به گزارش صدای حوزه، آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی در مراسم افتتاحیه سال تحصیلی دروس مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام مشهد که از طریق ویدئو کنفرانس برگزار شد، با بیان اینکه در این شرایط بحرانی کرونا همه ما طلبه‌ها، فضلا و اساتید باید با توکل قوی‌تر به خدای تبارک و تعالی و توسل بیشتر به ائمه معصومین(علیهم السلام) کلاسهای درس و بحث را شروع کنیم گفت: گذر زمان، ضرورت و اهمیت فقه را بیش از پیش هویدا می کند.
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام، با اشاره به آیه‌ی شریفه ۱۰۹ سوره مبارکه کهف که خدای تبارک و تعالی به پیامبر می‌فرماید: «قُلْ لَوْ کَانَ الْبَحْرُ مِدَادًا لِکَلِمَاتِ رَبّی… ی.» گفت: مداد همان مرکب است و کلمات را گرچه به الفاظ معنا میکنند اما در معنای عام و وسیع قرآنی به هر آنچه حاکی از علم یا قدرت، یا نشانه‌ای از خدای تبارک و تعالی باشد گفته می‌شود و در شأن نزول آیه ذکر شده که یهود معتقد بودند توسط تورات همه علوم به آنها داده شده است و تورات آن علم زیاد و خیر کثیری است که خدا به بشر عطا کرده. اگر شأن نزول آیه هم این باشد آیه می‌خواهد بفرماید خداوند آنچه که از علم به انسان عنایت کرده در مقابل آنچه که نداده بسیار ناچیز است.
وی افزود: انسان هر چه در راه علم تلاش کند به قله آن نمی‌رسد؛ چون علم یک افق و ساحل بی‌کران است که تمام‌شدنی نیست. علم پایان‌پذیر نیست و منتهی ندارد. بنابراین انسان باید برای کسب چنین امری که این همه دایره‌اش گسترده است سعی و تلاش بیشتری داشته باشد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه هرچه زمان می‌گذرد، ضرورت و اهمیت فقه برای ما بیشتر روشن می‌شود گفت: همین بیماری کرونا ارتباط تنگاتنگی با فقه پیدا کرد و برای ما فقهی را به نام «فقه کرونا» به ارمغان آورد، مسائل و احکامی در این رابطه مطرح و بیان شد و هنوز هم مسائل جدیدتری مطرح می‌شود.
وی «فقه عزاداری» را یکی از بحث های بسیار مهم امروز دانست و با طرح این سؤال که آیا عزاداری سیدالشهداء(سلام الله علیه) استحباب دارد یا استحباب مؤکد؟ گفت: برخی از فقها در شرایطی، وجوب کفایی برای عزاداری سیدالشهدا قائل شده‌اند، برخی از فقهای بزرگ با استفاده از روایات و ادله فراوانی که وجود دارد گفته‌اند عزاداری فی نفسه عنوان استحباب مؤکد دارد و ما ادله فراوانی بر استحباب مؤکد عزاداری داریم که البته در بعضی از شرایط با لحاظ بعضی عناوین دیگر مسئله وجوب کفایی آن هم مطرح می‌شود.
استاد و مدرس علوم دینی، عزاداری را دارای یک احکام دانست و با بیان اینکه این احکام تحت عنوان فقه عزاداری قابل طرح است ادامه داد: امروز این سؤال وجود دارد که آیا نسبت به هر آنچه که عزاداری با آن واقع می‌شود، ما نیاز به دلیل خاص داریم یا نه، از ادله استفاده می‌کنیم هر آنچه عنوان شعائر الهی را دارد و موجب احیای امر ائمه(علیهم السلام) است مطلوب می‌باشد.
آیت الله فاضل لنکرانی با اشاره به برخی قیود در کلام فقها درباره عزاداری گفت: تنها قیدی که در کلمات علما آمده این است که گفته‌اند عزاداری مستلزم امر حرام نباید باشد و مطلوبیت سبک عزاداری را مقیّد کرده‌اند به اینکه همراه با غنا و موسیقی حرام یا تلف شدن جان و به طور کلی فعل حرام نباشد.
