به گزارش صدای حوزه، محمدحسین رجبی دوانی، شامگاه پنجشنبه، ۱۸ شهریورماه در مراسم عزاداری دانشگاه قم، با بیان اینکه در تاریخ ماجراهای زیادی درباره جنایات معاویه در تثبیت قدرت بیان شده است، گفت: این رفتار به گونه‌ای بوده است که حتی خوارج هم دشمن معاویه بودند و بیان کردند اگر کسی در برابر معاویه بایستد با او همکاری میکنند و به همین دلیل تعدادی از آنها در لشکر امام حسن(ع) حضور داشتند ولی وقتی امام(ع) در برابر معاویه مجبور به صلح شدند، خوارج هم یا در برابر او سکوت کردند و یا حتی با معاویه همراهی کردند که نمونه بارز آن شمر بود؛ شمر تفکر خوارجی داشت و در کربلا بدتر از بنی امیه در حق اهل بیت(ع) رفتار کرد.
وی افزود: این مایه عبارت است که ببینیم چرا جامعه به جایی می‌رسد که حکومت صادقانه و سراسر پاکی امام علی(ع) و امام مجتبی(ع) را نمی‌پذیرند ولی با معاویه همراهی میکنند و جالب اینکه آن حضرت هرگز برای کسب قدرت دیگران را مجبور نکرده و با خشونت با مردم رفتار نمی‌کردند؛ هیچگاه جریانی نبود که از طرف حکومت امام علی(ع) به علت مخالفت، تحت تعقیب باشند؛ حتی گروهی حقوق می‌گرفتند که به جنگ دشمنان بروند ولی پول می‌گرفتند و اطاعات نمی‌کردند و امام(ع) حقوقشان را قطع نمی‌کرد ولی معاویه با ایجاد رعب و وحشت و تطمیع قبائل توانست بر آنها سلطه یابد.
رجبی دوانی اضافه کرد: معاویه ۲۰ سال حکومت کرد و وقتی مرد امام حسین(ع) در برابر بدعت جانشینی یزید ایستاد و کوفیان به تبعیت از امام(ع) اعلام آمادگی کردند تا در برابر این خلیفه نامشروع بایستند. تصور رایج ما این است که کوفیان افراد بی‌وفا، سست عنصر و بی اراده بودند، این درست است ولی آنها بدترین افراد نبودند زیرا اگر این طور بود چرا امام علی(ع) حکومتشان را به این شهر منتقل کردند؟ چرا زید بن علی باز با وجود ماجرای کربلا به این شهر می‌رود و وقتی شکست خورد جسدش ۴ سال به دار آویخته شد؛ امام صادق(ع) فرمودند که چشم ما به کوفه است؟ بنابراین کوفیان بهترین‌های عالم اسلام بودند و بدترین‌ها مردم مکه، مدینه و شام بودند.
این استاد دانشگاه گفت: به تعبیر ابن ابی الحدید فقط کوفیان بودند که نیمی هوادار و علاقه‌مند به حضرت بودند لذا تنها جایی که امید اهل بیت(ع) بود، کوفه بود؛ کوفه آن دوره را برای اهل بیت(ع) می‌توان به قم برای امروز انقلاب تشبیه کرد. با این حال متاسفانه ماجرای کربلا را همین کوفیان پدید آوردند و تمامی دشمنان امام در کربلا، کوفی‌ها بودند البته یاران امام حسین(ع) و شهدا هم در این واقعه عمدتا اهل کوفه بودند.
عبرت مهم کربلا
رجبی دوانی اظهار کرد: اولین عبرت از این ماجرا آن است جبهه حق گاهی اوقات از طرف خودی‌ها و کسانی که مدعی همراهی هستند ضربه می‌خورد، صف دشمنان روشن است ولی حزب‌اللهی‌ها و مدعیان همراهی با ولایت، ضربه بدتری نسبت به دشمنان می‌توانند بزنند؛ کوفه با جانشینی یزید به خروش درآمد و بیش از ۱۲ هزار نامه به امام(ع) نوشتند، اینها بلایی را که معاویه بر سر آنها آورده بود دیدند، بسیاری از بزرگان عراق را نابود و تبعید و محبان اهل بیت(ع) را شهید کرد، اینها باید عبرت می‌گرفتند که ظاهرا گرفته بودند ولی در عمل پای کار نیامدند.
