آنچه باید درباره توافق ایران و چین بدانیم

به گزارش خبرنگار صدای حوزه، پس از انتشار خبر توافقنامه ۲۵ ساله میان ایران و چین حرف‌های ضد و نقیضی درباره مفاد آن مطرح شد؛ از مخالفان سینه چاک تا موافقان سرسخت این قرار داد، همه این روزها درباره این توافق سخن می‌گویند.

هرچند که مقایسه این توافق با برجام قطعاً قیاس مع الفارق است اما به نظر می‌رسد برای دفاع تمام قد از آن نیز باید تا روشن شدن همه ابعاد توافق و همچنین احراز پایبندی عملی طرف مقابل، صبر کرد. در این گزارش مروری خواهیم داشت بر برخی از خبرها و تحلیل‌هایی که تا کنون منتشر شده است:

مروری بر مفاد برنامه همکاری جامع ایران و چین

– با توجه به اتفاق نظر دو کشور بر اینکه ظرفیت‌های بالقوه برای همکاری‌ها فراتر از وضعیت کنونی است، ایران و چین همکاری‌های اقتصادی خود را به ویژه در پیوند دادن ایران به زنجیره ارزش محور از طریق تکمیل زنجیره‌های مکمل فرآوری داخلی و تولید مشترک به منظور تامین بازارهای داخلی دو کشور و کشورهای ثالث و در نهایت بهره برداری از ظرفیت‌های ایران از جمله نیروی کار جوان و ماهر تاکید می‌کنند. 

– همکاری در حوزه‌های نفت، صنعت و معدن و حوزه‌های مرتبط با انرژی (نیرو، انرژی‌های تجدیدپذیر و …) مبتنی بر دغدغه‌های توسعه ملی پایدار و زیست محیطی در سند مورد تاکید قرار دارند.

– با هدف بهره‌برداری از مزایای ژئوپولیتیکی و ژئواکونومیک، بر مشارکت موثر ایران در ابتکار کمربند-راه طرف چینی تاکید شد.

– همکاری در زمینه‌های زیرساختی، ارتباطی (ریلی، جاده‌ای، بندری و هوایی)، مخابراتی، علمی-فناوری، آموزشی و سلامت مورد تاکید قرار گرفت.

– تسهیل همکاری‌های بخش خصوصی از طریق رفع موانع همکاری مورد توجه بوده است.

– تسهیل همکاری‌های مالی-بانکی، گمرکی، مقررات‌زدایی، و همکاری در توسعه مناطق ویژه و آزاد تجاری و صنعتی از جمله در سواحل مکران و تقویت همکاری‌های غیرنفتی با تمرکز بر حوزه کشاورزی و دانش بنیان مورد تاکید قرار گرفت.

تسهیل همکاری‌ها در زمینه سرمایه‌گذاری و تامین مالی پروژه‌ها و همکاری‌های اقتصادی.

– در این سند مدیریت، اداره و یا بهره برداری از هیچ منطقه و یا حوزه‌ای واگذار نشده است. 

حضور چینی‌ها در ده‌ها پروژه بزرگ ایران

روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارشی می‌نویسد: این همکاری راهبردی و بلندمدت شامل ۱۸ قرارداد پیشنهادی است که رئوس آن در اختیار نیویورک‌تایمز قرار گرفته است. بدین ترتیب شاهد توسعه گسترده حضور چینی‌ها در بانکداری، ارتباطات راه دور، بنادر، راه‌آهن و ده‌ها پروژه بزرگ ایران خواهیم بود.

در مقابل، چین به صورت دائم نسبت به واردات نفت ایران (بر اساس اعلام یکی از مقامات ایرانی و یک تاجر نفت با تخفیف‌های هنگفت) در مدت ۲۵ سال اقدام خواهد کرد. در آینده قابل پیش‌بینی، چینی‌ها میزان معینی از نفت ایران را خریداری خواهند کرد.

