عزم مشاوران حوزوی برای خدمت به مسجدی ها؛ مساجد زنده تر می شوند!

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری، تحلیلی صدای حوزه اولین نشست مشاوران مسجد محور در سالن جلسات مرکز مدیریت قم و با حضور حجت الاسلام عالم زاده نوری، معاون تهذیب حوزه های علمیه و حجت الاسلام ملانوری معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه های علمیه و به همت ستاد راهبری مساجد حوزه علمیه قم برگزار شد.

در این نشست که با دبیری حجت الاسلام دکتر آذربایجانی، قائم مقام گروه روان شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برگزار شد جمعی بالغ بر ۵۰ نفر از اساتید و مشاوران حوزه روانشناسی اسلامی به نقد و بررسی موضوع ” بررسی سامانه های مجازی مشاوره” و “راه اندازی مراکز مشاوره در مساجد” پرداختند.

حجج اسلام حسین خانی، مدیر مرکز تخصصی امام خمینی، حسنی نژاد مدیر اداره مشاوره و خانواده معاونت تهذیب، دکتر هادی، رئیس انجمن روانشناسی اسلامی، مسلمی فر، دبیر ستاد راهبری مساجد حوزه علمیه، جمشیدی، مدیر مرکز مشاوره صدرا، اخوی مدیر مرکز مشاوره جامعه الزهرا، امامی نژاد مدیر مرکز مشاوره حامد و… از جمله حاضران در این نشست بودند.

روانشناسی و مشاوره اسلامی به نصاب قابل قبولی رسیده است 

در ابتدای این نشست حجت الاسلام دکتر آذربایجانی، ضمن اشاره به اینکه ۲۸ بار در قرآن کلمه مسجد بکار رفته است اشاره کرد در روایات ما نیز نسبت به دوام و حضور مستمر در مسجد تأکید شده است و در سخنرانی رهبر انقلاب با مبلغین هم شاهد تأکید ایشان بر همین امر بودیم. ( قالَ رسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله : مَن أدمَنَ إلى المَسجِدِ أصابَ الخِصالَ الثَّمانِیَهَ : آیَهً مُحکَمَهً ، أو فَریضَهً مُستَعمَلَهً ، أو سُنَّهً قائمهً ، أو عِلما مُستَطرَفا ، أو أخا مُستَفادا ، أو کَلِمَهً تَدُلُّهُ على هُدىً أو تَرُدُّهُ عن رَدىً ، و تَرکَ الذَّنبِ خَشیَهً أو حَیاءً )

استاد روانشناسی اسلامی در ادامه تأکید کرد در کنار اهمیت حصور در مسجد لازم است باب مشاوره و امر مشورت در مسجد نیز مورد توجه قرار بگیرد و بیشتر از ۱۰۰ روایت در تأیید و توصیه به مشورت داریم.

وی همچنین خاطر نشان کرد روانشناسی و مشاوره اسلامی به نصاب قابل قبولی رسیده است و هم از بعد نظری مثل مباحث مربوط به شخصیت، بالینی و آسیب شناسی و هم از بعد مباحث عملی مشاوره مثل مشاوره، درمان و روان سنجی به گونه ای شده است که می توانیم امر مشاوره در مساجد را به شکلی جدی تر مطرح کنیم و ارائه خدمات در این زمینه را به صورت روشمند و نظام مند دنبال بکنیم.

آذربایجانی در ادامه با اشاره به فعالیت های انجام شده در حوزه روانشناسی اسلامی گفت بیش از ۱۰۰ عنوان کتاب در حوزه روانشناسی اسلامی داریم که قابل استفاده هستند و این به غیر از رساله ها و پایان نامه ها و مقالات می باشد و در کل بیش از ۵۰۰ عنوان در این زمینه ها کار شده است و ما به عنوان یک طلبه روانشناس مسئولیتی بیش از گذشته داریم و اصلا قابل مقایسه با دو دهه یا یک دهه پیش نیست.

