به گزارش خبرنگار صدای حوزه پس از انتشار آمار بالای دورریز مواد غذایی در ایران که بعضا توسط مسئولین اعلام می‌گردد، مطالبی حاوی مقایسه آمار ایران با کشورهای پیشرفته از جمله کشورهای اروپایی، سایت‌ها و شبکه‌های مجازی را در می‌نوردد.
همچنین تحلیل‌های متنوع از سبک زندگی ایرانیان و اسراف در زندگی، نقل خبرگزاری‌ها و روزنامه‌های متنوع می‌گردد؛ اما نکته مهم یک از سوء برداشت شروع شده است.
مرجع رسمی آمار غذایی در جهان
سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) از سازمان‌های بین‌المللی است که در زمینه توسعه کشاورزی فعالیت دارد. هدف این سازمان، بالا بردن سطح زندگی و بهبود تغذیه مردم جهان، توزیع مناسب مواد غذایی در مناطق مختلف جهان و ایجاد امنیت غذایی است.
همچنین مبارزه با سوءتغذیه با ارائه اطلاعات لازم به کشورهای مختلف از دیگر اهداف فائو است که بازدهی کشاورزی و سطح تغذیه در جهان را افزایش داده است.
آمارها چه می‌گوید؟
آمارهای دوره‌ای این سازمان از میزان دورریز مواد غذایی، مرجع اصلی ارجاعات در این مورد است. اما آمار این سازمان چه چیز را نشان می‌دهد؟
بر اساس اعلام این سازمان حدود یک سوم مواد غذایی در جهان دور ریخته می‌شود؛ بر اساس جدیدترین برآورد این نهاد بین‌المللی یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تن از مواد غذایی و محصولات کشاورزی تولیدی در جهان طی یک سال از بین می‌رود که این رقم معادل تولید ۲۸درصد از کل زمین‌های کشاورزی است.
ایران نیز از جمله کشورهایی است که هرساله درصد بالایی از مواد غذایی تولیدی را به هدر می‌دهد.گزارش‌های غیررسمی نشان می‌دهد ۳۵ درصد محصولات کشاورزی تولیدی در ایران به هدر می‌رود.
دور ریز غذا دقیقا به چه معنی است؟
هرساله بخش مهمی از تولید غذای جهان در زنجیره “برداشت“، “توزیع” و “مصرف” به هدر می‌رود. در واقع بخش عمده این دورریز در دو بخش اول زنجیره، یعنی “برداشت و توزیع” به هدر می‌رود؛ که تقریبا ارتباطی با مصرف‌کنندگان ندارد؛ در عوض دولت‌ها و شرکت‌ها در اصلاح روند آن نقش‌آفرینند.
تفاوت دورریز غذا در کشورهای ثروتمند و دیگر کشورها
علت عمده این رویه در کشورهای ثروتمند، روش های نادرست “مصرف کنندگان” در خرید و استفاده از مواد غذایی است. هرچند میزان غذای دورریز در کشورهای کمتر توسعه یافته و فقیر در مقایسه با آمریکا و اروپا ۱۰ برابر کمتر است؛ ولی بخش عمده موادغذایی که دور ریخته می‌شود، در طول زنجیره تامین تا رسیدن به بازار، از بین می‌رود.
بخش زیادی از مواد غذایی خصوصا در کشورهای کمتر توسعه یافته در جریان “حمل و نقل و نگهداری نامناسب” کیفیت خود را از دست می‌دهد. پس آمار دورریز غذا در کشورهای توسعه نیافته معطوف به شکل ناصحیح چرخه غذایی در “توزیع و برداشت” است.
یک نشانه دیگر از تفاوت
در حالی که در کشورهای در حال توسعه ایجاد زباله های غذایی در “فرایند تولید” رخ می دهد، در کشورهای ثروتمند این زباله ها عمدتا به دست خرده فروشان و “مصرف کنندگان” ایجاد می شود؛ به این خاطر که مقدار زیادی خرید کرده اند یا آنکه غذا با معیارهای زیبایی شناختی منطبق نیست.
وضعیت دور ریز موادغذایی در ایران
بر اساس آمار از ۱۰۰ میلیون تن محصول کشاورزی تولیدی در کشور، ۳۵ میلیون تن در سال دور ریخته می‌شود. این رقم معادل غذای ۱۵ میلیون نفر است. در این زمینه می‌توان به ۳۰ درصد ضایعات در نان، ۲۵ تا ۳۰ و حتی ۵۰ درصد ضایعات در میوه‌ها و سبزیجات، ۱۰ درصد ضایعات در برنج، ۲۵ درصد ضایعات در خرما و غیره اشاره کرد. سهم ایران از کل غذایی که هر سال در جهان به هدر می‌رود ۲/۷ درصد اعلام شده است.
عمده دورریز مواد غذایی در ایران، در بخش تولید و توزیع اتفاق می‌افتند که مصرف کننده نقش تعیین کننده‌ای ندارد. موضوعی که علیرضا زالی روز شنبه بعد از بازدید از دستاوردهای مرکز رشد و نوآوری انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور به آن اشاره کرد:
“بخش عمده ای از دور زیر محصولات در صنایع غذایی مربوط به قبل از رسیدن به مصرف کننده است؛ در حالی که در کشورهای توسعه یافته برعکس است و بعد از رسیدن مواد غذایی به دست مصرف کنندگان این موضوع مشاهده می شود.”
دولت متولی موضوع دور ریز غذا در ایران است
با توجه به تحلیل فوق، مسئول حل موضوع دورریز غذا در ایران، بیشتر معطوف به کم کاری و تعلل دولت‌ها در تامین زنجیره صحیح برداشت، نگهداری، حمل و نقل و در نهایت توزیع مواد غذایی است.
دولت موظف است با به کارگیری صحیح راهکارهای بهبود عملکرد چرخه تامین مواد غذایی، همچنین اجرا و یا تصویب قوانین لازم، گام اصلی در جلوگیری از اسراف و دورریز مواد غذایی در کشور را بگیرد.
