شخصیت شناسی چیست؟

شخصیت شناسی راه ها و روش های مشخص تفکر، احساس و رفتار را در برمی گیرد.

شخصیت، روحیه، نگرش و عقاید هر فردی را در برمی گیرد که کاملا ذاتی است و باعث ایجاد تفاوت در گروه های مختلف مردم می شود.

اصطلاح شخصیت شناسی به روش های گوناگونی تعریف شده است اما بر مبنای مفهوم روانشناسی دو معنی اصلی از آن استخراج شده است.

• اولین موضوع به تفاوت های متمایز بین افراد اشاره دارد. در این دسته مطالعه شخصیت افراد بر اساس طبقه بندی و توضیح ویژگی های روانشناختی انسان ها تمرکز دارد.

• نظریه و موضوع دوم این گونه است که همه انسان ها را یکسان می بیند و شخصیت انسان را از گونه های دیگر مثل سبک زندگی و رفتارهای آن مورد مطالعه قرار می دهد.

در هم تنیده شدن این دو موضوع برای درک بهتر این موضوع کار را کمی دشوار کرده است

و اینکه باید توجه داشته باشیم که هیچ منبع جهانی و استاتداردی برای مفهوم شخصیت شناسی وجود ندارد.

می توان گفت که مطالعه در باره رواشناسی شخصیت ریشه های خود را از ایده های اساسی و پایه ای که مرتبط با رفتارهای انسان ها مثل صحبت کردن افراد، محل زندگی آنها و الگوهای حرکتی و رفتاری است بدست می آورد.

شخصیت شناسی به نوعی بیان می کند که افراد چگونه خودشان را بیان می کنند.

فرآیند هایی مثل مطالعه، تفکر و انگیزه هر فرد طبق تست شخصیت شناسی مورد مطالعه قرار می گیرد و هویت یگانه و ممتاز هر فرد از آن خارج می شود.

مطالعه سیستماتیک شخصیت برای اولین بار در دهه ۱۹۳۰ به عنوان یک شاخه از روانشناسی با انشار دو کتاب رواشنشناسی شخصیت

در سال ۱۹۳۷ توسط راس استنگر و کتاب شخصیت شناسی، یک تفسیر رواشنشناسی در سال ۱۹۳۸ توسط گوردن آلپ والت آلپورت

که حاوی مجموعه ای از مطالعات تجربی و بالینی است نگاه ویژه ای به خود گرفت.

همچنین مقالات جامع گاردنر مورفی که در سال ۱۹۴۷ تحت عنوان شخصیت شناسی، رویکرد بیولوژیکی به علم و ساختار تحولات فکری عمیقی در روانشناسی بوجود آورد.

با این حال پیشینه شخصیت شناسی و روانشناسی شخصیت به دوره یونان باستان برمی گردد

که تحلیل شخصیتی با توجه به خصوصیات بیوشیمیایی مورد مطالعه قرار می گرفته است.

انواع نظریه فیزیولوژیک شخصیت شناسی

این ایده که شخصیت بسیاری از افراد با ویژگی های بدنی آنها رابطه مستقیمی دارد از دوران کهن تا به امروز مورد بحث بین فیلسوفان قدیم تا روانشناسان عصر مدرن بوده است.

با این حال دو مجموعه کلی برای مطالعه بر روی این مبحث وجود دارد:

1. نظریه هومورال (humoral theories)
2. نظریه مورفولوژیک (morphological theories)

نظریه هومورال

شاید قدیمی ترین نظریه شخصیت شناسی که از قدیم و زمان فیلسوفان یونان کهن مثل امپدوکس و مطالعات بقراط موجود است می باشد.

طبق نظریه امپدوکس چهار عناصر کیهانی هوا ( با ویژگی هایش مثل گرما و رطوبت)، زمین (سرد و خشک)، آتش (گرم و خشک) و آب (سرد و مرطوب) تاثیر بسیار زیادی بر خلق و خو و شخصیت هر فردی دارند.

