خبرگزاری «حوزه» – سمنان/ رَمَضان‌ُ المُبارَک نهمین ماه قمری که روزه در آن بر مسلمانان واجب است. این ماه را بهترین زمان برای نزدیک‌شدن انسان به خداوند دانسته‌اند. عبادت و روزه‌داری در ماه رمضان را بخشی از هویت مسلمانان در جهان امروز برشمرده‌اند؛ ماه رمضان، بنا به گفته پیامبر اسلام و اهل‌بیت(ع)، ماه میهمانی خدا است که درهای آسمان در آن گشوده شده و ارزش نماز در آن، چند برابر نماز در ماه‌های دیگر است. قرآن و برخی دیگر از کتاب‌های آسمانی، در این ماه نازل شده است.این ماه تنها ماهی است که نام آن در قرآن آمده است. این ماه، نزد مسلمانان احترام و جایگاه ویژه‌ای دارد. از مهم‌ترین عبادت‌های این ماه، تلاوت قرآن، اِحیای شبهای قدر، دعا، استغفار، افطاری‌دادن و کمک به نیازمندان است. حضرت علی(ع)، نخستین امام شیعیان در بیست و یکم ماه رمضان به شهادت رسیده است.
در همین راستا خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در سمنان، به سراغ معصومه کمشی کمر، معاون فرهنگی حوزه علمیه خواهران سمنان، رفته است؛ مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
فلسفه روزه در اسلام چیست ؟
در خصوص بحث فلسفه روزه در اسلام باید به این اشاره کرد که قرآن کریم وقتی که حکم روزه را بیان می‌کند در ذیل آن با جمله ای کوتاه به فلسفه روزه اشاره می‌کند و میفرماید «لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ» این جمله که ذیل جمله «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ کَما کُتِبَ عَلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ» آمده بیانگر این است که روزه روح تقوا و پرهیزکاری را در انسان زنده می‌کند، از شدت غرائز می‌کاهد، روح را تلطیف می‌کند و باعث نورانیت انسان میشود؛ روزه عزم و اراده انسان را قوی می‌کند و به انسان قدرت تصمیم گیری می‌دهد و راه را برای سیر و سلوک به سوی خداوند متعال هموار می‌کند و در ابعاد مختلف در کامل شدن انسان کمک می‌کند.
فلسفه روزه به چند دسته تقسیم میشود ؟
به لحاظ تقسیم بندی میتوان چهار دسته را برای فلسفه روزه بیان کرد از چهار بُعد به آن پرداخت؛ «بُعد عرفانی» فلسفه روزه است در آنجا که پیامبر اکرم(ص) میفرمایند: روزه داری موجب تقرب به خداوند میشود؛ خود خداوند تبارک و تعالی در حدیث قدسی میفرمایند: روزه، برای من است و خودم پاداش آن را می دهم، یعنی تقرب به من بهترین پاداش است.
دومین بعد «بعد اخلاقی و تربیتی» بحث روزه است وقتی روزه می‌گیریم اصل روزه داری این است که چشم و گوش و زبان انسان همه روزه باشند.
بعد سوم «بعد اجتماعی» بحث روزه است در آنجا که بحث مواسات است و پیامبر اکرم(ص) به بحث مواسات اشاره میکنند: «ماه مبارک رمضان ماه برادری و همدردی است».
بعد آخر در ابعاد فلسفه روزه داری «بعد بهداشتی و پزشکی» روزه است؛ پیامبر اکرم(ص) اشاره میکنند به این موضوع که «روزه بگیرید تا سالم و تندرست باشید» در روایتی دیگر از رسول خدا(ص) هم در اشاره به بحث سلامتی آمده که معده ، خانه تمام دردها است و امساک بالاترین روزه داری است.
دانشمندی به نام دکتر الکسی سوفورین دانشمند روسی بیش از بیست و سه مرض را برشمرده که به وسیله روزه مداوا میشود.
ماه رمضان از دیدگاه آیات و روایات چه اهمیتی دارد؟
در خصوص بحث اهمیت ماه مبارک رمضان جا دارد که از دیدگاه آیات و روایات یک بررسی کوتاهی داشته باشیم: ماه مبارک رمضان آنقدر مهم است که در آیات و روایات به آن اشاره و تأکید فراوان شده است در آیات ۱۸۴ و ۱۸۵ از سوره بقره در مورد روزه داری، احکام روزه و حتی کفاره روزه سخن به میان آمده است و در فضیلت این ماه هم می‌توانیم به روایتی از امام باقر(ع) اشاره کرد که ایشان به جابر می‌فرمودند: کسی که در ماه رمضان روز را روزه و شب را به عبادت سپری کند همانند روزی میشود که مادرش او را زائیده باشد.
