به گزارش صدای حوزه محمدرضا جوادی یگانه، معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران طی بخشنامه‌ای تحت عنوان” پرهیز از استفاده از حاجی فیروز با صورت سیاه در کارناوال‌های نوروزی پایتخت” به معاونان شهردار تهران، شهرداران مناطق و مدیران سازمان‌ها تأکید کرد که استفاده از حاجی فیروز با صورت سیاه ممنوع است!
همچنین معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران در این باره با انتشار متنی در صفحه شخصی خود اعلام کرد که حاجی فیروز ریشه‌های اساطیری هم دارد اما سوبرداشت نژادی از چهره سیاه او را نمی‌توان انکار کرد.
واکنش اعضای شورای شهر
پس از ابلاغ بخشنامه اشاره شده، برخی از اعضای شورای شهر تهران نسبت به این مسئله واکنش نشان دادند.
علی اعطا، سخنگوی شورای شهر تهران در واکنش به نامه معاونت فرهنگی اجتماعی مبنی بر لزوم عدم استفاده از حاجی فیروز با صورت سیاه در برنامه‌های شهرداری تهران در صفحه شخصی خود نوشت: “برای دکتر جوادی به عنوان یک جامعه‌شناس بادانش، احترام فراوان قائلم اما به عنوان یک فرد علاقمند با مختصر مطالعاتی در حوزه فرهنگ و ادبیات، منطق اقدام ایشان را درک نمی‌کنم. فارغ از ریشه‌ها، در کجای فرهنگ ایرانی دوگانه نژادسیاه/ نژادسفید دارای موضوعیت بوده؟!
این نامه، از یک مرجع رسمی در حوزه مدیریت فرهنگی، چیزی جز پذیرش و رسمیت دادن به یک دوگانه ناموجود یا حداقل بسیار کمرنگ نیست؛ شهرداری دستگاه اجرایی است. پژوهش و گفتگو و کشف حقایق را به ساحت خاص خود بسپارید و دستور به توقف یک امر دایر فرهنگی و دستورناپذیر ندهید.”
همچنین محمدجواد حق‌شناس؛ رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران در واکنش به این دستور و ابلاغ گفت: “وقتی قصد، گفتن از نوروز است و آئینهای سنتی ایرانی، اینکه بخواهیم یک توئیت را مستمسک یک رویکرد حذفی قرار بدهیم و فلسفه حاجی فیروز و به طول کل آئینهای نوروزی را نادیده بگیریم یک حرکت انفعالی و غیر قابل پذیرش است؛ اگر نگاهی به گذشته داشته باشیم حاجی فیروز پیام‌آور شادی و نوروز است. حاجی فیروز براساس ویژگی‌ها، پوشش و اینکه صورت خود را سیاه می‌کند یکی از قالب‌های نمایشی ایرانی در فضای هنر نمایش است.”
رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران گفت: “نگاه معاون شهردار برداشت از یک سو تعبیر است و بنده از مسئولان شهرداری که با چنین رویکردی دارند به مباحث نگاه می‌کنند می‌خواهم که نسبت به این دستور عمل تجدید نظر کنند و تأکید دارم که تاریخ هنرهای نمایشی و تاریخ آئینهای نوروزی را مطالعه کنند و با مطالعه هم سخن بگویند و هم تصمیم کاری بگیرند.”
حسن خلیل‌آبادی، رئیس کمیته میراث فرهنگی و گردشگری شورای اسلامی شهر تهران، ری و تجریش نیز در واکنش به بخشنامه ابلاغ شده عنوان کرد: “حاجی فیروز هزاران سال در ایران بوده است. در فرهنگ ما نژاد پرستی از نظر رنگ، قوم و مذهب مفهومی ندارد.نژادپرستی در آمریکا، آفریقای جنوبی و بخشی از اروپا وجود داشته که سیاهان را برده می‌کردند! در کشور ما برده سیاه مفهومی ندارد و برده داری در کشور ما موضوعیتی نداشته و تنها کشوری در دنیا بودیم که این امر ناپسند را انجام ندادیم.”
وی گفت: “حاجی فیروز حالت نمایشی است که شخصیت انتقادی همراه با طنز داشته و با لباس مبدل و…. گرفتاری های مردم را در قالب طنز به مسئولان می‌گوید. نمی‌توان نام فعالیت حاجی‌فیروز را تکدی‌گری گذاشت، در دنیا موسیقی و نمایش خیابانی انجام می‌دهند و پول می‌گیرند. در گروه شورا به معاونت تذکری داده‌اند و پاسخ دقیقی دریافت نکرده‌اند و مشخص است حرف پخته‌ای نبوده است. این حرف خیلی برد علمی نداشت.”
احساس مسئولیت گزینشی اعضای شورا!
در حالی طی روزهای گذشته از سال جدید برخی از اعضا نسبت به بخشنامه ممنوعیت استفاده از حاجی فیروز در برنامه‌های نوروزی شهرداری تهران حساسیت نشان داده‌اند که اگر این حساسیت و پیگیری را در سایر امور شهری از جمله حوزه حمل‌ونقل، رفع آسیب‌های اجتماعی، اتمام پروژه‌های نیمه تمام و… وضعیت تهران به مراتب بهتر می‌بود!
این در حالیست که در شورای پنجم، ماههای پایانی فعالیت خود را می‌گذراند و قطعاً موضوعات بسیار مهمتری در کلان‌شهر تهران وجود دارد که می‌توانند دغدغه اعضای شورای شهر تهران باشد و امیدواریم در این ماههای پایانی، فعالیت موثرتری از اعضا و مدیران شهری در راستای رفع مشکلات در تهران شاهد باشیم.
