و زیربنایی تا الان صورت گرفته است.
تشکیل میزهای کارشناسی
صمدی خاطرنشان کرد: برای تشکیل برخی از میزهای کارشناسی، ظرفیت هایی در قم وجود دارد و ما میتوانیم این میزها را تشکیل دهیم و به بررسی طرحها و لوایح بپردازیم و همینطور طرحهای بلند مدت آینده پژوهشی که اشاره شد، مسلماً این اولین اجتماع است، ولی قطعاً این آخرین اجتماع نخواهد بود، بحث نشستها و دورهها را در حوزه علمیه در این زمینهها با توجه به ظرفیتهایی که شناسایی شده، آغاز خواهیم کرد.
جهت دهی علوم توسط حوزه علمیه
دکتر علوی دبیر کمیته تخصصی حقوق مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، در این نشست به پذیرش الهی بودن علوم تجربی و انسانی اشاره کرد و گفت: تردیدی نیست که فناوری، حوزه علوم تجربی، حوزه علوم فنی همه زیرساختهای فکری و زیرساختهای تحلیلی دارند که نیازمند جهت دار شدن برای به ارتقا رساندن جامعه الهی هستند و قطعاً این تعامل، تعامل مبارک و میمونی است که حوزه بتواند به قلب تپنده نظام فکر و اندیشه در کشور کمک کند.
علوی با بیان اینکه اگر ما فقط به همان حوزه فکر کنیم که قم چقدر میتواند با پشتیبانی از یک نظریه ارزشی دقیق در حوزه فنی به ارتقاء سرمایه اجتماعی قانون کمک کند، همینقدر برای ترتیب اثر کافی است، بیان کرد: حالا اینکه یک اندیشمند حوزه علوم تجربی و علوم فنی و علوم فناورانه، عالم به دین باشد و بیاندیشد، چه آثار و ثمراتی میتواند داشته باشد، قس علی هذا است.
اسلامی سازی همه عرصهها، هدف انقلاب اسلامی است
آیت الله حسینی شاهرودی نماینده مجلس خبرگان رهبری در نشست ارتقای همکاری های نخبگان حوزوی با مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در حوزه تولیدی و زیر بنایی که با حضور اعضای مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی و اندیشمندان و نخبگان حوزوی برگزار گردید، ضمن تقدیر از برگزار کنندگان این نشست گفت: همانطور که دکتر ابراهیمیان فرمودند بعد از ۴۲ سال این جلسه برگزار میشود؛ ولی همین هم غنیمت است و انشاالله آخرین جلسه نباشد و ادامه پیدا کند. این کار میمون و مبارکی که شروع شده، انشاالله به نتیجه برسد.
آیت الله حسینی شاهرودی تصریح کرد: اصلاً ما انقلاب کردیم که قوانین اسلام را پیاده کنیم و همه قوانین ما رنگ و بوی اسلامی باید داشته باشد و اسلام هم چیزی ندارد که بگوید اینجا دیگر اسلام حرفی برای گفتن ندارد، قطعاً راهکار دارد و اهمیت آن را با توجه به فرمایشات حضرت امام بیان میکنم. امام خمینی میفرماید ما چگونه میخواهیم اصول محکم فقه را در عمل فرد و جامعه پیاده کنیم و بتوانیم برای معضلات جواب داشته باشیم بعد میفرماید همه ترس استکبار از این مسئله است که فقه ما به طور عملی پیاده شود.
استاد درس خارج حوزه علمیه اظهار کرد: قرآن هم به گونهای است که هم در همه ادیان و مکاتب و تفکرات برتری دارد و غالب میشود، در یک زمان برتری منطقی است و این وجود دارد، منتها ما هم این را دقیق نتوانستیم به عرصه ظهور برسانیم، یک وقتی هم ظهور عملی پیدا میکند که جهانی میشود.