به گزارش صدای حوزه «گزارش یک سقوط» محصول شبکه یک سیما و با حمایت مرکز مستند حوزه هنری تولید شده است. این فیلم به روایتی تحلیلی از وضعیت بورس در یک سال گذشته و بحران های پیش آمده از تبعات سقوط آن می پردازد.
قاسم اکبری نویسنده و کارگردان مستند تحلیلی «گزارش یک سقوط» در حاشیه مراسم رونمایی از این اثر در تماشاخانه مهر حوزه هنری به پرسش های خبرنگار فارس درخصوص این مستند پاسخ داد.
**آقای اکبری لطفا در مورد فرآیند تولید این اثر برایمان توضیح دهید و بفرمائید چطور شد که به این موضوع رسیدید؟
-ایده اولیه این اثر اوخر مهرماه در جریان یک گفتگوی دوستانه با پژوهشگر کار، آقای حسینی فر، در مورد اتفاقات بورس شکل گرفت که به نظرمان آمد هم موضوع ، موضوع مهمی است و هم اینکه از لحاظ سینمایی سوژه جذابی دارد و میتوان کار خوبی از آن تولید کرد. با این فرض که التهابات بورس تا چند ماه آینده همچنان ادامه دارد تصمیم گرفتیم فیلم مستندی درباره دلایل ریزش بورس بسازیم. ایده را با مدیر گروه اقتصاد شبکه یک سیما مطرح کردیم و ایشان هم استقبال کردند.
**از آنجایی که موضوع بورس طی یک سال اخیر، دغدغه عمومیت یافته و همگانی میان مردم شد، رویکرد شما در بررسی این بحران چگونه بود و چقدر سعی کردید از نقطه نظر کارشناسان در این زمینه بهره ببرید؟
-ما از همان ابتدا چون دغدغه خیلی جدی داشتیم که محتوا و تحلیل پژوهشمان بی نقص باشد و چون موضوعی که به آن پرداختیم موضوع حساسی بود و هر حرفی را نمی توانستیم به سادگی بیان کنیم شروع به پژوهش جدی‌تری کردیم تا به یک تحلیل جامع از دلایل ریزش بورس و جزییات اتفاقاتی که در این چندماه اخیر افتاده برسیم. از نیمه های راه برای اینکه زودتر به نتیجه برسیم به سراغ کارشناسان و فعالان این حوزه هم رفتیم که اصلی ترین اونها مجموعه «نود اقتصادی» بود.
این دوستان هم کاملا در مسیر ساخت فیلم همراهمان بودند و کمال لطف را در حقمان داشتند وپس از جلسات اولیه ای که با ایشان داشتیم راوی فیلم را که از خبرنگاران نود اقتصادی بود و از قبل این پروژه تحقیقات مرتبط با موضوع را داشتند، انتخاب کردیم.
**چقدر سعی کردید پاسخ سوالات رایج مخاطبان به بورس را در مستند دنبال کنید و به طور کلی چقدر می توان گفت تماشای این مستند به ارتقای فهم عامه جامعه درخصوص کارکردهای بورس و نوع رفتار صحیح مردم در سرمایه گذاری کمک می کند؟
-زمانی که قرار است یک مستند تلویزیونی بسازید ناگزیر هستید که جذابیت و عامه فهم بودن را توامان داشته باشید و این اتفاق در مستندهای اقتصادی کار بسیار دشواری است چرا که شما با حجم زیادی از اطلاعات و آمار و ارقام و مفاهیم خشک و غیر جذاب مواجهید و باید تا حد ممکن آنها را ساده سازی و قابل فهم برای عموم مخاطبان کنید. برای همین کمی سیر داستانی به کار دادیم و راوی را اضافه کردیم.
به لحاظ محتوایی تلاش کردیم یک طرفه به قاضی نرویم و جوانب مختلف را نشان دهیم. مثلا از یک طرف به اشتباهات مردم که بدون آگاهی کامل و بدون آموزش وارد بازار شدند و بعد در آن زمان بحرانی خیلی هیجانی عمل کردند و یا بعضا سرمایه های اصلی شان همانند خانه و طلا را فروختند و به بورس آمدند، اشاره کردیم و این جو زدگی و شتاب زدگی که آن زمان ایجاد شد را مورد بررسی قرار دادیم.
از طرف هم دیگر یک محور اساسی کار ما این بود که نقش دولت و سیاست گذاری های سازمان بورس و وزارت اقتصاد و اظهار نظرهای بعضا بی‌موقع و یا اشتباه مسئولین را در کار نشان بدهیم و همچنین به کارهایی که باید نهاد تنظیم کننده و ناظر بازار انجام میداد اشاره کنیم.
در واقع تلاشمان این بود که تصویری که در مستندمان ارائه می شود تصویری واقعی باشد و یک طرفه نخواهیم سیستمی را محکوم کنیم و حتی به خلاهای قانونی که از سمت مجلس باید برطرف شود هم اشاره کنیم.
**فکر می کنید اساسا پرداختن به سوژه های ملموس روزانه مردم و ساخت چنین مستندهایی با محوریت تلویزیونی چقدر می تواند کمک کننده باشد؟
-به نظرم شروع خوب و قابل قبولی بود برای پرداختن به موضوعات این چنینی؛ چراکه اساسا در کشور یک ضعف تولید مستندهای عامه پسند و جذاب اقتصادی داریم و متاسفانه مستندسازان کمتر به این گونه موضوعات می پردازند. از این حیث این کار را بهانه خوبی برای ایجاد فضای گفتگو راجع به بازار سرمایه و مطالبه عمومی برای اصلاح آن و پاسخگویی مسئولان می دانم.
**حرف آخر
-امیدوارم که این مستند با کمترین حذفیات در سیما پخش شود. البته ناگفته نماند مردم در کمک به ساخت این اثر یاری بسزایی داشتند. چرا که با صوت های ارسالی و درد و دل هایی که حاصل تجربیاتشان در بورس بوده است، بازخوردهای خوبی از وضع بحرانی کنونی به ما دادند. ما توانستیم فقط بخشی از آن را در کار استفاده کنیم و سعی و تلاش مان بر این بود که اصل این اتفاقات مهم و آن چیزهایی که پازل ریزش بورس را کامل می کرد را به تصویر بکشیم. ظرفیت این مستند به دلیل کوتاه بودن زمان در نظر گرفته شده برای پخش تلویزیونی آن بسیار محدود بود و امیدوارم در آینده نزدیک شاهد آثار کامل‌تر و جامع تر درباره این موضوع باشیم.