امام صادق(ع) در حدیثی فلسفه روزه داری را مساوی شدن دارا و فقیر عنوان کرده و در حدیثی هم از پیامبر اکرم(ص) عنوان شده است که بنده خداوند اگر می‌دانست ماه رمضان چیست و چه برکاتی دارد دوست داشت تمام ماه های سال، ماه رمضان باشد.
تقویت تقوا و پرهیزگاری، آرامش روان و جسم، عدم نفوذ شیطان، مواسات بین فقیر و غنی، احیا فضائل اخلاقی، وجود شب های قدر در ماه مبارک رمضان و تلاوت قرآن از جمله فوائد و فضائل روزه داری است و این موارد در روایات و احادیث مختلف ذکر شده است.
ماه مبارک رمضان از منظر قرآن دارای چه فضیلتی است؟
در ارتباط با فضیلت ماه مبارک رمضان از نگاه قرآن نمی‌توان اهمیت آن را انکار کرد چرا که خداوند متعال در قرآن کریم اهمیت شایانی به این ماه قائل شده است چنانچه در سوره بقره آیه ۱۸۳ میفرماید:
در خصوص بحث فضیلت ماه مبارک رمضان از نگاه قرآن جا داره اینجا اشاره کنیم به این موضوع که اهمیت این ماه مبارک را نمیشه از نگاه قرآن کریم انکار کنیم خداوند متعال در قرآن کریم اهمیت شایانی به این ماه قائل شده چنانچه در سوره بقره آیه ۱۸۳ خداوند تبارک و تعالی میفرمایند: « یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنوا کُتِبَ عَلَیکُمُ الصِّیامُ کَما کُتِبَ عَلَی الَّذینَ مِن قَبلِکُم لَعَلَّکُم تَتَّقونَ » ای اهل ایمان روزه بر شما مقرر و لازم شده همانگونه که بر پیشینیان شما مقرر و لازم شده بود تا پرهیزکار شوید؛ روزه بر بعضی امت های قبلی نیز واجب بوده البته کم و کیف آن متفاوت از روزه مسلمانان بوده است.
قرآن کریم میفرماید: روزه مخصوص شما مسلمانان نیست اگر سختی هایی دارد تنها برای شما مسلمانان تشریح نشده بلکه برای دیگران هم در نظر گرفته شده است.
چه اعمالی در ماه مبارک رمضان سفارش شده است؟
از جمله اعمال سفارش شده در این ماه میتوان به بهترین آنها توبه، دعا، تضرع و مواسات و همدردی با نیازمندان اشاره کرد.
به پیروی از امیرالمومنین (ع) که شبانه به یتیمان و نیازمندان خدمت رسانی میکردند و غذا می‌بردند ما هم این کار را انجام دهیم البته فقط نه در یک ماه رمضان بلکه در کل طول سال البته در ماه رمضان در های جهنم بسته میشود و بهترین زمان برای خود سازی است و اولین قدم در خود سازی شکستن نفس است؛ پا روی امیال دنیوی گذاشتن و از مادیات چشم پوشی کردن؛ ماه رمضان، ماه توبه است، ماه تضرع و زاری، ماه صدا کردن خدا.
چگونه به کمال الهی دست پیدا کنیم؟
برای آنکه ما بتوانیم به آن کمال الهی دست پیدا کنیم همانطور که در قبل به آن اشاره شد باید خود سازی کنیم باید از امیال دنیایی و آرزوهای بلند دنیایی بگذریم، مرگ را قبول داشته باشیم اینکه روزی همه ما رفتنی هستیم و باید برویم و چه بهتر که با دست پر و با اعمال خوب و شایسته برویم؛ از اعمال سفارش شده در ماه رمضان دعاهای سحر، دعاهای شب ماه مبارک رمضان اعمالی که سفارش شده در شب های قدر و در همه شب های ماه رمضان: قرائت روزانه قرآن کریم و شرکت در برنامه های دسته جمعی که ثواب اعمال ما را چند برابر می‌کند.
زمانی که در ما خودسازی رخ داده باشد می‌توانیم کمک کنیم به دگر سازی و روی دیگران تاثیر داشته باشیم، کمکشان کنیم و دستشان را بگیریم و بلندشان کنیم امر به معروف و نهی از منکر انجام دهیم و اگر چیزی را در کسی می‌بینم که بناست نباشد و نباید اتفاق بیافتد کمکشان کنیم که ان‌شاءالله بتوانند آنها هم به راه راست هدایت شوند.
در بخث رسیدن به کمال الهی بحث اخلاقیات را نباید فراموش کرد چیزی که خیلی مهم است و روزا ممکن است کمتر به آن پرداخته شود بحث حفظ آبرو مومن هست حفظ اخلاق فردی و اخلاق جمعی است که هرکدام از ما باید آن را رعایت کنیم و نباید آن را فراموش کرد.
انتهای پیام/