وی اضافه کرد: عبرت مهم دیگر این است که وقتی حاکمانی بر جامعه سلطه یابند که با ارزش‌های الهی زاویه دارند روی رفتار و باورهای مردم اثر منفی می‌گذارند به خصوص اینکه در برابر این رفتارها موضعی گرفته نشود و خیلی از این رفتارها عرفی و عمومی شود، معاویه کاری کرده بود که روز چهارشنبه نماز جمعه می‌خواند و کسی معترض نمی‌شد و به شدت مردم را تحمیق می‌کرد. این مسئله روحیه بخشی از مردم کوفه را هم تغییر داده بود و در نهایت در عمل پای حمایت از امام حسین(ع) نایستادند، وقتی مسلم به کوفه آمد این شهر را درست نمی‌شناخت و با روحیات آنها آشنا نبود، بزرگان کوفه هم افرادی بی‌بصیرت بودند تنها دو نفر بودند که نسبت به وفاداری کوفیان مردد بودند، یکی عابس ابن ابی شبیب شاکری که یکی از شهدای گرانقدر کربلاست؛ او وقتی دید مردم کوفه گرد مسلم جمع شده‌اند گفت من از دلهای این مردم خبر ندارم و تو را فریب نمی‌دهم یعنی دل اینها با ظاهرشان یکی نیست.
وی ادامه داد: او خود را معرفی کرد و تاکید کرد من در رکاب شما تا جایی که قبضه شمشیرم از کار بیفتد خواهم جنگید و حبیب هم به حمایت از وی پرداخت ولی در تاریخ بیان نشده که چرا باز زمینه برای اینکه مسلم مردم این شهر را بهتر بشناسد فراهم نشد. بنابراین وقتی در جامعه برخی حاکم شوند که برای توجیه کارهای خود به هر دروغی دست می‌زند و برای توجیه کارهای غلط خود می‌گویند امام حسین(ع) هم اهل مذاکره بود و صلح امام حسن(ع) را بهانه برای دست دراز کردن در برابر کدخدا می‌دانند، عده‌ای فریب می‌خورند و می‌گویند این فردی که این حرفها را می‌زند لباس روحانیت دارد. ما از این مسئله ضربه خوردیم و باید عبرت بگیریم که دیگر این مسائل تکرار نشود.
پاسخ به یک شبهه
رجبی دوانی اظهار کرد: اکثر کوفه بر خلاف تبلیغ برخی از اهل تسنن، شیعه نبودند، زیرا گفته می‌شود شیعیان کوفه امامشان را کشتند و حالا عزاداری میکنند، کوفه تماما شیعه نبود و البته سنی‌های آن هم علاقه به اهل بیت(ع) داشتند ولی در عین حال ابوبکر و عمر را هم خلیفه می‌دانستند و مورد احترامشان بود؛ در فاجعه کربلا یک شیعه هم در لشکر عمر سعد نبود، برخی مثل سلیمان بن صرد و رفاعه و … ترسیدند و به حمایت امام(ع) نرفتند ولی هرگز یک شیعه به جنگ امام نیامد ولی اگر حاکمیت دست نااهلان ونامحرمان بیفتد باعث خراب شدن مردم می‌شود.
استاد تاریخ اسلام دانشگاه به ماجرایی تکان‌دهنده اشاره کرد و افزود: زهر بن قیس، شیعه به معنای واقعی بود و در جمل و صفین از یاران امام(ع) بود، امام(ع) او را سراغ جریر بن عبدالله بجلی، استاندار همدان که از طرف عثمان تعیین شده بود فرستاد تا بیعت بگیرد؛ وی علی(ع) را خلیفه اول و برتر می‌دانست؛ وقتی امام مجتبی(ع) هم به حکومت رسید او بیعت مردم مدائن را گرفت ولی وقتی معاویه حاکم شد این فرد عوض شد و از تشیع برگشت و کارش به جایی رسید که وقتی حجر بن عدی در برابر جسارتها به امام علی(ع) ایستاد، شهادت به کفر حجر بن عدی و اباحه خون او داد و وقتی یزید روی کار آمد این فرد رئیس شرطه‌ها شد و راه کوفه را بست تا کوفیان به کربلا نروند و در کربلا هم حضور داشت و قاتل یکی از فرزندان امام علی(ع) شد.
وی گفت: عبرت دیگر این است که فرصتها را برای یاری حق نباید از دست داد؛ نمونه بارز این مسئله بیعت خون کوفیان با مسلم بود، ولی بزرگان شیعه به مسلم نگفتند که باید نعمان را از استانداری کوفه برکنار کنیم و کوفه را به دست بگیریم و اینقدر تعلل شد تا ابن زیاد وارد این شهر شد و سرنوشت کوفه را عوض کرد. یا شرایطی برای کشتن ابن زیاد از جمله در خانه هانی و اطراف آن پیش آمد که می‌توانستند با مرگ او کار را تمام کنند ولی تعلل کردند.