این نظریه که شیمی بدن باعث شخصیت های مختلف در افراد می شود بیش از ۲۵۰۰ سال است که قدمت دارد.

منبع اصلی مطالعات در این زمینه خون است و طبق آن رنگ خون نمایان گر خلق و خوی افراد می باشد.

این روزها بحث های جذابی درباره نسبت شخصیت شناسی و مزاج های چهارگانه در طب سنتی درگرفته است که در تسریع و قوت شخصیت شناسی تاثیر بسزایی می تواند داشته باشد.

نظریه مورفولوژیک بر اساس اندام بدن

طبق این نظریه که بسیار مرتبط با نظریه های بیوشیمیایی است انواع شخصیت افراد بر اساس شکل بدن آنها تعریف می شود. این نظریه که به شخصیت شناسی از روی اندام نیز شناخته می شود اولین بار توسط ارنست کراتچر روانپزشک آلمانی مطرح شد در سال ۱۹۲۱ منتشر شد.

در نطریه شخصیت شناسی از روی اندام کراچر بر این باور است که عضلات بدن و فرم آنها رابطه مشخصی با خلق و خوی افراد دارد به این گونه که نشانه های اسکیزوفرنی در افرادی که عضلات کشیده و محکم تری دارند بیشتر یافت شده است.

بر اساس انواع تست شخصیت شناسی که توسط کراچر گرفته شد دریافت که ساختار بدن و شخصیت باهم مرتبط هستند و افرادی که فیزیک باریک و ضعیف دارند بیشتر شخصیت درونگرا دارند و برعکس این موضوع تیز صدق می کند.

شخصیت شناسی یونگ

کارل گوستاو یونگ بر این عقیده است که شخصیت شناسی مردان و زنان بر دو نوع کلی درونگرا و برون گرا است. شخصیت شناسی یونگ بر اساس توابعی مشخص درونگرا و برونگرا را به چهار زیر بخش تقسیم می کند که هر درونگرا و برون گرا می تواند هر یک از این چهار تیپ شخصیتی را داسته باشد.

• فکر کردن به این معنی که همه ی استدلال ها و کارهای روزانه فردی از تفکر زیاد باشد.
• احساسات به معنی اعمال ارزیابی ذهنی و شخصی به شرایط و محیطی که با آن روبرو هستید، دقیقا نقطه مقابل فکر کردن.
• اعمال ارزش زیبایی شناسی به موقعیت ها و محیط هایی که می بینید.
• ادراک بسیار زیاد به معنی داشتن قدرت درک و تحلیل بالا برای مقابله با موقعیت های متفاوت و مختلف.

شخصیت شناسی هالند

جان هالند روانشناسی آمریکایی است که با ساخت دستوری به نام شخصیت شناسی هالند تیپ شغلی هر فرد را مشخص می شکند.

تست شخصیت شناسی هالند که به نوعی شخصیت شناسی شغلی می باشد حاوی شش کد است که هر کد نشانگر خصوصیات شخصیتی افراد است.در این روش که به تست استعدادیابی هالند نیز معروف است مشخص می شود که اکثر افراد دارای یکی از شش ویژگی واقع گرا، جستجوگر، هنری، اجتماعی، متهورانه و سازنده می باشند.

انواع تیپ شخصیت شناسی هالند

تیپ شخصیتی واقع گرا (Realistic)

در شخصیت شناسی هالند به مشاغلی واقع گرا گفته می شود که افرادی که در این دسته قرار دارند دارای مشاغل عملی و فیزیکی هستند و بیشتر سرو کار آنها با موادی مثل چوب، گیاهان و ابزار آلات است.

این دسته از افراد علاقه ای به کارهای دفتری و پشت میزی ندارند و از انجام کارهای گروهی مثل تدریس و همیاری جلوگیری می کنند.

تیپ شخصیتی کاوشگرانه یا جستجو گر (investigative)

مشاغل تحقیقاتی افرادی را شامل می شود که در زمینه های تحقیقاتی و علمی فعالیت می کنند.