اتحاد ایران و چین چالشی برای کاخ‌سفید است

وبگاه آمریکایی بلومبرگ امضای سند راهبردی بین تهران و پکن را چالشی برای دولت بایدن دانسته و نوشت: تعامل نزدیک‌تر ایران و چین می‌تواند به تقویت اقتصاد این کشور دربرابر تحریم‌های آمریکا کمک کند.

ایران و چین، تلاش‌های آمریکا را خنثی کردند

وال‌استریت ژورنال نیز معتقد است که این توافق، همکاری‌های بین تهران و پکن را در زمانی که ایران به دنبال راه‌هایی برای تقویت اقتصاد خود در پی تحریم‌هاست، تعمیق می‌کند. توافق با چین، این سیگنال را می‌دهد که ایران متحدان قدرتمندی دارد.

این نشریه آمریکایی نوشت: ایران و چین تلاش‌های آمریکا برای منزوی کردن ایران را خنثی کردند. سند همکاری ایران و چین شامل سرمایه‌گذاری‌های گسترده پکن در پروژه‌های متعددی جمله انرژی هسته‌ای، بنادر، راه آهن و انتقال فناوری نظامی به ایران می‎‌شود.

همکاری‌های مشترک تهران و پکن برای بی‌اثر کردن تحریم‌ها

وب‌سایت تخصصی نفت و انرژی در این باره می‌نویسد: موضوع مورد توجه، دامنه همکاری‌های مشترک تهران و پکن برای بی‌اثر کردن تحریم‌های ایالات متحده در مسیر فروش نفت ایران است. بسیاری از کشورها پس از اعمال تحریم‌های واشنگتن، فعالیت‌های تجاری خود با ایران را متوقف کرده‌اند. تنها چند کشور همچنان دارای مبادلات تجاری با ایران هستند و در میان آن‌ها، چین از جایگاه مهمی برخوردار است.

در ادامه این گزارش آمده است: یکی از چند کشور انگشت‌شماری که سیاست‌های تحریمی ایالات متحده علیه ایران را زیر پا می‌گذارد، چین است. آنها بنادر خود را بدون توجه به تبعات تحریم‌های کاخ سفید به روی نفتکش‌های حامل نفت ایران گشوده‌اند. این شرایط برای دو کشور ایران و چین به دلایل مختلف، برد-برد است.

رویکرد متناقض رسانه‌های ضد انقلاب

همزمان با عصبانیت امریکا، رژیم صهیونیستی و سران غربی، رسانه‌های ضد انقلاب به پمپاژ سنگین خبری علیه جمهوری اسلامی و این قراداد مهم پرداختند و رویکرد متناقضی نسبت به رسانه‌های داخلی آمریکا در پیش گرفتند.

در نتیجه فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی مملو از پیام‌های منفی علیه این موضوع شد؛ با سرعت گرفتن روند «ترکمچای سازی» از این قراداد توسط ضد انقلاب، کاربران عادی نیز تحت تاثیر این فضای سنگین رسانه‌ای، پیکان انتقاد را به سوی نظام گرفتند.

شبکه تلویزیونی من و تو دیروز با انتشار یک ویدیو که نشان از دو تجمع اعتراضی چند نفره به این قرارداد مقابل مجلس⁣ و استانداری بود نوشت: شعار معترضان: ایران فروشی نیست.

البته بر اساس تصاویر منتشر شده تعداد تجمع‌کنندگان به ۵۰ نفر هم نمی‌رسند اما نکته مهم تاثیر پذیری بخشی از  جامعه ایرانی از موج‌سازی رسانه‌های بیگانه است.

قدرت مسخ رسانه یعنی این

این‌که بدون خواندن یک خط از برجام شما را به رقص در خیابان بکشد و باز بدون خواندن یک خط از قرارداد ۲۵ ساله شما را با مشت گره کرده به خیابان بیاورد.

قدرت مسخ کنندگی یعنی این که همان که هشتگ نه به جمهوری اسلامی میزند، همان بگوید این قرارداد به ضرر جمهوری اسلامی است و شما باورکنید.

