به گزارش صدای حوزه، یکم مهرماه ۱۴۰۳، روز نخست درس فقه و اصول فقه آیت الله آقا سیدمجتبی بود. ایشان بعد از ذکر مقدمات و نکات اخلاقی و توصیه‌های طلبگی، رسما اعلان کردند که درس‌شان تعطیل است. دلیل تعطیلی را هم مسئله‌ای بین خود و خداوند متعال و ائمه اطهار علیهم‌السلام بیان کردند و از قبل نسبت به هر نوع شائبه سیاسی و امنیتی و… دفع دخل مقدر کردند.
اغلب آن ۷۲۰نفر که بطور برخط در درس حضور داشتند و البته شاگردانی که به هر دلیل روز نخست را حضور نداشتند، دچار نوعی حیرت و شوک شدند!
همه راز تعطیلی درس را جویا می‌شدند اما بحث‌های مجازی و تلفنی دوستان با اندوه و حسرت و غبطه، ناتمام می‌ماند! قدیمی‌ترهای درس که سال‌های قبل از کرونا از نزدیک از علم و معنویت و حسن سلوک و شاگردپروری استاد بهره برده بودند، غصه‌شان بیشتر بود ولی کمتر متعجب شده بودند.
هر که با استاد آشناتر است بهتر می‌داند که او اهل تکلیف است و حقیقتا جز خدا نمی‌خواهد و جز تلاش برای جلب رضای اهل‌بیت(علیهم‌السلام) شب و روز سپری نمی‌کند.
آری! محاسبات مردان خدا با حساب و کتاب اهل دنیا تفاوت‌ها دارد. مردان خدا برای آنکه سری میان سرها شوند، تمهید مقدمات نمی‌کنند، برای کسب کرسی دنیا حتی اگر مناصب دینی باشد خود را به آب و آتش نمی‌زنند، به وقت برای خدا سخن می‌گویند و به وقت برای خدا سکوت پیشه میکنند؛به‌وقتش برای خدا قیام میکنند و به‌وقتش دست از اقدام می‌کشند.
در زمانه ما امام خمینی کبیر بزرگترین اسوه خداخواهی در حیات حوزوی است؛ یک روز کشف اسرار نوشت و روز دیگر به احترام آیت‌الله العظمی بروجردی سکوت ۱۶ساله در پیش گرفت و در قبال زعیمش علمی بلند نکرد؛ مردی که برای مرجعیت و سایر مناصب دینی و دنیوی قدمی برنداشت و محافل دنیازده و سیاست‌زده روزگار را متحیر کرد.راهی که راهبر عالی‌قدر و عزیزمان هم طی کرد.
آری! حاج‌آقا مجتبی شاگرد مکتب امام و آقاست؛ در ابتکار و شجاعت علمی، سیره اخلاقی به‌ویژه دوری تام و تمام از آقازادگی و خط‌شناسی و مرزبندی با اغیار بر اساس اسلام ناب محمدی. تحلیل این اقدام سهل‌الوصول برای اهل معنا البته فراتر از فهم دنیاپیشگان و اهل قدرت است که همه چیز را با نگاه سلبی و سیاسی می‌نگرند.
عیار و اعتبار درس پرمغز جناب استاد برای آنها که با مکاتب فقهی/اصولی آشنا و بر تولیدات فکری و فقهی و عیار فضلای حوزه‌های نجف و قم اشراف دارند، کاملا مشخص است. اکنون بهانه‌ای پیدا شده برای بازگفتن نکاتی مختصر از سیره حسنه استاد در ساحت تدریس:
حفظ احترام فقها از متقدمین و متأخرین در عین ارائه ابتکارات علمی به‌ویژه در ساحت دانش اصول، نگاهی عمیق به روش سندشناسی روایت، حریت علمی، حفظ کرامت طلاب در عالی‌ترین سطح ممکن، توجه به پرورش اخلاقی طلاب بدون قرار دادن خود در جایگاه استاد اخلاق، حق‌الناس دانستن وقت طلاب و استفاده از تک‌تک دقایق درس برای تدریس، پرهیز از خودنمایی علمی به‌معنای منفیِ کلمه در عین نظرورزی و ارائه مطالب عمیق و جدید علمی، پایبندی به تذکر و توسل و بزرگداشت شعائر شیعی، حسن معاشرت با طلاب و…
از سال ۷۴ که استاد در مدرسه مبارکه آیت‌الله مجتهدی معالم و مدتی بعد حلقات را با تعداد معدودی از طلاب کوشا شروع کردند تا امسال که ۱۶۰۰ نفر از طلاب و فضلا (۱۰۰۰نفر از قم، ۳۰۰نفر از حوزه خراسان، ۳۰۰نفر سایر شهرها) برای شرکت در درس ایشان ثبت‌نام کرده بودند، درسی پربار و بی‌حاشیه و شاگردپرور داشته‌اند.
در تمام این سال‌ها کسی به یاد ندارد که تمهیدی برای ترویج درس خود کرده باشد یا از انتساب به آقا در این جهت بهره برده باشند. مشی بر اصالت‌ها و سنت‌های حوزوی بود که هر روز بر گرایش فضلا به ایشان افزود.
هرچند امروز هم فضلای فراوانی به عمق و اعتبار درس ایشان اعتراف دارند اما به رسم حجاب معاصرت، حتما فرداها در حوزه‌ها بیش از اینها از نکات تازه‌یاب و ناب روشی و محتوایی درس حاج‌آقا مجتبی خواهند گفت و خواهند نوشت. چنان‌که امروز بعد از حدود نیم قرن از شهادت آیت‌الله حاج‌آقا مصطفی خمینی، آثار فکری و فقهی او مورد توجه خواص گوهرشناس قرار گرفته است.
به شهادت فضلای متقی و متتبع که محضر علمی جناب استاد را درک کرده‌اند، ایشان فراتر از ابتکارات علمی، دارای مکتب اصولی است که شاکله اصولش را از اغلب اصولیون صاحب‌نظر معاصر متفاوت می کند. نیز دارای منظومه علمی است و در القای فقه و اصول توانسته بین مجموعه معارف اسلامی ارتباط منسجم و منطقی ایجاد کند.
معنای این اقدام را خواص حوزوی بهتر متوجه می‌شوند؛ تعطیلی درسی با این سطح (از حیث کمی و کیفی) با انگیزه‌های معنوی، پای گذاشتن در سبیل سلف صالح حوزه‌هاست و فعلا نمی‌توان از آن رمزگشایی کرد.
