حجت الاسلام علیرضا محمدلو، سردبیر پایگاه خبری-تحلیلی صدای حوزه، طی یادداشتی به تبیین بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با پرستاران پیرامون موضوع «جهاد تبیین» و «جنگ روایت ها» پرداخت. متن این یادداشت از نگاهتان می گذرد.
رهبر انقلاب در دیدار با پرستاران و در بخشی از سخنان خود فرمودند: «شما روایت کنید حقایق جامعه‌ی خودتان و کشور خودتان و انقلابتان را. اگرشما روایت نکنید دشمن روایت میکند؛ شما اگر انقلاب را روایت نکنید دشمن روایت میکند؛ شما اگر حادثه‌ی دفاع مقدس را روایت نکنید دشمن روایت میکند، هرجور دلش میخواهد. توجیه میکند، دروغ میگوید، ۱۸۰ درجه با این خلاف واقع، جای ظالم و مظلوم را عوض میکند. شما اگر حادثه‌ی تسخیر لانه‌ی جاسوسی را روایت نکنید که متأسفانه نکردید، دشمن روایت می کند و کرده. دشمن روایت کرده، روایت های دروغ. این کاری است که ما باید انجام بدهیم، این وظیفه‌ی جوانهای ما است». ۱۴۰۰/۹/۲۱
چیستی و چرایی اینکه حضرت آقا درباره بروزترین جنگ عصر معاصر سخن می گویند و روایت صحیح از انقلاب و دفاع مقدس و تسخیر لانه جاسوسی را هم بعنوان مثال‌های مهمی برجسته می‌کنند بسیار حائز اهمیت است. جنگ رسانه‌ای، امروزه در دو ساحت شناختی و روانی متمرکز شده و در بُعد شناختی نیز محور روایت سازی برجسته شده و وزن بالایی گرفته است. اما دلیل این روایت سازی و میزان بُرد و امتدادش در سه محور قابل رصد بوده و ضرورت واکاوی دارد.
در ادبیات استراتژیک، تاریخ اهمیت ویژه ای دارد و اساس جامعه پردازی و آینده پژوهی تلقی می‌شود. از همین زاویه نگاه می توان مساله جنگ روایت ها را تبیین نمود.
۱- تاریخ سازی: فاز اول روایت سازی، بازخوانی موقعیت یا به عبارت دقیق تر، بازسازی موقعیت هاست که مجموعه ای از خرده روایت ها را تبدیل به کلان روایتی در خدمت یک سیاست یا ایدئولوژی نماید. واقعه غدیرخم در صدر اسلام را به عنوان شاهد قضیه، مرور کنید که چگونه روایت شد و چه پیامدهایی داشت! مثال های به روزش را نیز در بیانات مقام معظم رهبری مطالعه کردیم.
۲- فرهنگ‌سازی: وقتی که تاریخ شکل گرفت و موقعیت جدیدی ساخته یا بازآفرینی شد، فاز دوم کار یا همان تولید ذهنیت اتفاق می افتد. اساس فرهنگ بر باورها و ارزش‌هایی است که در ذهنیت و ارتکاز عمومی جامعه کاشته می شود. در واقع فرهنگ سازی بدلیل ذهنیت سازی و در ادامه تاریخ سازی شکل می گیرد.
۳- دکترین سازی: حال که تاریخ صورتبندی شد و ذهنیت و فرهنگ نوینی آفرید، در سطح سیاستگذاری و مطابق ایدئولوژی و فرهنگ عمومی حاکم، بایدها و نبایدهای تازه ای خلق می شود. با چه کسی دوست یا دشمن باشیم، تعریف جدیدی پیدا می کند و خطوط زرد و سبز و قرمز بازسازی می شود. در واقع دکترین‌های کشورداری و سیاستگذاری جامعه، رنگ متفاوت تری گرفته و تغییر ایدئولوژی کامل می شود.
پس وقتی صحبت از جنگ روایت ها می‌شود، ترجمه اش همان جنگ شناختی در سطح تاریخ(گذشته)، فرهنگ(حال) و دکترین(آینده) را باید در نظرداشت. اینکه چه بودیم، تعیین می کند که، که هستیم و چگونه باید باشیم. تاریخ ما، حال ما را توضیح می‌دهد یا توجیه میکند و حال ما، آینده ما را پایه گذاری می کند.
یک روایت دروغین از هشت سال جنگ تحمیلی، باعث خالی شدن انقلاب از عقبه مقدس و سوژه های قهرمان می شود و روایت جعلی از تسخیرلانه جاسوسی هم می شود آرگو که انقلاب را نتیجه حماقت توده ها، اشتباه روشنفکران و موج‌سواری قشری ضدمدرن، تصویرسازی می کند.
اضافه کنید به این محورها، عبارتی از ایشان را که فرمودند: اگر جریان تحریف شکست بخورد، جریان تحریم هم شکست می‌خورد. روایت سازی های جعلی و موازی، اثر جریان تحریفی است که خروجی اش جاده صاف کنی برای تحمیل گفتمان تحریمی-برجامی بر کشور می‌شود.
مطالب مرتبط:
