با توجه به سوالات و ابهاماتی که پیرامون وضعیت معیشتی طلاب و روحانیون وجود دارد، پایگاه خبری صدای حوزه در حال جمع آوری نکته نظرات اساتید حوزه و مبلغین عزیز و همچنین کادرهای حوزوی می باشد تا از سویی صدای طلاب مبلغ و استاد شنیده شود و از سویی روایتگر دغدغه ها و سبک زندگی آنان باشیم.
همانطور که می دانید در بین عموم مردم گاها نظرات عجیبی در مورد سبک زندگی طلاب و روحانیون شنیده می شود که با واقعیت فاصله بسیاری دارد. تیم مدیای صدای حوزه اخیرا در یکی از فروشگاه های معروف قم، مصاحبه هایی از مردم گرفته بودند که نشان می داد حتی در شهر قم، چقدر دیدگاه مردم نسبت به سطح زندگی طلاب دور از واقعیت می باشد و فکر می کنند که طلاب با پراید می آیند و با آزرا (azera) می روند!
به گزارش خبرنگار صدای حوزه، بخش صدای طلاب در وب سایت پایگاه خبری، بستری برای شنیده شدن صدای بدنه حوزه در خصوص مشکلات معیشتی، مشکلات ساختاری و اداری است که در جهت رفع ایرادات درون سازمانی روحانیت و حوزه‌های علمیه تدارک دیده شده است.
در ادامه گفت‌وگوی کوتاه صدای حوزه با حجت‌الاسلام ابراهیم شریفی، معاونت آموزش حوزه علمیه آیت الله بهجت قم را می‌خوانید.
صدای حوزه:عرض سلام و ادب وقت بخیر خدمت حضرتعالی. به عنوان سوال اول از مجموعه پرسش و پاسخ کوتاه و بی تعارف ما با اساتید و طلاب گرامی، استاد حوزه یا معاون مدرسه علمیه در روز چه میزان مشغول فعالیت است؟
بسم الله الرحمن الرحیم. عرض سلام و خداقوت خدمت شما و همکاران گرامی تان. عرض شود که استاد حوزه علمیه بستگی به تعهد درسی که در مدارس مختلف پذیرفته است مشغول به فعالیت می‌شود، طبق مصوبه شورای عالی حوزه یک استاد در سطح یک اجازه پذیرفتن دو درس را دارد، اما خیلی از اساتید به خطار علایقی که دارند و تعهدی که نسبت به مدارس دارند بیش از دو درس را قبول می‌کنند و البته بنابر قوانین مازاد بر دو درس برای اساتید درآمدی ندارد و آنها بخاطر علاقه ای و احساس انجام وظیفه‌ای که دارند تدریس مازاد بر دو درس را قبول می کنند.
معاونین مدارس علمیه دو دسته هستند، بعضی کارمند مرکز مدیریت حوزه علمیه محسوب می شوند، یعنی از ساعت ۷ تا ۱۴:۳۰ باید مشغول به کار در مدارس باشند و این موظفی آنها است و بیش از آن هم اضافه کار محسوب می‌شود، اما خیلی از معاونین مدارس علمیه که شاید حدود ۶۰ درصد معاونین را شامل می‌شود، نیروی رسمی مرکز مدیریت حوزه علمیه محسوب نمی شود و زمان کاری آنها هم سقفی ندارد.
بعضی از معاونین مدارس علمیه که نیروی مرکز مدیریت نیستند بیش از ۱۰ ساعت در روز برای امور مدارس و کارهایی که برعهده آنها قرار داده شده است وقت می گذارند.
صدای حوزه: با این اوصاف که فرمودید، درآمد یک استاد حوزه علمیه چه میزان است و آیا این مقدار در قم با شهرستانها متفاوت است؟
درآمد اساتید بستگی به این دارد که استاد ساعتی، پاره وقت و یا تمام وقت باشد، بالاترین رده استادی با نزدیک ۳۰ سال تجربه کاری برای دو درس بیشتر از ۵۰۰ هزار تومان دریافت نمی کند، بیش از ۲۵ ساعت برای اساتید نمی‌توان گزارش داد و این میزان در حد همین ۵۰۰ هزار تومان است، مقرری غیردائمی نیز از سوی رهبری برای اساتید پرداخت می‌شود.
هر دو ماه یکبار قرار بود مبلغی برای اساتید از ۴۰۰ هزار تومان تا یک میلیون تومان بستگی به سطح مقطعی که اساتید آموزش می‌دهند واریز بشود که آن هم متأسفانه عملیاتی نشد، واقعیت این است که مجموع درآمد یک استاد حوزوی از تدریس در حد ۵۰۰ هزار تومان است، اما در شهرستان هر استاد باید ۴ ساعت موظفی در روز باشد که ماهانه مبلغی در حدود یک و نیم میلیون تومان به آنها تعلق می‌گیرد، شاید در حدود ۲ میلیون تومان یک استاد در شهرستان دریافتی داشته باشد اما در قم این میزان کمتر و در حد همان ۵۰۰ هزار تومان است، یعنی اضافه کاری یک کارمند سطح پایین مرکز مدیریت حوزه علمیه از دریافتی اضافه کاری او بیشتر از دریافتی یک استاد درس خارج از تدریس است، همین مسائل برخی اساتید را علاقمند به تدریس در شهرستانها کرده است.
صدای حوزه: وضعیت پشتیبانی محتوایی و مادی از اساتید و مبلغان در شهرستانها چگونه است و آیا واقعا در شهرستان ها زمینه فعالیت آموزشی و درسی بیشتر است؟
در زمینه پشتیبانی مادی اتفاقی رخ نمی دهد، حقیقت این است که مرکز مدیریت حوزه علمیه در تأمین هزینه‌های جاری خود هم ناتوان است چه برسد به اینکه بتواند اساتید شهرستانها را از نظر مادی حمایت کند، حتی این موضوع که مدیریت کامل اساتید شهرستانها به ائمه جمعه سپرده شود مطرح بود که البته از طرفی باعث جلب حمایت برای اساتید می‌شد و از سویی موجب دوگانگی مدیریتی برای اساتید بود و این آسیب جدی بود.
پشتیبانی مادی وجود ندارد و به لحاظ محتوایی هم گاهی برای معاونین به صورت جلساتی در قم یا مشهد دوره‌هایی ترتیب داده می‌شود، اما اینکه برای اساتید ارائه محتوایی باشد تقریبا هیچ حمایت محتوایی یا مادی صورت نگرفته است.
صدای حوزه: وضعیت درآمد معاونتها در مدارس علمیه چگونه است؟ آیا درآمد اساتید و معاونتها در شهرستانها از قم بیشتر است؟
معاونتها در قم درآمد بسیار کمتری نسبت به شهرستانها دارند، وضعیت معاونتها در شهرستانها بسیار بهتر از قم بوده و حقوق ثابتی برای آنها در نظر گرفته شده است، در قم هم معاونت مدارس که به صورت استخدامی و کارمند رسمی باشند بین ۴ تا ۵ میلیون حقوق دریافت می‌کنند اما بسیاری از نیروها رسمی و کارمندی نیستند و حقوق آنها ساعتی و قراردادی است و واقعا حوزه در حق کارمندان ساعتی و قراردادی خود کوتاهی کرده و کارفرمای خوبی نبوده است، چرا که کمترین حمایت‌های مالی برای آنها رقم خورده است، وقتی کسی به صورت ساعتی و قراردادی با حوزه علمیه کار می‌کند خیلی زود شهریه او قطع خواهد شد. عملا بحث حمایت مرکز مدیریت بی معنی شده و اختصاص به کارمندان عادی پیدا کرده است اما اساتید حوزه علمیه که سطوح فرهنگی و مدیریتی را دارا هستند از کمترین حمایت‌ها برخودار هستند.
صدای حوزه: مهمترین مسائل اساتید حوزه علمیه که باید به عنوان اولویت مسؤولان حوزوی باشد چه موضوعاتی است؟
معیشت اساتید باید اولویت اول حوزه علمیه باشد، جلسات بسیاری با اساتید مختلف داشته و با آنها صحبت کردیم، بالغ بر حداقل ۲۰۰ استاد بارز حوزه علمیه قم را درک کرده و با آنها معاشرت دارم، به جرأت می‌توان گفت حتی اساتیدی که پیرامون مسائل مالی صحبتی نمی‌کردند نسبت به مشکلات معیشتی و مالی خود معترض هستند چرا که در مقابل خانواده‌های خود شرمنده شده‌اند و فشار مالی و معیشتی بسیاری برآنها وارد آمده است.
جایگاه اجتماعی و معیشت موضوع بسیار مهمی است، متأسفانه اساتید حوزه علمیه جایگاه اجتماعی مناسبی هم ندارند و همین موضوع روحانیون را به سمت استخدام در مراکز دولتی سوق داده است، نباید اینطور باشد که یک استاد حوزه علمیه با بیش از ۲۰ سال سابقه تدریس بگوید اگر به گذشته باز گردم به سراغ استخدام حتی به عنوان معلم در آموزش و پرورش خواهم رفت، این مسأله بخاطر مشکلات معیشتی و همچنین نبود جایگاه اجتماعی مناسب برای اساتید است و قطعا مسأله معیشت و تثبیت جایگاه اجتماعی اساتید حوزه علمیه باید در اولویت‌های مسؤولان حوزه علمیه قرار بگیرد.