وی همچنین با اشاره به روانشناسی جامعه نگر (community psychology) که رویکرد جدیدی در روانشناسی می باشد گفت طبق این رویکرد روانشناسان به این آگاهی رسیده اند که اینکه یک روانشناس یه عنوان یک مشاور در کلینیک خودش بنشسند و به مردم مشاوره بدهد نمی تواند خدمت موثری ارائه کند و با این روش نمی توان تأثیر پاتیداری در جامعه داشت. روانشناس باید جامعه نگر باشد و در اجتماعات و نهادهای اجتماعی مختلف حاضر باشد و از جمله این مراکز مسجد می باشد و این می تواند به جدی گرفتن امر مشاوره در مساجد منجر شده و در عین حال به زنده تر شدن مساجد کمک کند.

وی در ادامه صمن تشکر از حجت الاسلام مسلمی فر بابت طراحی اپلیکیشن “مسجدی ها” قدردانی کرد و تأکید کرد امر مشاوره به صورت مجازی و فیزیکی توأمان باید دنبال شود و موضوعاتی مثل ازدواج، خانواده، اختلالات روانشناختی سبک، مشاوره تحصیلی، مراقبت معنوی، مشاوره اخلاقی و عقیدتی و … می تواند جزء موضوعات مشاوره در مسجد باشد و فعلا در این مرحله در حوزه محتوا عدم مخالفت با دین کفایت می کند و در آینده از محتواهایی که مستخرج از دین است و یا وفاق با دین دارد و آماده می باشد استفاده خواهیم کرد.

مشاوره در فرهنگ دینی نوعی ارتباط با خداست نه ارتباط با شخص مشاور

در ادامه این نشست حجت الاسلام عالم زاده نوری نیز به طرح دیدگاه های خود پرداخت و اشاره کرد مشاوره دادن در روایات اسلامی نوعی صدقه محصوب می شود ( تَصَدَّقُوا على أخِیکُم بِعِلمٍ یُرشِدُهُ و رَأیٍ یُسَدِّدُهُ)  و مشاوره گرفتن یا استشاره هم مصداق استخاره است.

وی در توضیح این مطلب گفت یک نوع از استخاره، الاستخاره بالاستشاره می باشد یعنی طلب خیر از خداوند با مشورت گرفتن؛ در روایات داریم که در اینصورت خداوند خیر و صلاح او را بر زبان مشاورش جاری میکند، یعنی اول به در خانه خداوند برود و بعد سمت مشاور برود و با این حساب مشاور هم نباید خیلی قیافه بگیرد بابت مشاوره اش چرا که همه اینها فیوضات الهی است که از زبان او به عنوان واسطه فیض به مردم می رسد.

معاون تهذیب حوزه های علمیه در ادامه اشاره کرد طبق روایات ما لازم است از افراد متعدد (به ۱۰ نفر هم اشاره شده است) مشورت بگیریم نه فقط از یک نفر به طوری که ائمه ما گاهی از غلامان خودشان مشورت می گرفتند چرا که معتقد بودند گاه خدا مصلحت خودش را بر زبان او جاری می کند، با این دیدگاه مشاوره نوعی ارتباط با خداست نه ارتباط با شخص مشاوری که در فلان کلینیک نشسته است!

وی ادامه داد ما توصیه هایی در باب مشورت در فرهنگ دینی داریم که با برخی از مدل های مشاوره مرسوم در قالب علم مشاوره تطابق ندارد.

این استاد حوزه در بیان تفاوت شورا و مشورت اضافه کرد شورا و مشورت تفاوت ماهوی دارند و شورا هیچ ارتباطی با مشاوره ندارد چرا که شورا یک سازه تصمیم گیری جمعی هست نه شخصی.

مولف کتاب راه و رسم طلبگی ضمن اشاره به گونه های مختلف مشورت از مشاوره املاک تا مشاوره تغذیه اضافه کرد این کلمه هیچ تخصیصی به مشاوره روانشناختی ندارد، از طرفی مشاوره روانشناختی دو گونه است: مشاوره درمانگرانه و مشاوره یاری گرانه و باید گفت مشاوره درمانگرانه نیاز به تخصص بالایی دارد و نمی شود در امکنه عمومی مثل مساجد اجرا کرد اما مشاوره یاری گرانه اتفاقا باید از حالت انحصار برای افرادی که تحصیلات خاصی دارند خارج شود و همه مومنان نسبت به هم احساس مسئولیت کنند و این می تواند مصداق همان مردمی سازی در امر مشاوره هم باشد.

