۱.با کی وقت میگذرونی؟
گوته یه جمله معروف داره که احتمالا همه شنیدینش، ایشون میگه: بهم بگو با کی وقت میگذرونی تا بهت بگم کی هستی. کسایی که باهاشون نشست و برخاست میکنی و کارهایی که انجام میدی عواملی هستن که به شدت روی هویتتون تاثیر میذارن. پس توصیه میکنم به دوستانتون و همکارانتون فکر کنید. به نظرتون آیا آدمهای الهام بخشی هستن؟ آیا باعث میشن که پیشرفت کنی یا پسرفت؟ آدمی که وقتش رو با آدمایی میگذرونه که به هیچ جا تو زندگی نرسیدن، هیچ هدفی ندارن و سبک زندگی مزخرفی دارن، به احتمال زیاد خودشون هم به جایی نمیرسن. قول میدم اینکه با کی میگردی، روی چیزی که مطالعه یا تماشا میکنی و نحوه تفکرت تاثیر میذاره، پس اطرافیانت رو هوشمندانه انتخاب کن. چرا؟ چون کارهایی که انجام میدین باعث میشن یه سری آدم مشخص اطرافتون باشن و آدمایی که اطرافتون هستن باعث میشن یه سری کار مشخص رو انجام بدی.
۲.آیا شرایط تحت کنترل من هست؟
اپیکتت Epictetus، فیلسوف یونانی میگه وظیفه اصلی هر فیلسوفی اینه که بین چیزهای قابل کنترل و چیزهای غیر قابل کنترل تمایز قائل بشه. اینکه چی به ما بستگی داره و چی به ما بستگی نداره، اهمیت زیادی داره. ما زمان زیادی رو صرف چیزهایی میکنیم که هیچ کنترلی روی اونا نداریم و در نتیجه خیلی از فرصتهامون رو از دست میدیم. اعمال، افکار و احساسات ما تحت کنترل ما هستن. دیگران، آب و هوا، رویدادهای بیرونی تحت کنترل ما نیستن. اما اگه بخوام کاملتر بگم، واکنش ما به دیگران، به آب و هوا و رویدادهای بیرونی تحت کنترل ما هستن. تمایز قائل شدن بین این دو باعث میشه زندگی شادتری داشته باشید و شما رو به آدم قویتر و موفقتری تبدیل میکنه. چرا؟ چون انرژیتون صرف چیزهای مفید میشه. قبلا در این خصوص مفصل توضیح داده بودم.
۳.یه روز ایدهآل از نظر شما چه شکلیه؟
اگه ندونی یه روز ایدهآل چه جور روزیه، پس چه طوری میخوای تصمیماتی بگیری یا برنامهریزیهایی کنی که یه روز ایدهآل رو تجربه کنی؟ پس دوست خوبم، اتفاقات روزهای لذتبخش و رضایتبخشت رو یادداشت کن. چی کار کردی؟ چرا دوستش داشتی؟ حالا سعی کن شغل، زندگی شخصی و حتی مکانی که برای زندگی انتخاب میکنی، تو رو به سمت داشتن همچین روزهایی سوق بده نه اینکه ازشون دورت کنه.
۴.کاری که از دستت بر میومد رو انجام دادی؟
فرقی نمیکنه نتیجه تلاشت چی باشه، فقط باید بتونی ته داستان بگی من کاری که باید رو انجام دادم. پس سوال اینه، کارت رو درست انجام دادی؟ اصلا میدونی کاری که باید انجام بدی چیه؟ مهمترین چیز واسه تو چیه؟ اگه ندونی چی از همه چیز برای تو مهمتره، اصلا در وهله اول چطوری باید برای اون چیز تلاش کنی؟ از کجا باید بدونی داری قدمهای درستی بر میداری. ممکنه مهمترین چیز برای تو خانوادهات باشن. عالیه، پس اولویت تو مشخصه. شاید پول برای تو با ارزشتر از هر چیز دیگهای باشه. این هم عالیه، بدستش بیار.
۵.این همون چیزی هست که من میخوام باشم؟
ذهن ما توانایی این رو داره که بین کاری که انجام میدیم و آدمی که هستیم تمایز قائل بشه. اما متاسفانه این مزخرفی بیش نیست. تو نمیتونی آدم خوبی باشی، در حالیکه مدام کارهای بدی میکنی. نمیتونی آدم سختکوشی باشی، وقتی همش از زیر کار در میری. مهم نیست دوست داری کی باشی، تنها چیزی که مهمه اینه که آیا در عمل اون آدمی که دوست داری باشی هستی یا نه.
سوال آخر رو یه جورایی از ویکتور فرانکل Viktor Frankl، روانشناسی که از آشوویتس نجات پیدا کرد و کتاب های بسیار زیبایی نوشته برداشتم. اون تمام تلاشش رو کرد به سوالی که هر آدمی دنبالش هست پاسخ بده.
۶.معنی زندگی چیه؟
فرانکل تو کمپ آشوویتس با این سوال خیلی دست و پنجه نرم کرده. در نهایت به این نتیجه رسید که پاسخ به این سوال اتفاقا خیلی هم ساده است. اون معتقده نباید بگی معنی زندگی چیه؟ معنی زندگی با اعمال و تصمیمات ماست که تعریف میشه. این ما هستیم که با اعتقادات و انتخابهامون به زندگی معنی میدیم. واسه چی هستم؟ میخوام چی کار کنم؟ دوست دارم چه هویتی داشته باشم؟ یه روز ایده آل از نظر من چه شکلی هست؟