به گزارش خبرنگار صدای حوزه، کتاب «روش عملیاتی تحلیل گفتمان» به قلم دکتر حسن بشیر استاد ارتباطات بین الملل و عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (علیه السلام) توسط انتشارات سروش منتشر شد.
در قسمتی از مقدمه این کتاب آمده است: «به دلیل اهمیت گفتمان، عصر کنونی را می توان «عصر گفتمان» و «عصر تحلیل های گفتمانی» نامید. عصر، خروج از متن و حضور مداوم در فرامتن است. عصر، کشف ناگفته های پنهان از لابلای متون اجتماعی است. و بالاخره عصر کشف معناها در هزار توی پیچیدگی های پارادایم های گفتمانی است.
«گفتمان»، گفتمان عصر جهانی شدن است. پارادایمی است که فراتر از حجم ملی و منطقه ای، معنا یا معناهای خود را در سطح جهانی گسترش می دهد و به دنبال ایجاد پیوستگی های مداوم، همپوشانی های وسیع، همگرائی ها ممتد و چسبندگی دائم است. گفتمان، عرصه ظهور معناهایی است که بخشی از آن در صراحت کلمه، و بیشتر آن در ابهام جملات و گزاره ها نهفته است. این نهفتگی معنایی، نیازمند کشف و مکاشفه و شهودی فراتر از روشهای ترکیبی در تحلیل متن اجتماعی است.
در چنین شرایطی، کشف گفتمان، خود نیازمند گفتمانی دیگر است که بتواند معنای آن را ترسیم کند. این سلسله متصل به هم گفتمانی، یکی دیگر از ویژگی های «عصر گفتمان» است. در حقیقت هیچ گفتمانی، بدون درک و فهم گفتمان های دیگر قابل قرائت و شناختن نیست. و همین جاست که می توان گفت، «عصر گفتمان»، «عصر مطالعات میان رشته ای» است. عصری که دیگر، نمی توان بر روی یک متن و یک قرائت و یک حوزه علمی برای شناخت و تحلیل فرایندهای اجتماعی متکی شد. این حقیقت، یک حقیقت ساده، بسیط و بدیهی نیست. حقیقتی پیچیده و متراکمی است که بدون فهم عمیق آن نمی توان به کنه آن دست یافت. به همین دلیل است که، یکی از مهمترین ویژگی های پیچیده عصر جهانی شدن، ظهور مفهوم گفتمان و خلق گفتمان ها در سطوح مختلف می باشد.»
استاد سابق آکادمی آکسفورد برای تحصیلات عالی در تشریح اهداف اصلی نگارش این کتاب آورده است: «اول: آنچه که تا کنون در مورد گفتمان و به ویژه تحلیل گفتمان گفته شده است، بیش از آنکه روشنگری این حوزه علمی را افزایش دهد، بر ابهام آن افزوده است. گویی، آنچه که در مورد گفتمان و تحلیل آن گفته شده است، خود نیازمند یک گفتمان تبیینی دیگری است. طرح این موضوع، نه به معنای تقلیل گرایی و یا تشکیک در ارزشمند بودن برخی از آنچه که در این زمینه به نگارش در آمده است، بلکه بدین لحاظ مورد تاکید قرار گرفته است که طبق تجربه و مطالعات و ارزشیابی های مداوم نگارش های متنوع در این زمینه، نتوانسته اند فهمی متناسب و متجانس از گفتمان و روش تحلیل گفتمان با رویکرد بومی ارائه دهند.
دوم: عامل فوق الذکر، خود بزرگترین دلیل تولید متنی جدید در این زمینه گردید. اما مساله به همین جا خاتمه نمی یابد. نگارنده، با پیشنهاد «روش عملیاتی تحلیل گفتمان» با نام «روش پدام» معتقد است که می توان با روش پیشنهادی، به شکل متقن، دقیق و عملی گفتمان ها را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد و معناهای آشکار و پنهان آنها را درک و تبیین نمود.»
فصل اول این کتاب با عنوان «چیستی گفتمان و تحلیل گفتمان»، فصل دوم تحت عنوان «روش های تحلیل گفتمان»، فصل سوم با عنوان « اصول نظری روش عملیاتی تحلیل گفتمان» و فصل چهارم با عنوان «روش عملیاتی تحلیل گفتمان» در اختیار علاقه مندان است.
لازم به ذکر است که کتاب مزبور دهمین کتاب دکتر بشیر در حوزه گفتمان و تحلیل گفتمان است که در ماه گذشته نیز کتاب «عصر گفتمان» وی روانه بازار گردید.