تحلیل دیتای کنش کاربران درباره سند همکاری‌های جامع ایران و چین

رصد دیتاک از این قرارداد مهم جمهوری اسلامی ایران در شبکه‌های اجتماعی حکایت از چند رویکرد در قبال این موضوع است.

اولا کنشگرانی که علیه قرارداد فعالیت کردند و هشتگ‌هایی همچون #ترکمنچای_چینی، #فروش_ایران_ممنوع، #ایران_فروشی_نیست، #نه_به_قرارداد_۲۵ساله و #فروش_ایران را مورد استفاده قرار دادند تا سعی کنند آن را فاقد ارزش استراتژیک نشان دهند.

دوما فعالانی که از این قرارداد استفاده سیاسی و تبلیغات انتخاباتی کرده و به‌جای اشاره به امضای سند بین ایران و چین و آورده آن برای کشور، بر روی اسامی دو کاندیدای احتمالی مانور دادند.

سوما افرادی که که موضوع را باعث رونق اقتصادی در صورت اجرای صحیح می‌دانستند.

توئیتر

کاربران توییتر که کنش جدی خود را یک روز قبل از امضای قرارداد آغاز کرده بودند، با ۱۳۰.۲ هزار توییت، ۱۰۵.۵ هزار ریتوییت، ۴۵۰ هزار لایک و البته ۵۳۸۸ پست در ساعت موضوع را با هشتگ‌های #قرارداد_۲۵_ساله، #نه_به_جمهوری_اسلامی، #نه_به_قرارداد_۲۵_ساله، #قرارداد_۲۵_ساله_با_چین، #No2ChinaIRAccord، #فروش_ایران_ممنوع و #ترکمنچای_چینی، در ۴۸ ساعت اخیر دنبال کرده‌اند.

واکنش انصارالله به سند همکاری ایران و چین

اما واکنش رئیس شورای انقلاب یمن در این میان جالب بود؛ «محمدعلی الحوثی» دیدگاه خود را اینگونه مطرح کرد: توافق ایران و چین را می‌توان در یک جمله خلاصه کرد و آن، شکست سیاست‌های آمریکاست.

خائنان و غرب‌گراها از همکاری ایران و چین می‌ترسند

آیت الله اعرافی، نیز در خطبه‌های روز گذشته نماز جمعه امضای سند راهبردی ایران و چین را حاکی از هوشیاری مسئولان بالادستی نظام توصیف کرد و گفت: همکاری ایران با چین سبب شکست نقشه های شوم استکبار جهانی و شکست تحریم های ناعادلانه از سوی غربی ها خواهد شد؛ از این رو ترسوها، خائنان و غرب گرایان از امضای این سند راهبردی در هراسند و با آن مخالفت می کنند.

تجارت ۱۹ میلیارد دلاری ایران و چین در سال ۹۹

سخنگوی گمرک در خصوص تجربه تبادلات اقتصادی دو کشور، گفت: چین، اولین شریک تجاری کشورمان در سال ۹۹ بود که ۳۰ میلیون و ۱۲۸ هزار تن کالا به ارزش ۱۸ میلیارد و ۷۱۵میلیون دلار با آن تبادل کالای غیرنفتی داشتیم. صادرات ایران به چین از لحاظ وزنی ۲۳.۶ درصد و از لحاظ ارزش ۲۶ درصد کل صادرات کشورمان در این سال به این کشور بوده است.

نتیجه

از آنجا که رسانه‌های غربی با مصرف داخلی معمولاً واقع گرا تر از رسانه‌هایی هستند که جامعه هدف‌شان مردم ایران است و همواره جهت گیری بوق‌های تبلیغی غرب به تعبیر حضرت امام(ره) می‌تواند معیاری باشد برای اینکه ببینیم راه درست از نادرست کدام است؛ به نظر می‌رسد اصل وجود این توافق در مجموع به نفع ایران است و اما حسن اجرای آن از سوی طرفین مسئله‌ای مهمی است که در آینده بیشتر روشن خواهد شد.