۳۲ هزار مبلغ حوزوی مدرک سطح سه تبلیغ می گیرند / ۱۰۰۰ مسجد تراز در حال کار هستند

در پایان نشست مشاوران مسجد محور، حجت الاسلام ملانوری، معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه های علمیه نیز به ذکر نکاتی پرداخت و اشاره کرد با شهرداری تهران در حال شروع همکاری هستیم تا در هر یک از ۳۵۳ محله تهران یک مسجد به عنوان مسجد تراز فعال بشود و در فاز اول به هر مسجد دو مدرسه آموزش و پرورش پسرانه و دخترانه در قالب طرح امین به این مسجد وصل شوند و یک مدرسه علمیه هم در قالب طرح بینات متصل به مسجد شوند و همچنین طرح حبل المتین با حمایت حوزه های علمیه که در واقع یک مدرسه علمیه کوچک هست در این مساجد اجرا خواهد شد.

معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه های علمیه در ادامه در توضیح بیشتر این طرح همکاری با شهرداری تهران اضافه کرد در هر یک از این ۳۵۳ مسجد تلاش بر این خواهد بود که یک گروه جهادی، یک مرکز تبلیغ مجازی و یک مرکز مشاوره هم فعال شود و این طرح عملا حتی قبل تفاهم شروع به کار کرده است.

وی ادامه داد ما سه دسته طرح در حوزه مساجد کشور داریم، بخشی از این طرح ها برای راهبری کل مساجد کشور است، بخشی برای مدیریت یک مسجد است و یک سری هم برای جذب و آموزش و حمایت از مبلغانی است که مایلند در مساجد فعالیت کنند.

ملانوری خاطرنشان کرد حوزه پیشنهاد کرده است همه سازمان های و مراکز دخیل در امر مسجد شورایی تشکیل دهند و یک نفر را به انتخاب خودشان به رهبری انقلاب پیشنهاد دهند تا حکم دریافت کند و بعد از آن همه بودجه های فرهنگی مساجد در همین شورا تقسیم شود و طرح دیگری هم در حال بررسی می باشد اما تقریبا همه اتفاق نظر دارند که راهی نیست جز اینکه مقام معظم رهبری ورود کنند و فردی را برای ریاست آن شورا یا یک تشکیلات جدید معرفی کنند.

وی از وجود سه طرح موازی در حوزه مدیریت مساجد خبر داد و گفت در دسته دوم طرح ها یعنی مدیریت یک مسجد طرح محله اسلامی توسط سپاه و طرح امام محله توسط سازمان تبلیغات اسلامی و طرح مسجد تراز توسط حوزه علمیه در حال انجام می باشد و هر سه طرح از روح واحدی برخوردار هستند اما در طرح مسجد تراز مدل اجرایی کار امام جماعت نیز معرفی شده است و ۸۰۰۰ روحانی طرح هجرت حوزه در جهت مسجد تراز توجیه شده اند و مباحثات طلاب در این زمینه جهت تکمیل طرح ادامه دارد.

معاون تبلیغ حوزه در ادامه از عقد قرارداد با بانک قرض الحسنه مهر و بانک رسالت برای دایر کردن شعبه هایی در مساجد جهت اعطای قرض الحسنه خبر داد و گفت با وزارت بهداشت و ورزش هم همکاری هایی در حال آغاز می باشد و حدود ۱۰۰۰ مسجد در حال اجرای مسجد تراز هستند.

ملانوری ذر پایان با اشاره به تأکید رهبری انقلاب برای آموزش مبلغین گفت تصمیم گرفتیم تمام ۳۲۰۰۰ مبلغ حوزه که در طرح امین و هجرت و … هستند را مکلف و حمایت کنیم تا به شکل غیرحضوری آموزش ببینند و مدرک سطح سه تبلیغ با گرایش مسجد یا دانش آموزی را دریافت کنند.

گفتنی است در این نشست که بیش از ۵۰ نفر از مشاوران، مسئولین، فعالان و اساتید حوزه روانشناسی اسلامی حضور داشتند در کل نسبت به راه اندازی مراکز مشاوره در مساجد با آماده سازی زیرساخت های لازم و همچنین تقویت سامانه های ارتباط مجازی مانند اپلیکیشن مسجدی ها تأکید داشتند.