از نظر آزمون خودشناسی هالند افراد در این گروه دوست دارند در زمینه های علمی تحقیقات کنند و به طور مثال مسائل ریاضی را برای خود حل کنند.

تیپ شخصیتی هنری (artistic)

در تست شخصیت شناسی هالند مشاغلی که که در آن شاغل براساس الگوها، طرح ها و فرم ها کار خود را انجام دهند در این گروه قرار می گیرد.

این دسته از افراد خیلی مایل نیستند از مجموعه ای از قواعد پیروی کنند.

تیپ شخصیتی اجتماعی (social)

همانطور که از اسم آن مشخص است مشاغل اجتماعی به شغل هایی اشاره داد که با آموزش دادن و ارتباط زیاد با افراد مرتبط است شغل های ِ افراد بیتر در زمینه تربیت، پرستاری، مشاوره و ارائه اطلاعات است.

همانطور که در شخصیت شناسی هالند مشخص شده است افراد این گروه از کار با ماشین آلات و یا حیوانات اجتناب می کنند.

تیپ شخصیتی سازنده (Enterprising)

این دسته از تیپ شخصیتی شامل مشاغل بزرگ که به صورت گسترده است مثل اجرای پروژه های بزرگ.

این مشاغل نیاز به ریسک های بزرگ هم دارد.

تیپ شخصیتی قراردادی یا سازمانی (Conventional)

مشاغلی را شامل می شود که مسیر کار در آنها مشخص است و نیازی به کارهای خلاقانه و عجیب نیست و فقط کافیست تا مسیر مشخص شده را قواعد خاص آن طی کنید.

شخصیت شناسی مایرز بریگز(MBTI)

ماهیت تست mbti این است که نشان دهد تغییرات بسیار در ظاهر تصادفی رفتار هر فرد اصلا تصادفی نیست و کاملا منظم سازگار است و به نگرش و ادراک هر فرد در زندگی آن بستگی دارد.

تست شخصیت شناسی مایزر بریگز (Myers-Briggs Type Indicator) که به اختصار تست Mbti معروف است در واقع ییک آزمون خودشناسی روانشناسی است و هدف آن نشان دادن نوع شخصیت فرد، ترجیهات هرفرد در فهم مسائل دنیا و بدست آوردن نقاط قوت هر فرد در هر زمینه ای است.

ایده اصلی تست mbti شخصیت شناسی توسط ایزابل بریگز مایرز و مادرش کاترین بریگز از تیپ شخصیتی کارل گوستاو یونگ گرفته شده است و هدف آن مشخص کردن بینش تئوری هر فرد و برداشت آن از زندگی است.

تحلیل تست mbti

بر اساس تست شخصیت شناسی مایرز بریگز ترجیهات هر فرد و تحلیل روانشناختی آن به چهار سوال اصلی بر می گردد که در زیر به آنها می پردازیم.

• ترجیح شما انتخاب دنیای درونی خودتان است یا دنیای بیرون؟ این حالت را درونگرا (I) یا برونگرا (E) گویند. (Extraversion (E) or Introversion (I)
• تیپ شخصیتی شما به گونه ای است که تمایل دارید بر اطلاعات موجود تکیه کنید یا تفسیر و تحلیل خود را به آن اضافه کنید؟ این حالت ها را حسی (S) یا شهودی (N) می نامند. (Sensing (S) or Intuition (N.
• در ادامه سوالات شخصیت شناسی این پرسش مطرح می شود که آیا در زمان تصمیم گیری منطقی هستید یا احساسی؟ منطقی (T) یا احساسی (F) هستید.
• در مواقع تصمیم گیری با اطلاعات موجود نتیجه گیری می کنید یا به دنبال شواهد بیشتر برای انتخاب مناسب هستید؟ قضاوتگرا (J) و یا ادراکی (P) می باشید. (Judging (J) or Perceiving (P.

برآیند این کد ها که هرکدام معرف یک تیپ شخصیتی است به ۱۶ تیپ شخصیتی می انجامد. در تست رایگان mbti می توانید تیپ شخصیتی خود را بفهمید و نتایج خوبی از آن بگیرید.