وی با طرح این سؤال که آیا فقه باید بگوید این سبک از عزاداری اگر مقید به حرام نشد عنوان مستحب را دارد یا برای استحبابش دلیل لازم داریم؟ گفت: فقه باید به میدان بیاید تا چارچوب دقیق و صحیح عزاداری را برای مسلمان‌ها و خصوصاً شیعیان روشن کند. فقیه است که باید بگوید آیا بر انجام هر عملی ما نیاز به دلیل خاص داریم یا نه؟
وی با اشاره به این نکته که گاهی اختلاف پیش می‌آید که آیا فلان عمل در عزاداری بدعت است یا نه؟ گفت: اگر بگوییم هر آنچه تحت عنوان شعائر الله قرار بگیرد و موجب احیای امر ائمه(علیهم السلام) گردد جایز است منتهی مقید به اینکه مستلزم حرام نباشد، در این صورت برای خصوص هر عملی ما دلیل خاص لازم نداریم، لازم نیست برای جواز سینه‌زنی دنبال روایت بگردیم؟
آیت الله فاضل لنکرانی با اشاره به دیدگاه مرحوم ضیاءالدین عراقی(قدس سره) در آنچه که از ایشان درباره به مواکب، سر برهنه کردن، سینه‌زدن و زنجیر زدن نقل شده است گفت: ایشان می‌فرماید اینها از بزرگترین شعائر است منتها مستلزم امر حرام نباید باشد، فرض کنید در جایی که زنان نامحرم حضور دارند مرد حق ندارد خودش را لخت کند و زنها هم حق نگاه کردن به مردان را ندارند.
وی نظر مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری(رضوان الله تعالی علیه) درباره عزاداری را مثال آورد و با بیان اینکه ایشان هم می‌گوید همه این کارها جایز است مادام که مستلزم امر حرام شرعی نباشد گفت:اشاره به این مطلب برای آن است که فضلای بزرگوار به فقه اهمیت بدهند، امروز با فقه سلامت، فقه تجارت، فقه زیارت، فقه عزاداری و دیگر فقه‌های مضاف مواجه هستیم. یعنی هیچ عملی در جامعه بشری نیست مگر اینکه یک فقه و احکام خاصی دارد! کسی فکر نکند این احکام مربوط به ۱۴۰۰ سال گذشته است و توجه به آن نکند.
وی به طلاب حوزه های علمیه توصیه کرد: به فقه اهمیت بدهید، بشر نمی‌تواند جدای از فقه باشد و این فقه پویا و غنی شیعه که به تعبیر مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی (رضوان الله تعالی علیه) در عالم غنی‌تر و پویاتر از فقه شیعه نداریم، چون خودش احیای امر ائمه است، احیای گوشه‌ای از همین کلمات رب است که در آیات قرآن در برخی از کلمات بزرگان آمده که ائمه اطهار(علیهم السلام) از مصادیق بالای کلمات رب هستند، لذا ما که دنبال این هستیم که علم اهل‌بیت (علیهم السلام) را از منابعی که در اختیار داریم استخراج کنیم و در اختیار بشر قرار بدهیم باید بدانیم بسیاری از مطالبی که ائمه(علیهم السلام) فرموده‌اند نیاز به تأمل و دقت دارد، ما هنوز قواعد زیادی را استکشاف نکرده‌ایم و مطالب زیادی را از این منبع بسیار عظیم نتوانستیم بیرون آوریم. اینها را باید با تحقیق و دقت فراوان استخراج کرد.
آیت الله فاضل لنکرانی به طلاب سفارش کرد: حوزه‌های علمیه و آحاد طلاب باید توجه کنند که هر روز انگیزه و عمل خود را نسبت به حفظ انقلاب و استمرار آن مضاعف کنند چرا که ما باید بر استمرار این انقلاب کوشا باشیم و از این انقلاب به نحو دقیق مراقبت و حفاظت نماییم، نگذاریم که خدای ناکرده دشمنان طمعی نسبت به این نظام و کشور داشته باشند، این انقلاب برای این است که ما دین را در سطح وسیع به همه بشریت عرضه کنیم.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه، اظهار امیدواری کرد: مکتب اهل‌بیت(علیهم السلام) به برکت این انقلاب روز به روز در دنیای کنونی گسترش پیدا کند و خطاب به طلاب گفت: این اولین وظیفه من و شما طلاب و فضلا و اساتید حوزه‌های علمیه است، باید هر چه بیشتر دین را دقیق‌تر و عمیق‌تر بشناسیم، باید در آیات قرآن کریم تأمل و دقت بیشتر کرده و از دل این آیات مطالب جدیدی را استخراج کنیم تا پاسخگوی نیازهای کنونی بشریت باشیم.
